دلایل اختلاف نرخ تورم اعلامی بانک مرکزی و مرکز آمار

به گزارش پایگاه خبری بانکداری الکترونیک،علیرضا مقتدایی روز جمعه درگفت و گو با ایرنا در پاسخ به پرسشی در مورد دلایل اختلاف نرخ تورم اعلامی از سوی بانک مرکزی و مرکز آمار با وجود یکسان شدن سال پایه (1390) در هر دو مرجع تعیین آمار تاکید کرد که سال پایه تنها عامل تعیین کننده نرخ تورم نیست. با وجودی که سال 1390 در مرکز آمار و بانک مرکزی به صورت یکسان به عنوان سال پایه تعیین شده، نرخ تورم اعلامی به دلایل دیگر متفاوت است.

وی افزود : در حال حاضر نرخ تورم اعلامی از سوی بانک مرکزی و مرکز آمار همسو است. از آنجا که درصد تغییر نقطه به نقطه شاخص کل قیمت در اسفند ماه سال 1392 تقریبا در هر دو نهاد یکسان است، این عدد در محاسبات بانک مرکزی 7/19 درصد و در محاسبات مرکز آمار ایران 6/19 درصد بوده است.

مدیرکل آمارهای اقتصادی بانک مرکزی خاطرنشان کرد: اگرچه تئوری و الگوی یکسانی در محاسبات دو نهاد وجود دارد ولی نظام جمع آوری داده ها، روش های قیمت گیری، پوشش جغرافیایی، سبد کالاها و خدمات و ضرایب اهمیت در مرکز آمار ایران و بانک مرکزی متفاوت است بنابراین نرخ تورم اعلامی از سوی هر یک از نهادها نیز دارای اختلاف است.

مقتدایی با اشاره به تغییر سال پایه از سال 1383 به 1390 برای محاسبه نرخ تورم در بانک مرکزی گفت: سبد اقلام در نظر گرفته شده برای محاسبه نرخ تورم دارای دو جزء است، اقلام مشمول سبد و ضرایب اهمیت آن ها است.

این مقام مسوول در بانک مرکزی با بیان آن که سبد اقلام این بانک برای محاسبه نرخ تورم دارای 385 قلم کالا یا خدمت به عنوان نماینده مصرف خانوارها است، گفت: تعداد اقلام قابل بررسی در سبد برای محاسبه نرخ تورم اهمیت چندانی ندارد بلکه نوع انتخاب اقلام، رعایت استانداردها و ضرایب اهمیت آن باید در نظر گرفته شود.

مقتدایی گفت : بانک مرکزی براساس استانداردهای بین المللی سبد شاخص را از میان تمام اقلام مورد مصرف خانوار تهیه کرده بنابراین همزمان با تغییر سال پایه از سال 1383 به سال 1390 تعداد اقلام و ضرایب اهمیت آن ها نیز تغییر کرد.

وی در مورد نحوه محاسبه نرخ تورم و زمان اعلام آن گفت: برای محاسبه نرخ تورم در هر ماه قیمت گیری از اقلام از روز اول تا آخرین روز همان ماه انجام می شود و سپس کارشناسان این بانک در یک بازه زمانی 10 تا 11 روزه قیمت ها را راستی آزمایی، پالایش، همگن سازی و تعدیل کیفی کرده و سپس محاسبات را انجام می دهند.

وی ادامه داد: بنابراین بانک مرکزی نرخ تورم هر ماه را یازدهم یا دوازدهم ماه بعد برای کل کشور اعلام می کند.

مدیرکل آمارهای اقتصادی بانک مرکزی در پاسخ به این پرسش که مرکز آمار جامعه روستایی را علاوه بر جامعه شهری برای محاسبه نرخ تورم مدنظر قرار می دهد و چرا بانک مرکزی تنها جامعه شهری را در این زمینه در نظر گرفته است، گفت: بحث روستایی یا شهری بودن به ترکیب شهرنشینی و روستانشینی هر کشور بر می گردد.

وی ادامه داد: از نظر اقلیمی برخی از کشورها نرخ تورم را براساس پوشش روستایی محاسبه می کنند و برخی دیگر براساس پوشش شهری محاسبات را انجام می دهند.

مقتدایی با تاکید بر اینکه بانک مرکزی براساس جامعه شهری محاسبات نرخ تورم را انجام می دهد، اظهار داشت: گروه شهرهای کوچک مورد بررسی توسط بانک مرکزی، شهرهای مجاور روستاها هستند و به همین دلیل به نوعی روستاها نیز در تعیین نرخ تورم در نظر گرفته می شوند و این رهیافت مورد تایید سازمان های بین المللی هم است.

وی با تاکید بر اینکه، بازار روستاها در شهرهای کوچک نزدیک روستاها است و عمده داد و ستد روستاها و به تبع آن سطح قیمت در شهرها تعیین می شود، گفت: علاوه بر این، دلایل فنی دیگری در این زمینه مدنظر بانک مرکزی است.

این مقام مسوول در بانک مرکزی گفت: نرخ تورم کل کشور در سال 1392 توسط بانک مرکزی 34.7 درصد اعلام شد که این رقم تقریبا برآیند نرخ تورم اعلامی شهری و روستایی توسط مرکز آمار است زیرا مرکز آمار نرخ تورم شهری در سال 1392 را 32.1 درصد و نرخ تورم روستایی را 36.1 درصد اعلام کرده بود.

وی تاکید کرد که نکته اساسی همسویی این دو عدد است که هر دو تنزل نرخ تورم را نشان می دهند. آمارهای بانک مرکزی حاکی از کاهش 5.7 واحد درصدی نرخ تورم در فاصله مهر تا اسفندماه است و براساس آمارهای مرکز آمار ایران نیز کاهش حدود 4.2 واحد درصدی را در این فاصله زمانی شاهد هستیم و این نکته قابل توجهی است که در هر دو بررسی می توان موفقیت های اقتصادی دولت را شاهد بود.

به گفته وی این امر نشان از نتیجه تصمیمات و سیاست های صحیح اتخاذ شده، همچنین تقید دولت به رعایت انضباط پولی و مالی و دیگر موفقیت های نظام در سطح بین الملل دارد.