تهران بزرگترین مرکز عرضه فرش دستباف جهان

به گزارش پایگاه خبری بانکداری الکترونیک به نقل از روزنامه انگلیسی ایندیپندنت، بازار بزرگ تهران با دارا بودن میلیون ها تخته فرش در بیش از یک هزار مغازه فرش فروشی بر اساس اکثر برآوردها بزرگترین مرکز فروش فرش های دستباف در جهان است.
اما صادرات فرش ایران در حال کاهش است و درآمد حاصل از این بخش در سال گذشته 17 درصد کاهش یافت. همین مسئله موجب کاسته شدن از تعداد افراد شاغل در صنعت فرش بافی در ایران شده است.
این صنعت چند صد ساله در طی سال های اخیر مکررا از بحران های اقتصادی و تحریم های دولت آمریکا لطمه دیده است. آمریکا قبلا بزرگترین بازار فروش فرش ایرانی بود. حتی در ایران، فرش های ماشینی ارزان قیمت گوی سبقت را از فرش های طبیعی ربوده اند. وضعیت بغرنج صنعت فرش در ایران یکی از مشکلاتی است که رئیس جمهور جدید ایران با آن مواجه خواهد بود.
این گزارش افزود: متخصصان فرش ایرانی از دولت خواسته اند تا بازار فرش دستباف ایرانی را در کشورهایی غیر از آمریکا گسترش دهد. مجتبی فیض اللهی، معاون بازاریابی مرکز ملی فرش ایران می گوید: «ما انتظار داریم دولت جدید بودجه کافی برای طرح های توسعه ای ما اختصاص دهد تا بتوانیم فرش ایران را در جهان بهتر معرفی کنیم.»
علیرضا قادری، موسس و رئیس یک اندیشکده فرش ایرانی در تهران نیز با این مسئله موافق است که دولت باید بر توسعه صادرات متمرکز شود. قادری می افزاید: «مشکل ما تولید نیست، بلکه بازاریابی و فروش است.»
پس از صادرات انرژی، فرش دستباف مهمترین کالای صادراتی ایران است که در سال گذشته 560 میلیون دلار ارزآوری برای کشور داشته است و ایران 20 درصد بازار جهانی فرش دستباف را در اختیار خود دارد.
اما همه تحلیلگران در ایران معتقد نیستند که دولت باید از این هنر قدیمی حمایت کند. جواد صالحی اصفهانی، استاد اقتصاد در ویرجینیا که گاهی به ایران سفر می کند در این باره می گوید: «من فکر نمی کنم این صنعتی باشد که کشور نیازمند حمایت از آن باشد، زیرا این صنعت مشاغل خوبی ایجاد نمی کند که نسل جوان به دنبال آن باشد.» اما بر اساس آمارهای وزارت صنعت، معدن و تجارت، حدود 2 میلیون ایرانی در صنعت فرش بافی مشغول کار هستند و حدود 10 درصد جمعیت کشور از نظر اقتصادی از برخی جنبه های صنعت فرش منتفع می شود. این آمارها موجب می شود که اهمیت صنعت فرش حداقل در شرایط فعلی حفظ شود.
این صنعت علاوه بر تجار، برای تعمیر کاران و کارگران تحویل باری که در بازار تهران به این سو و آن سو می روند نیز ایجاد شغل کرده است. اما به گفته کارشناسان، در تهران و سراسر ایران، تعداد افرادی که در این صنعت مشغول فعالیت هستند، رو به کاهش است.
حسین حسینی، تاجر 31 ساله فرش در این باره می گوید: «بازار پوشاک که در همسایگی ما قرار دارد، در حال خوردن بازار فرش است.» فروش پوشاک چینی و ترک پرسودتر از فروش فرش ایرانی است، زیرا واردکنندگان پوشاک تمایل دارند اجاره های بیش از 2000 دلاری در هر ماه برای اجاره مغازه بپردازند. اندازه مغازه های پوشاک فروشی در برخی از نقاط شلوغ بازار تهران به کمتر از 100 فوت مربع می رسد.
بر اساس این گزارش با وجود اینکه بسیاری از همکاران وی صنعت فرش را رها کرده اند، حسینی می گوید، او قصد ندارد رشته شغلی اش را تغییر دهد. او مانند بسیاری دیگر از ایرانیان فرش را بخشی مهم از میراث کشورش می داند.
وی افزود: «در این شرایط سخت اقتصادی، برخی ترجیح می دهند دنبال تجارت های پرسودتر بروند، اما آنوقت چه بر سر هنر و مشاغلی که ریشه در سنت های ما دارند می آید؟… من سعی می کنم امید خودم را از دست ندهم. من باید نه تنها به فکر خودم باشم، بلکه باید به فکر کشورم و هنر فرش بافی نیز باشم و به آینده امیدوار باشم. تقریبا در همه جای ایران، مردم فرش می بافند.»
صادرکنندگان فرش ایرانی برای رقابت با انواع مدل های فرش تولید شده در کشورهای دیگر با مشکلاتی مواجه اند. تحریم ها علیه ایران تاثیر عمیقی بر این صنعت گذاشته است. تحریم های بانکی و تحریم سال 2010 فرش ایران توسط دولت آمریکا توانایی تجار در فروش فرش در خارج و انتقال پول آن به داخل را تضعیف کرده است.
صنعت فرش ایران همچنین از بالارفتن قیمت کارگر و سخت شدن واردات مواد اولیه نظیر ابریشم و برخی از انواع رنگ رنج می برد.
تولید کنندگان امیدوارند دولت در بازاریابی و دسترسی به بیمه درمانی فرش بافان که از مشکلات مفصل و کمر رنج می برند به آنها کمک کند.