هوش خود انگیخته

هوش مصنوعی به طور قطع موج بعدی تحول دیجیتالی است و شرکت‌ها باید خود را برای بهره‌برداری از آن آماده کنند. همین حالا هم شرکت‌هایی که به این حوزه رو آورده‌اند، بسیار از آن منتفع شده‌اند که همین می‌تواند انگیزه خوبی برای حرکت شرکت‌های دیگر در این مسیر باشد.
به گزارش پایگاه خبری بانکداری الکترونیک به نقل از شماره 26 ماهنامه بانکداری آینده، سرمایه‌گذاری در هوش مصنوعی رشد بالایی از سر می‌گذراند و غول‌هایی مثل گوگل و بایدو (وبگاه جستجوگر چینی) بازار آن را در دست گرفته‌اند. بنا به برآورد ما، غول‌های حوزه فناوری در سراسر دنیا حدود 20 الی 30 میلیارد دلار در سال 2016 در هوش مصنوعی سرمایه‌گذاری کردند که 90 درصد آن در زمینه پژوهش و توسعه و گسترش بوده است و 10 درصد نیز در زمینه تصاحب شرکت‌های مربوطه.
سرمایه‌گذاری در هوش مصنوعی با سرعت بالایی در حال ازیاد است، هرچند در 2017 رشد چندانی نداشته است:
میزان سرمایه گذاری ها در 2016
•    در 2016 میلادی، شرکت ها 26 الی 39 میلیارد دلار در هوش مصنوعی سرمایه گذاری کردند
•    میزان سرمایه گذاری غول های فناوری 20 الی 30 میلیارد دلار بوده است
•    میزان سرمایه گذاری استارتآپ ها 6 الی 9 میلیارد دلار بوده است
•    رشد سرمایه گذاری خارجی از 2013 تاکنون چهار برابر شده است
رواج هوش مصنوعی در خارج از حوزه فناوری هنوز در مرحله اولیه و آزمایشی است. بنا به پیمایش ما با شرکت 3000 مدیر ارشد آشنا به هوش مصنوعی، در 10 کشور و 14 بخش کسب‌وکاری تنها 20 درصد اعلام کردند که هم‌اکنون از فناوری‌های مرتبط با هوش مصنوعی به عنوان بخش اصلی کسب‌وکارشان استفاده می‌کنند. بسیاری اظهار داشتند که درباره میزان بازگشت سرمایه حاصل از بکارگیری این فناوری‌ها نمی‌توانند با قاطعیت مطمئن باشند.
الگوهای رواج این فناوری حاکی است شکاف بزرگی میان شرکت‌هایی که پیش از بقیه به هوش مصنوعی رو آورده‌اند با بعدی‌ها وجود دارد. شرکت‌هایی که رتبه بالایی در شاخص مک‌کینزی دارند (مثل شرکت‌های با فناوری بالا، تلکام و خدمات مالی)، جزو پیشرانان حوزه هوش مصنوعی هم به شمار می‌روند. نیات سرمایه‌گذارانه مختلف‌اند، مثلا خودروسازان برای بهبود عملیات و توسعه اتومبیل‌های خودران ولی شرکت‌های خدمات مالی برای بهبود تجربه مشتری از هوش مصنوعی بهره می‌برند.

نمودار 1) وضعیت هوش مصنوعی در 2017
الف) سه بخش آبی‌رنگ: 20 درصد شرکت‌ها اظهار داشتند که از هوش مصنوعی استفاده می‌کنند؛ آبی کمرنگ: شرکت‌هایی که از یک فناوری هوش مصنوعی استفاده می‌کنند (7 درصد)/ آبی پررنگ: شرکت‌های استفاده کننده از دو فناوری هوش مصنوعی (3 درصد)/ آبی غلیظ: شرکت‌ها استفاده کننده از بیش از 3 فناوری هوش مصنوعی (10 درصد)
ب) دو بخش خاکستری: 41 درصد شرکت‌ها می‌گویند از سودآوری هوش مصنوعی نامطمئن‌اند؛ خاکستری غلیظ: شرکت‌هایی که از هوش مصنوعی در بخشی از کسب‌وکارشان استفاده می‌کنند (31 درصد)/ خاکستری پررنگ: شرکت‌هایی که از هوش مصنوعی استفاده آزمایشی می‌کنند (10 درصد)
ج) خاکستری کمرنگ: 40 درصد شرکت‌ها هنوز تصمیمی جدی برای استفاده از هوش مصنوعی نگرفته‌اند.

شواهد حاکی است که هوش مصنوعی می‌تواند برای استفاده‌کنندگان جدی‌اش ارزش واقعی خلق کند و تحول‌آفرین باشد. بنا به پیمایش ما، استفاده‌کنندگان پیشران هوش مصنوعی که قابلیت‌های دیجیتالی قدرتمند را با راهبردهای فعالانه ترکیب کرده‌اند حاشیه سودهای عظیمی کسب کرده‌اند و انتظار دارند که در آینده هم شکاف عملکرد آنان با سایرین بیشتر شود.
وابستگی هوش مصنوعی به بستر دیجیتالی و لزوم آموزش همیشگی داده‌های منحصربه‌فرد بدین معناست که راه میانبری برای شرکت‌ها وجود ندارد. بنابراین، شرکت ها، از جمله شرکت‌های فعال در حوزه هوش مصنوعی، نمی‌توانند توسعه دیجیتالی شان را به تاخیر اندازند. شکاف میان پیشرانان و شرکت‌هایی که بعدها به این حوزه آمده‌اند موید این واقعیت است. شناخت ویژگی‌های منحصربه‌فرد یک کسب‌وکار، اخذ اکوسیستم مناسب داده‌ها، ایجاد یا خرید ابزارهای مناسب هوش مصنوعی، و اتخاذ فرآیندها، قابلیت‌ها و فرهنگ گردش کار عناصر تحول دیجیتالی‌ای هستند که شرکت‌ها باید به کار گیرند.

شکل 1) شرکت‌ها چگونه هوش مصنوعی را به کار می‌گیرند؟

سودهای حاصله از هوش مصنوعی زیاد است اما چالش‌های بسیاری هم برای شرکت‌ها، توسعه‌دهندگان، دولت‌ها و کارکنان در پی می‌آید. نیروی کار باید ضمن آموزش مجدد چنان بامهارت شده باشد که از هوش مصنوعی به خوبی بهره بگیرد، نه آنکه با آن رقابت بپردازد. جذب سرمایه‌گذاری و جذب استعدادها و تحولات لازمه اخلاقی، قانونی و نظارتی باید جزو اولویت‌های شهرها یا کشورهایی باشد که در اتخاذ هوش مصنوعی جدیت دارند، وگرنه رشد این حوزه با موانع جدی ایجاد خواهد شد.

چهار حوزه زنجیره ارزش که هوش مصنوعی می تواند تولید ارزش کند
•    پروژه: تحقیق و توسعه هوشمندانه تر و پیش بینی آینده
•    ایجاد: تولید و نگهداری بهینه
•    ارتقاء: فروش و بازاریابی هدف گذاری شده
•    ارائه: افزایش تجربه کاربری
پنج عنصر انتقال موفقیت آمیز برای بهره گیری از هوش مصنوعی
•    استفاده از موارد و منابع ارزش زا
•    اکوسیستم های داده
•    فنون و ابزارها
•    همگرایی گردش کار
•    فرهنگ و سازمانِ باز

منبع:
McKinsey Global Institute (MGI), June 2017. ARTIFICIAL INTELLIGENCE, THE NEXT DIGITAL FRONTIER?

منتشره از سوی موسسه مک کینزی، ژوئن 2017
ترجمه و تنظیم: اسد حیدری