تاثیر سریع تغییرات نرخ ارز بر تولیدات داخلی
یک تحلیل گر اقتصادی نرخ ارز را یکی از فاکتورهای مهم برای سنجش توان اقتصادی یک کشور برشمرد و گفت: در ایران، نرخ ارز بسیار سریع تولیدات داخلی را تحت الشعاع قرار می دهد.
به گزارش پایگاه خبری بانکداری الکترونیک، محمود جامساز با بیان این مطلب افزود: نرخ ارز از مهم ترین فاکتورهای تعیین کننده ظرفیت اقتصادی کشور و مهم ترین عامل در تجارت خارجی است که نوسانات آن تاثیرات خیلی سریعی بر تولید داخلی کشور می گذارد.
این استاد دانشگاه با بیان اینکه ایران کشوری واردات محور است، افزود: با توجه به اینکه کالاهای نیمه ساخته، مواد اولیه خام و حتی خرید تکنولوژی برای تولید داخلی مبتنی بر واردات بوده و ارزبر هستند، اگر نرخ ارز افزایش پیدا کند قاعدتا قیمت تولیدات داخلی ما هم به دلیل افزایش واردات نهادهای تولید افزایش پیدا می کند؛ همچنین افزایش نرخ ارز باعث کاهش ارزش پول ملی کشور میشود.
وی ادامه داد: با بالا رفتن نرخ ارز، برخی از شرکتهای صادر کننده رشد خواهند کرد و صادرکنندگان به صادرات بیشتری تشویق میشوند که البته این امر اجتناب ناپایدار است. این تحلیل گر اقتصادی با بیان اینکه افزایش نرخ ارز باعث رشد ناپایدار و مقطعی برخی از شرکتهای صادرکننده میشود، تصریح کرد: صادرات تا اندازه ای به نفع اقتصاد کشور است اما به علت اینکه محصولات داخلی کشور تحت تاثیر افزایش قیمتهای نسبی ناشی از تورم دلار هستند، مزیت رقابتی خود را از دست میدهند؛ بنابراین بنگاههای اقتصادی قادر به تولید با مقدار و کیفیت مناسب به همان قیمتی که قبل از صادرات داشتند نیستند.
جامساز درباره نرخ واقعی ارز گفت: نرخ واقعی ارز در واقع همان عرضه و تقاضای موثری است که در بازار وجود دارد و قیمت روز براساس آن تعیین میشود؛ اما این نرخ مورد تایید و بهرهبرداری بانک مرکزی نیست.
وی گفت: نرخ برابری ارز، قیمت ارز یک کشور بر حسب ارز کشور دیگر است که مبادلات بین المللی به شکل پول رایج و معتبر کشوری که معامله با آن انجام شده، صورت می گیرد؛ نرخ ارز رابطه تعریف شده برای پرداختها در این مبادله و عددی است که ارزش پول کشوری را برحسب پول کشور دیگر در زمان معین نشان میدهد.
این استاد دانشگاه خاطرنشان کرد: نرخ برابری هر ارزی نسبت به ارز کشور دیگر براساس رابطه بالا تعیین می شود و برای محاسبه آن همواره به جای یک ارز، یک جفت ارز خواهیم داشت که در این صورت می توان یک کالای یکسان را با قیمت یکسان خریداری کرد.
وی تصریح کرد: در برخی از کشورها تورم پایین است و در برخی دیگر بالا؛ این امر ناشی از عملکرد اقتصاد داخلی کشورهاست و در ارزشگذاری پول ملی تاثیرگذار است. جامساز بیان داشت: اگر یک سال را به عنوان سال پایه در نظر گرفته و باور داشته باشیم که برابری قدرت خرید واقعیت دارد، باید افزایش نرخ ارز، براساس نرخ تورم داخلی و خارجی تعدیل شود که متاسفانه این قضیه برابری هیچ موقع در ایران عملیاتی نشده و نرخ ارز به قیمت واقعی خودش در ایران نزدیک نشده است.
وی با اشاره به اینکه ارز تک نرخی زمانی میتواند وجود داشته باشد که قیمت دلار به طور واقعی تعیین شده باشد، ادامه داد: در ایران هیچ زمانی نرخ ارز تک نرخی وجود نداشته و اگر داشتهایم با اختلاف کمی یک بازار موازی در کنارش وجود داشته است.
جامساز اظهارداشت: مشکلات اقتصادی باید از طریق راهکارهای علمی و رویههای اقتصادی مناسب برطرف شود که متاسفانه در کشور برای برطرف کردن مشکلات اقتصادی اعم از تولید، بیکاری، اشتغال، انباشت سرمایه، نرخ ارز و بهرههای پولی و بانکی، از روشهای منطقی مبتنی بر الزامات علم اقتصاد استفاده نشده، به همین دلیل ما همواره با این مشکل روبرو هستیم.
این تحلیل گر اقتصادی یکی از عوامل اصلی مشکلات اقتصادی در کشور را دسترسی آسان به منابع نفتی عنوان کرد و افزود: در حال حاضر ما از این فرآورده بدون اینکه بهرهوری و ظرفیت واقعی اقتصاد کشور را بالا ببرد، استفاده میکنیم. این پول همیشه در دست دولتها بوده و آن را در بودجه سالانه خود درج میکردند و براساس آن هزینه می شود.
جامساز اظهارداشت: با وجود آنکه درآمدهای نفتی کشور همیشه زیاد بوده، اما دولتها با کسر بودجه های پنهانی روبرو بودهاند که این امر در پایان سال نمود پیدا میکرد و دولتها برای جبران این کسری به بانک مرکزی و صندوق ذخیره ارزی متوسل میشدند که این امر باعث بالا رفتن تورم و در نتیجه کاهش ارزش پول ملی کشور میشد.
منبع: ایبنا