نگاهی دیگر باره به یک پدیده ضد سلامت

به گزارش پایگاه خبری بانکداری الکترونیک،بحثی که از سال گذشته جدی تر در رسانه‌ها مطرح شد. چنانکه درآخرین ماه‌های سال 92 ، رضا باکری در پاسخ به اظهارات مختلف به ایرنا گفت: امروزه استفاده از روغن گیاهی «پالم» در تولید روغن‌های خوراکی همچون نباتی و گیاهی از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است و روغن «پالم» پایه اصلی تمام روغنهای خوراکی را تشکیل می‌دهد که هیچ کدام مضر نیستند و مصرف آنها حتی مجاز است.
دبیر انجمن صنایع غذایی ایران افزود: کارخانجات لبنی برای تولید محصولات لبنی پرچرب برای مصرف کنندگانی که با مشکل کلسترول و گرفتگی عروق مواجه هستند، از روغنهای گیاهی همچون روغن «پالم» استفاده می‌کنند.
باکری ادامه داد: براساس نیاز مصرف کنندگان برای تهیه محصولات لبنی پرچرب به جای پایه چربی حیوانی از پایه چربی گیاهی استفاده می‌شود که این امر در تمام دنیا مرسوم است و استفاده روغن پالم هیچ مشکلی ندارد.
وی اظهار داشت: میزان استفاده از این روغن در صنایع لبنی براساس ضوابط تعیین شده از سوی سازمان غذا و دارو و سازمان ملی استاندارد و طبق استانداردهای جهانی است.
وی اضافه کرد: به طور معمول قیمت روغن گیاهی از روغن حیوانی ارزانتر است، اما استفاده از این روغن در صنایع لبنی ربطی به نرخ آن ندارد، بلکه این اقدام تنها با هدف پاسخ به تقاضای مصرف کنندگان صورت می‌گیرد، هرچند کیفیت روغن پالم از دیگر روغنهای گیاهی کمتر نیست.
درهمین گفت وگو باکری تأکید کرد: در راستای تولید محصولات لبنی کم چرب، انجمن صنایع لبنی ایران تقاضای تدوین استاندارد انواع روغنهای گیاهی در صنعت لبنیات را پیشنهاد داد و هم اکنون این موضوع در حال تدوین است که امیدواریم بزودی در اختیار کارخانجات فرآوری محصولات لبنی قرار گیرد.

اعلام اسامی شرکتهای متخلف
درتازه ترین واکنشها به این مسأله وزیر بهداشت روز گذشته در جمع خبرنگاران تاکید کرد : مجوز واردات روغن مضر «پالم» مربوط به وزارت صنعت است که قرار شده در یک دوره معین ابتدا به 30 و سپس به 15 درصد کاهش یابد. در دوره‌های قبل وزارت بهداشت هم نسبت به این موضوع اعلام خطر کرده بودند. در ماست 12 درصد چربی از روغن پالم استفاده می‌شد. نظارتها را افزایش می‌دهیم و برای اینکه همه شرکتهای تولیدکننده متهم نشوند، اسامی شرکتهای متخلف را اعلام می‌کنیم.
در همین زمینه محمد فربد، عضو انجمن صنفی صنایع لبنی نیز استفاده از روغن «پالم» را در صنایع لبنی وشیر تأیید کرد و به ایسنا گفت: بتازگی از سوی سازمان استاندارد استان تهران یک مورد گزارش تخلف استفاده از روغن پالم در شیر پر چرب ارایه شده که صنایع لبنی درخواست کرد این مسأله مورد پیگیری قرار گیرد و با کارخانه متخلف در صورت محرز شدن تخلف، برخورد شود.
وی افزود: البته کارخانه‌ای که در گزارش سازمان استاندارد به تخلف آن اشاره شده بود مدعی است این مشکل و تخلف از سوی دامداران صورت گرفته و ربطی به فرآیند تولید شیر در کارخانه مذکور ندارد، اما باید سازمان استاندارد و دیگر دستگاه‌های نظارتی این تخلف را بررسی و با متخلف برخورد کنند، زیرا استفاده از هر گونه روغن نباتی در شیر ممنوع است.
وی تأکید کرد: تشخیص وجود روغن «پالم» در شیر به دستگاه‌هایی نیاز دارد که در اختیار صنایع لبنی نیست و این دستگاه‌ها در صنایع روغن نباتی مورد استفاده قرار می‌گیرند، اما به نظر می‌رسد این تخلف باید مورد بررسی دقیق‌تری قرار گیرد.
عضو انجمن صنفی صنایع لبنی گفت:‌ گرچه تولید شیر بالای 5/3 درصد چربی در صنایع لبنی چندان عرف نبوده و تقریباً وجود ندارد، اما اگر کارخانه‌ای بخواهد به عنوان مثال شیر چهار درصد چربی عرضه کند از خامه برای افزایش درصد چربی این محصول استفاده می‌کند و باید در پروانه بهره برداری آن که از سوی وزارت بهداشت صادر می‌شود ذکر شده باشد که از چه نوع شیر و چه نوع خامه‌ای به چه میزان استفاده می‌کنند.

در جست وجوی مقصر
در حالی که یکی از کارخانه‌های لبنی که «مصرف روغن پالم در شیر پرچرب تولیدی‌اش» تأیید شده، مدعی است این تخلف از سوی دامداران صورت گرفته است، رئیس هیأت مدیره انجمن صنفی گاوداران استان تهران بصراحت این موضوع را غیر ممکن خواند و تصریح کرد: کارخانه‌های لبنی به دلیل فشار مالی مجبور به استفاده از مواد افزودنی در شیر و لبنیات هستند.
سید احمد مقدسی در گفت وگو با ایسنا افزود: به هیچ عنوان برای دامداران این امکان که بخواهند در شیر تحویلی به کارخانه‌ها افزودنی مانند روغن «پالم» اضافه کنند وجود ندارد و این مسأله صحت ندارد. وی تأکید کرد: شیر تحویلی به کارخانه‌ها از طرق مختلف و در فرآیند استاندارد بررسی شده و سلامت آن مورد تایید قرار می‌گیرد، از این رو اضافه کردن روغن «پالم» که رنگ و بوی شیر را تغییر می‌دهد، در این مرحله به هیچ عنوان امکان پذیر نیست.
رئیس انجمن صنفی گاوداران تهران گفت: افزودن موادی مانند روغن «پالم» به هیچ عنوان برای سلامتی مردم مفید نیست و اگر مسؤولان کنترل بازار، فکری به حال قیمتها در این صنعت نکنند مشخص نیست سرنوشت این افزودنی‌ها به کجا ختم خواهد شد.

افزودن روغن «پالم» به شیر مجاز نیست
بنابر آ مارموجود میزان واردات روغن «پالم» به کشور در سال گذشته 750 هزارتن بوده است. این در حالی است که واردات روغن پالم در سال 2003، 4000هزار تن بود که این میزان در 2013 به 40 هزار تن در سال رسیده است.
دکتر عزیزا… کمالی زاده، فوق تخصص تغذیه نیز در گفت وگو با گزارشگر ما اظهار داشت: به نظرم این خبر باید اصلاح شود، زیرا به نظر من تا اندازه ای درست است و بخشی از آن بزرگنمایی دیده می‌شود. چنانکه در برخی صنایع لبنی و پرچرب متأسفانه از چربی‌های نباتی همانند روغن پالم استفاده می‌کنند. اما به باور من محصولات پرچرب اعم از نباتی و حیوانی مضر است. از این رو توصیه می‌کنم افراد از مصرف محصولات پرچرب پرهیز کنند. البته در برخی صنایع لبنی محصولاتی که بالای سه درصد چربی دارد از طریق چربی نباتی تأمین می‌کنند. متأسفانه بنابر گزارش وزارت بهداشت برخی از روغن پالم استفاده می‌کنند. مشکل عمده این روغن درصد بالای اسیدهای چرب اشباع شده است که می‌تواند برای سلامتی مضر باشد.
از این روبرای تغذیه انسانی توصیه نمی شود. در برخی کشورهای درحال توسعه نیز بسیارمحدود ودرموارد خاص در برخی محصولات لبنی که نیاز به چربی بالا دارد همانند خامه قنادی‌ها به کار می‌رود. اما کنجاله پالم به طور مستقیم در جیره دام استفاده می‌شود، اما درجیره غذایی انسانی و به طور مستقیم توصیه نمی شود.
این مشاور دفتر جهانی غذا افزود: روغن پالم درکشورهای شرق دور به دست می‌آید ودراین ناحیه با درجه بندی‌های مشخصی به دلیل مقاومت بالا به حرارت در سطح محدود استفاده می‌شود. چربی زیاد سبب گرفتگی عروق وافزایش چربی خون می‌شود و متابولیسم دچار مشکل می‌شود و کبد باید انرژی بیشتری صرف کند تا اینها را به اسیدهای چرب ضروری ومناسب بدن تبدیل کند. بدین ترتیب فشار بیشتری برکبد وارد می‌شود. اینگونه مصرف چربی‌ها افزون بر افزایش وزن و تشدید مشکلات قلبی وعروقی می‌تواند به نارسایی‌های کبدی منجر شود.
وی ادامه داد: به طورکلی درمحصولات لبنی که چربی بالا دارد مجاز به استفاده وافزودن چربی‌های مازاد بجز چربی شیر نیستند. اما متأسفانه در برخی محصولات همانند بستنی، خامه وپنیرهای پرچرب از روغنهای نباتی استفاده می‌شود که براساس ارزش غذایی وخطرات کمتر آن می‌توان به روغن زیتون، کانولا، کنجد وآفتابگردان اشاره کرد. این روغنها گرچه در مصرف بالا به بروز مشکلاتی منجر می‌شوند، اما درمقایسه با روغن پالم مضرات کمتری دارند، زیرا اسیدهای چرب اشباع شده آنها کمتراز اسیدهای چرب اشباع شده پالم است. البته استفاده از این روغنها و میزان مجاز آن در محصولات لبنی را باید اداره استاندارد تعیین کند، اما استفاده مستقیم از هرگونه چربی در شیر مجاز نیست.