بررسی عملکرد شرکتهای پرداخت در شش ماهه نخست سال ۹۸/ بخش اول
پر هزینه ترین ها؛
بررسی عملکرد شرکتها در شش ماهه سال 98 نشان میدهد رقابت منفی در گروه باعث شده شرکتها بدون توجه به هزینهها تنها به افزایش درآمدها توجه کنند.به دلیل کم بودن تعداد شرکتهای پرداخت و همچنین نوپا بودن این صنعت، رقابت منفی در این گروه هیچ توجیهی نداشت و شرکتها باید با هماهنگی با یکدیگر به این پدیده پایان دهند.عدم توجه به فعالیتهای غیر عملیاتی شرکتهای پرداخت باعث شد هزینههای عمومی و اداری و هزینههای مالی در برخی از این شرکتها با افزایش قابل توجه همراه شود.
به گزارش پایگاه خبری بانکداری الکترونیک ، با فرا رسیدن پایا ن مهرماه شرکتهای پذیرفتهشده در بازار سرمایه باید صورتهای عملکرد میاندورهای خود را منتشر کنند تا سهامداران از عملکرد شرکتها اطلاع یابند و سرمایهگذاران بالقوه نیز با آگاهی بیشتر نسبت به عملکرد شرکتها اقدام به سرمایهگذاری کنند. شرکتهای گروه پرداخت نیز از این اصل مستثنی نیستند و همچون سایر شرکتها موظفاند عملکرد میاندورهای خود را در مدت یادشده منتشر کنند. در این گزارش به بررسی عملکرد شرکتهای این گروه در شش ماهه نخست سال 98، مقایسة آن با سالهای قبل و پیشبینی عملکرد این شرکتها در پایان سال 98 میپردازیم.
از میان 12 شرکت پرداختِ دارای مجوز، شش شرکتِ بهپرداخت ملت، کارت اعتباری ایرانکیش، تجارت الکترونیک پارسیان ، پرداخت الکترونیک سامان کیش، آسانپرداخت پرشین و فنآواکارت در بورس پذیرفته شدهاند و به همین دلیل باید صورتهای مالی خود را در سامانه کدال منتشر کنند. دو شرکت پرداخت الکترونیک پاسارگاد و پرداخت نوینآرین نیز هر چند در بورس پذیرفته نشدند؛ اما به دلیل الزام سهامدارانشان برای انتشار صورتهای مالی شرکتهای زیر مجموعه، عملکرد خود را در سامانه کدال منتشر میکنند. با این وجود، صورتهای مالی آنها به سال 97 مربوط است و تاکنون اطلاعات مالی میاندورهای آنها برای سال جدید منتشر نشده است.
در میان شرکتهای مورد بررسی از گروه پرداخت، در پایا ن شهریورماه، شرکت تجارت الکترونیک پارسیان بیشترین ماندهدارایی را به نام خود ثبت کرده است. این در حالی است که دو شرکت پرداخت الکترونیک پاسارگاد با 66 درصد و پرداخت الکترونیک سامان کیش با 56 درصد، نسبت به دوره مشابه سال قبل، بیشترین افزایش ماندهدارایی را در میان شرکتهای گروه پرداخت دارند.
اما به عقیده بسیاری از تحلیلگران در حوزه اقتصاد خرد و عملکرد شرکتها، کیفیت داراییها به مراتب از میزان کمّی آنها مهمتر است. به این معنا که فارغ از مانده ریالی و میزان داراییها، شرکتها میتوانند از دارییهای مولد خود استفاده کنند؛ بنابراین طبقهبندی داراییها امری بسیار مهم به شمار میرود. آمارها حاکی از آن است که اغلب شرکتهای پرداخت، بیش از نیمی از داراییهای خود را به داراییهای ثابت اختصاص میدهند. بررسیهای دقیقتر نشان میدهد بخش عمدهای از داراییهای ثابت شرکتها مربوط به زمین و ساختمان و تنها بخش کوچکی از آن تجهیزات و ماشینآلات است.
دریافتنیهای تجاری نیز که عمدتاً به طلب شرکتها از مشتریان مربوط میشود با سهم حدود 25 درصدی پس از داراییهای ثابت، بیشترین دارایی شرکتها را به خود اختصاص میدهند. در نگاه نخست هر چه سهم این طبقه از کل داراییها بیشتر باشد نشاندهندة آن است که شرکت خدمات خود را به صورت نسیه در اختیار مشتریان قرار داده است؛ همچنین برخی از شرکتها بخشی از داراییهای خود را در بانکها سپرده کرده یا به سرمایهگذاری در سهام سایر شرکتها اختصاص دادهاند. نکته قابل توجه دیگر در حوزه داراییهای شرکتهای پرداخت (با توجه به فناوریمحور بودن صنعت)، سهم بسیار ناچیز داراییهای نامشهود از قبیل نرمافزارها و حقالامتیازها از کل داراییهای شرکت است.
با این وجود، بررسیها نشان میدهد در نیمه نخست سال جاری شرکت آسانپرداخت پرشین با شناسایی درآمد عملیاتی نزدیک به 25 هزار میلیارد ریال گوی سبقت را از سایر شرکتها ربوده است. میانگین رشد درآمد عملیاتی شرکتها در این مدت نسبت به مدت مشابه سال قبل حدود 21 درصد است که این رقم، رشد قابل قبولی به شمار میرود؛ هر چند این میزان رشد نسبت به نرخ رشد شرکتها در بسیاری از صنایع بسیار کمتر است. (به دلیل آنکه اطلاعات مربوط به درآمدها و هزینههای دو شرکت پرداخت الکترونیک پاسارگاد و پرداخت نوین آرین با سایر شرکتها به لحاظ دوره گزارشگری قابل مقایسه نیست از انعکاس اطلاعات مربوط به این دو شرکت و مقایسه آنها با سایر شرکتها اجتناب شد.)
در بخش بهای تمامشده مربوط به درآمدهای عملیاتی (عملیات اصلی شرکت) نیز، شرکت آسانپرداخت پرشین به لحاظ ریالی بیشترین میزان هزینه را دارد. برای مقایسه عملکرد شرکتها به لحاظ عملیاتی باید حاشیه سود عملیاتی آنها مورد مقایسه قرار گیرد. بررسیها نشان میدهد در میان شرکتهای مورد بررسی، شرکت کارت اعتباری ایرانکیش با ثبت حاشیه سود عملیاتی حدود 36 درصدی بهینهترین عملیات پرداخت را به لحاظ اقتصادی به نام خود ثبت کرده است. در نقطه مقابل آسانپرداخت پرشین با حاشیه سود عملیاتی حدود هشت درصدی ضعیفترین عملکرد را به خود اختصاص میدهد. میانگین حاشیه سود عملیاتی در میان شرکتهای پرداخت در نیمه نخست سال 98 حدود 21 درصد بود.
هزینههای عمومی و اداری و پرسنلی از هزینههایی است که همه شرکتها با آن سر و کار دارند که کنترل این هزینهها عموماً هنر مدیریت شرکت را نشان میدهد. بررسیها نشان میدهد در این حوزه نیز آسانپرداخت پرشین به لحاظ ریالی نسبت به سایر شرکتهای پرداخت، بیشترین هزینه را متحمل شده است؛ اما بررسی این هزینهها به عنوان درصدی از درآمدهای عملیاتی (به عنوان شاخصی به عنوان اندازة شرکت) نشان میدهد شرکتهای این گروه به صورت متوسط حدود 3.6 درصد از درآمدهای عملیاتی خود را صرف هزینههای عمومی و اداری خود میکنند که این رقم به دلیل عدم اتکای شدید صنعت به نیروی انسانی نسبت به بسیاری از صنایع، رقم بسیاری پایینی به شمار میرود؛ این در حالی است که شرکت کارت اعتباری ایرانکیش حدود 9 درصد از درآمدهای خود را به این سرفصل هزینهای اختصاص داده است. با این حال، سهم این قلم هزینهای نسبت به درآمدهای عملیاتی در بسیاری از شرکتهای گروه زیر 2 درصد بود.
در نهایت تمامی تلاشهای مدیریت و کارکنان شرکت چه در حوزه افزایش درآمدها و چه در حوزه کنترل هزینه (در دو بخش عملیاتی و غیرعملیاتی) در سود یا زیان خالص متبلور میشود. بررسیها نشان میدهد؛ به رغم تفاوت گسترده در میان درآمدها و هزینههای شرکتها، شرکت آسانپرداخت پرشین در شش ماهه نخست امسال با 1600 میلیارد ریال بیشترین سود خالص را شناسایی کرد. پرداخت الکترونیک سامان کیش نیز طی نه ماه همین میزان سود خالص را به ثبت رساند. با این وجود شرکت تجارت الکترونیک پارسیان و کارت اعتباری ایرانکیش با ثبت حاشیه سود 20 درصدی بهترین میزان تناسب را میان درآمدها و هزینههای خود برقرار کردهاند.
پس از مقایسه شرکتهای گروه با یکدیگر، در ادامه به بررسی عملکرد شرکتها به صورت جداگانه و مقایسه درآمدها و هزینههای آنها نسبت به مدت مشابه سال قبل میپردازیم.
بهپرداخت ملت: افزایش 28 درصدی درآمدهای عملیاتی نسبت به دوره مشابه سال قبل مهمترین دستاورد بهپرداخت ملت در نیمه نخست سال 98 بود؛ اما بررسیها نشان میدهد؛ جمع بهای تمامشده عملیات شرکت در دورة یادشده حدود 36 درصد رشد کرد تا افزایش درآمدها در عمل، عایدیِ چندانی به همراه نداشته باشد. در بخش غیر عملیاتی نیز جمع درآمدها و هزینههای شرکت نسبت به مدت مشابه سال قبل تغییر محسوسی نکرد. هر چند کاهش حدود 40 درصدی هزینههای عمومی، اداری و پرسنلی شرکت، نشاندهندة عزم مدیران برای کنترل این هزینههاست. یکی دیگر از نکات امیدواری سهامداران این شرکت در بخش ترازنامهای، فروش بخشی از درآمدهای ثابت و نیز کاهش مواد و موجودی کالا و تبدیل آن به وجه نقد است. موضوعی که باعث میشود داراییهای شرکت مولدتر شود و بهتر بتوان آن را در امور مربوط به عملیات اصلی شرکت به کار برد.
کارت اعتباری ایرانکیش: حاصل تلاش این شرکت در نیمه نخست سال جاری رشد 24 درصدی درآمدهای عملیاتی در کنار رشد 35 درصدی هزینهها بود. این شرکت با حدود 36 درصد، بیشترین حاشیه سود را در میان شرکتهای گروه پرداخت در شش ماهه نخست سال جاری به ثبت رساند؛ اما هزینههای بالای عمومی و اداری و پرسنلیِ شرکت در این دوره باعث شد تا سود خالص این شرکت نسبت به مدت مشابه سال قبل با کاهش سه درصدی همراه شود. هر چند پیوست صورتهای مالی این شرکت برای شش ماهة نخست سال جاری منتشر نشد و نمیتوان با قاطعیت در مورد عملکرد آن نظر داد؛ اما افزایش سهم بازار شرکت در کنار کاهش سود خالص، نشان از آن دارد که شرکت در بُعد عملیاتی، عملکرد قابل قبولی دارد؛ اما باید در بعد غیر عملیاتی اصلاحاتی اعمال کند.
تجارت الکترونیک پارسیان: هر چند این شرکت با تنها حدود هفت درصد رشد درآمدهای عملیاتی، ضعیفترین از این نظر در مقایسه با سایر رقباست؛ اما عدم تغییر در بهای تمامشده عملیاتی شرکت باعث شد تا این افزایش، موجبات رشد 37 درصدی درآمدهای عملیاتی شرکت را فراهم کند. نکتة قابل توجه دیگر در مورد تجارت الکترونیک پارسیان سهم بالای این شرکت در حوزه سرمایهگذاریهاست؛ به گونهای که این شرکت حدود 20 درصد از کل سود خالص خود در شش ماهه سال جاری را از محل سرمایهگذاری به دست آورده است. عملکرد مطلوب و قابل قبول شرکت در حوزه عملیاتی و غیر عملیاتی موجب شد تا شرکت در شش ماهه نخست سال جاری، سود خالص خود را حدود 34 درصد نسبت به سال قبل افزایش دهد. کاهش مواد و موجودی کالای شرکت و اختصاص منابع حاصل از آن به سرمایهگذاریهای کوتاهمدت از دیگر نکات مثبت عملکرد شرکت در حوزه داراییهاست.
آسانپرداخت پرشین: این شرکت بیشترین درآمدهای عملیاتی را در بین شرکتهای مورد بررسی در صنعت پرداخت دارد. مهمترین تفاوت این شرکت با سایر شرکتهای پرداخت به لحاظ درآمدی کسب بخش عمدهای از درآمدها از محل فروش پین و اعتبار است و درآمد کارمزد شاپرک ، سهم کمی در درآمدهای عملیاتی شرکت دارد. با این وجود، بالا بودن هزینهها حاشیه سود عملیات شرکت را به شدت کاهش داد. در شش ماهه نخست سال جاری، آسانپرداخت پرشین موفق شد درآمدهای خود را حدود 9 درصد افزایش دهد. با این حال رشد 10 درصدی هزینههای عملیاتی باعث شد سود شرکت از این محل فقط سه درصد رشد داشته باشد که این میزان افزایش سود نیز صرف افزایش هزینههای غیر عملیاتی همچون هزینههای اداری و پرسنلی شد تا در نهایت سود خالص آن در مقایسه با شش ماهه ابتدایی سال قبل یک درصد کاهش یابد.
ادامه دارد…