رشد اقتصادی بخش‌های اقتصادی در ۹ ماهه اول ۹۳

به گزارش پایگاه خبری بانکداری الکترونیک،از فارس، بانک مرکزی گزارش رشد اقتصادی 9 ماهه امسال را منتشر کرد که براساس آن رشد بخش کشاورزی 3.5 درصد، گروه نفت 8.1 درصد، صنایع و معادن 6.2 درصد و خدمات 2.3 درصد بوده است.

رشد اقتصاد بر با احتساب نفت 3.6 درصد و بدون احتساب نفت 3.1 درصد محاسبه شده است.

بر اساس محاسبات مقدماتی و اولیه، تولید ناخالص داخلی کشور به قیمت‌های ثابت سال 1383 در 9 ماهه سال 1393 به 151 هزار و 556 میلیارد و 100 میلیون تومان رسیده است که در مقایسه با رقم مشابه سال قبل (146 هزار و 673 میلیارد تومان) 3.6 درصد رشد را نشان می‌دهد.

تولید ناخالص داخلی در  9 ماهه سال 1392 نسبت به رقم مشابه سال 1391، معادل 2.2 درصد کاهش یافته بود. بررسی‌های به عمل آمده در خصوص رشد اقتصادی فصل سوم سال 1393 دلالت بر آن دارد که بهبود حاصل در رشد اقتصادی فصول اول و دوم با شیب ملایم‌تری در فصل سوم نیز تداوم یافته است.

حسب روال معمول، داده‌ها و اطلاعات مورد نیز جهت محاسبه رشد اقتصادی از منابع آمار رسمی مربوطه از قبیل وزارت جهاد کشاورزی، وزارت نفت، طرح آماری کارگاه‌های بزرگ صنعتی و طرح آماری فعالیت‌های بخش ساختمان (اداره آمار اقتصادی بانک مرکزی)، سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران و وزارت نیرو دریافت گردیده است.

همچنین در گروه خدمات نیز متناسب با هر یک از فعالیت‌ها، از منابع آماری و شاخص‌های قیمت مرتبط با موضوع استفاده شده است.

اطلاعات رشد افزوده بخش‌های مختلف اقتصادی حاکی از ادامه روند بهبود و رونق نسبی در مقایسه با دوره مشابه سال قبل است به گونه‌ای که رشد 3 ماهه سوم سال جاری به 2.8 درصد رسیده است. بررسی سهم فعالیت‌های مختلف اقتصادی در رشد و تولید ناخالص داخلی نشان می‌دهد که در فصل سوم سال 1393 ارزش افزوده فعالیت‌های "نفت" ، "صنعت"، "ساختمان" و "خدمات مؤسسات پولی و مالی" به ترتیب سهمی معادل 0.5، 0.4، 0.8 و 0.6 واحد درصد، نقش عمده‌ای (2.3 واحد درصد) در رشد 2.8 درصدی تولید ناخالص داخلی به قیمت‌های ثابت سال 1383 ایفا نموده‌اند. لازم به ذکر است که رشد تولید ناخالص داخلی در سه ماهه سوم سال گذشته 1.8- درصد بود.

آخرین آمار و اطلاعات دریافتی از وزارت جهاد کشاورزی نشان می‌دهد که برآورد مقادیر تولید محصولات زراعی، باغی، دامی و شیلات در سال 1393 نسبت به سال قبل به ترتیب از رشد 8.1، 1.5، 4.9 و 7.7 درصدی برخوردار بوده‌اند.

همچنین بر اساس محاسبات فصلی صورت گرفته، ارزش افزوده کل گروه کشاورزی به قیمت‌های ثابت سال 1383 در نه ماهه 1393 نسبت به دوره مشابه سال قبل، از 3.5 درصد رشد برخوردار بوده است.

در بخش صنعت، شاخص تولید کارگاه‌های بزرگ صنعتی (که حدود 70 د رصد ارزش افزوده بخش صنعت را پوشش می‌‌دهد) در سه ماهه سوم سال 1393 نسبت به رقم مشابه سال قبل 2.4 درصد رشد داشته است. در نه ماهه سال 1393 نیز شاخص تولید کارگاه‌های بزرگ صنعتی نسبت به دوره مشابه سال قبل،  5.2 درصد افزایش یافته است. در میان 24 گروه عمده کارگاه‌های بزرگ صنعتی، شاخص 12 گروه، در نه ماهه سال 1393 نسبت به دوره مشابه سال قبل رشد مثبت داشته‌اند.

شاخص‌های تولید دوازده‌گانه مذکور در نه ماهه سال 1393 و درصد تغییرات آنها نسبت به دوره مشابه سال قبل به شرح ذیل است:

1- شاخص تولید صنایع مواد غذایی (5.6 درصد)

2- شاخص تولید صنایع انواع آشامیدنی‌ها‌ (6.6 درصد)

3- شاخص تولید چرم و مصنوعات چرمی (کیف، کفش، چمدان و غیره) (9.0 درصد)

4- شاخص تولید انتشار و چاپ و تکثیر رسانه‌های ضبط شده (15.7 درصد)

5- شاخص تولید مواد و محصولات شیمیایی (0.1 درصد)

6- شاخص تولید داروها و فرآورده‌های دارویی شیمیایی و گیاهی (4.6 درصد)

7- شاخص تولید فلزات اساسی (4.3 درصد)

8-شاخص تولید محصولات ساخته شده از فلز به جز ماشین آلات و تجهیزات (5.8 درصد)

9- شاخص تولید محصولات رایانه‌ای، الکترونیکی و نوری (5.0 درصد)

10- شاخص تولید ماشین‌آلات مولد و انتقال نیروی برق و دستگاه‌های برقی (8.2 درصد)

11- شاخص تولید ماشین‌‌آلات و تجهیزات طبقه‌بندی نشده در جای دیگر (5.0 درصد)

12- شاخص تولید وسایل نقلیه موتوری، تریلر و نیم تریلر (59.6 درصد)

افزایش ارزش افزوده بخش ساختمان به قیمت‌های ثابت سال 1383 در سه ماهه سوم سال 1393 به میزان 11.5 درصد، از جمله دلایل قابل توجه در رشد اقتصادی فصل مذکور محسوب می‌شود. علیرغم رشد منفی ارزش افزوده ساختمان در بخش خصوصی قه قیمت‌های ثابت سال 1383 (در حدود 5.5- درصد) افزایش قابل توجه در فعالیت‌های عمرانی دولت رد بخش ساختمان، عامل مؤثری در افزایش ارزش افزوده کل بخش ساختمان بوده است.

نگاهی به ارقام اجزای هزینه نهایی (طرف تقاضای اقتصادی) به قیمت‌های ثابت سال 1383 در فصل سوم سال 1393 نیز نشان می‌دهد که اقلام مصرف خصوصی، مصرف دولتی، تشکیل سرمایه ثابت ناخالص، صادرات و واردات کالاها و خدمات به ترتیب از رشدی معادل 5.6، 0.2، 15.5، 10.9، 10.7- درصد برخوردار بوده‌اند که در سازگاری با تحولات بخش عرضه اقتصاد قرار دارند. لازم به توضیح است که در فصل سوم سال 1393، تشکیل سرمایه ثابت بخش ماشین‌آلات با 4.8 درصد و اقتصاد قرار دارند. لازم به توضیح است که در فصل سوم سال 1393، تشکیل سرمایه ثابت بخش ماشین‌آلات با 4.8 درصد و تشکیل سرمایه ثابت بخش ساختمان با 22 درصد رشد مواجه بوده‌اند. همچنین شایان ذکر است که رشد قابل ملاحظه تشکیل سرمایه بخش ساختمان به دلیل افزایش هزینه‌های عمرانی دولت در این بخش بوده است.

عمده‌ترین منابع آماری به منظور محاسبه اقلام هزینه ناخالص داخلی را منابعی نظیر طرح آماری بودجه خانوار در مناطق شهری ایران (اداره آمار اقتصادی بانک مرکزی)، پرداختی‌های خزانه‌داری کل کشور (وزارت امور اقتصادی و دارایی)، آمار صادرات و واردات گمرک جمهوری اسلامی ایران و آمار تراز پرداخت‌های خارجی کشور (بانک مرکزی) تشکیل می‌دهند.

لازم به توضیح است که مطابق با روش معمول در محاسبه آمار حساب‌های ملی فصلی، آمارهای مرتبط با اقلام تولید و هزینه ملی برای شش ماهه اول سال 1393 بر حسب قیمت‌های جاری و ثابت و بر مبنای آخرین داده‌ها و اطلاعات دریافتی از منابع آماری، تمایم فعالیت‌های اقتصادی به جز بخش معدن تعدیل و اصلاح گشته‌اند. بر این اساس، آمار ارزش افزوده 9 ماهه سال 1393 در 4 گروه اصلی کشاورزی، نفت، صنایع و معادن و خدمات به ترتیب 3.5، 8.1، 6.5 و 2.3 درصد محاسبه گردیده و نتیجتا نرخ رشد تولید ناخالص داخلی نیز در  9 ماهه سال 1393 به میزان 3.6 درصد و نرخ رشد تولید ناخالص داخلی (بدون نفت) 3.1 درصد برآورد شده است. لازم به ذکر است، ارقام فصول اول، دوم و سوم سال 1393 مقدماتی بوده و در معرض تجدیدنظر قرار دارند.

با توجه به کلیه محاسبات انجام شده در فصول اول، دوم و سوم جاری، برآورده‌های حاصل از داده‌ها و اطلاعات مقدماتی در مجموع نشان‌دهنده بهبود روند فعالیت‌های اقتصادی طی 9 ماهه سال 1393 نسبت به دوره مشابه سال قبل می‌باشد.

همان‌گونه که انتظار می‌رفت در فصل سوم سال جاری نیز رشد اقتصادی (با شتاب ملایم‌تری) استمرار یافته است. با توجه به آنکه در فصول دوم و سوم سال 1392 ، شدت انقباض تولید ناخالص داخلی در مقایسه با فصل اول کاهش یافته بود، لذا ملایم شدن آهنگ نرخ رشد اقتصادی بعد از فصل اول سال  1393 درو از انتظار نبود.