خداحافظی با منشور کوروش؛ فردا با اشک و آه

فارس: منشور کوروش که 19 شهریور سال گذشته از موزه بریتانیا به ایران منتقل شد، پس از گذشت 7 ماه از نمایش عمومی در موزه ملی، فردا طی مراسم با حضور رحیم مشایی و حمید بقایی از موطن خود خداحافظی می‌کند.

استوانه گلی منشور کوروش به‎عنوان کهن‎ترین سند حقوق بشر در سال 1879 میلادی توسط هیئت باستان شناسی بریتانیایی در بابل کشف و نخستین بار طی مدت زمان جشن‌های 2500 ساله پهلوی به مدت 10 روز به کشور بازگشت.

پس از گذشت 40 سال از نخستین نمایش منشور در ایران، مسئولان میراث فرهنگی توانستند این کتیبه را از موزه بریتانیا به امانت بگیرند. 19 شهریور سال 1389 منشور کوروش وارد ایران شد و 20 شهریور در ویترین مخصوص خود در موزه ملی ایران جای گرفت.

ابتدا قرار بود این منشور فقط 4 ماه در ایران به معرض نمایش عمومی قرار گیرد اما پس از انجام رایزنی‌ها با موزه بریتانیا این زمان تا پایان فروردین‌ 1390 تمدید شد.

آزاده اردکانی؛ مدیر کل موزه ملی ایران گفت: مراسم اختتامیه نمایش منشور کوروش در ایران فردا (شنبه 27 فروردین) با حضور اسفندیار رحیم مشایی؛ مشاور و رئیس دفتر رئیس جمهوری، حمید بقایی؛ معاون اجرائی رئیس جمهوری و جمعی از دوستداران میراث فرهنگی در محل موزه ملی ایران برگزار می‌شود.

به گفته اردکانی 2 روز پس از مراسم احتتامیه منشور کوروش از کشور خارج می‌شود.

مدیر کل موزه ملی ایران گفت: پیش از این قرار بود منشور کوروش پس از پایان 4 ماه نمایش در ایران، برای نوروز 1390 در سازمان ملل در نیویورک به بهانه نوروز باستانی ایران به نمایش دربیاید که خوشبختانه موفق شدیم مسئولان موزه بریتانیا را متقاعد کنیم که منشور کوروش در نوروز 1390 در موطن خود باشد تا تمام هم‌میهنان ایرانی در تعطیلات نوروزی بتوانند از این منشور تاریخی بازدید کنند.

به گفته اردکانی، منشور کوروش پس از پایان زمان نمایش در ایران، در سازمان ملل به نمایش درمی‌آید.

منشور کوروش؛ استوانه‌ای با 23 سانتی‌متر طول و 11 سانتی‌متر عرض است که دور تا دور آن در حدود 40 خط به زبان آکادی و به خط میخی بابلی نوشته شده‌است.

گمان نخستین باستان شناسان این بوده که این لوح توسط یکی از پادشاهان بابلی نگاشته شده است. اما پس از بررسی خط شناسان مشخص شد که این استوانه در سال 538 پیش از میلاد به هنگام ورود سپاه ایران به بابل و فتح این شهر به فرمان کوروش، بنیانگذار پادشاهی ایران و آغازگر سلسله هخامنشیان نوشته شده است. ترجمه و انتشار متن این استوانه گلی نشان داد آنچه از خاک بابل کشف شد، نخستین منشور جهانی حقوق بشر است.

استوانه کوروش در سال 1285 خورشیدی توسط هرمز رسام، باستان شناس بریتانیایی الاصل آسوری‎تبار، در معبد بزرگ اِسَـگیلَـه (نیایشگاه مَـردوک) در شهر باستانی بـابـل در بین‌النهرین کشف شد و بنابر قوانین آن زمان از ایران خارج و تاکنون نیز در بخش ایران باستان موزه بریتانیا نگهداری می‌شده است.

منشور کوروش که برای نخستین بار پس از انقلاب اسلامی برای نمایش عمومی وارد ایران شده است، تنها یک بار در جریان جشن‌های 2500 ساله برای نمایش در ایران از موزه بریتا‌نیا خارج شد. آن زمان یعنی در سال 1350 خورشیدی، منشور را 5 هزار پوند بیمه کردند و این شیء تنها به مدت 10 روز در ایران و در موزه برج آزادی تهران به نمایش درآمد.

یک کپی از منشور کوروش به عنوان کهن‌ترین فرمان شناخته‌شده تفاهم و همزیستی ملت‌ها در ساختمان سازمان ملل متحد در نیویورک نگهداری می‌شود.

در سال 1348 در گردهمایی حقوقدانان سراسر جهان که در کنار آرامگاه کوروش برگزار شد، کوروش را نخستین بنیانگذار حقوق بشر نامیدند.