ابهامات بازار شرکتهای psp
حسین عابدی
ورود اولین شرکت پی اس پی به بورس را باید یک اتفاق کاملا مثبت ارزیابی کرد و درج نماد شرکت تجارت الکترونیک پارسیان در فرابورس را علاوه بر این شرکت به جامعه شرکت های پی اس پی نیز تبریک گفت. اما در کنار این مسئله نباید از ابهامات موجود در بازار آینده psp دست کم در کوتاه مدت غافل بود.
طی یک بررسی گذرا، مشاهده می کنیم که بازار شرکت های psp به دلایل مختلف که بیشتر در بخش سیاستگذاری ریشه دارد مبهم است.برخی از این دلایل عبارتند از:
ا- کارمزد بابت تراکنشهای کارتخوانها از مشتری دریافت نمی شود.
2- کارمزد خدمات شتاب احتمالا کاهش می یابد. چرا که اگر قرار است این شبکه در انحصار بانک مرکزی باشد باید کاملا غیر انتفاعی و حتی بدون کارکزد اداره شود.
3- بحث تشکیل کنسرسیومهای سه گانه مگا پی اس پی که احتمالا تا پایان سال به نتیجه مشخص خواهد رسید.
4- تداوم شرایط فعلی نیز در کوتاه مدت به اشباع بازار منجر خواهد شد.
تحلیل دلایل
وجود چهار عامل بالا به معنی ان است که چه این عوامل به تداوم شرایط حال و چه تغییر آن و تشکیل سه کنسرسیوم جدید منجر شود باز هم بازار روشنی را پیش روی psp ها نمی گذارند.
به عبارت دیگر در صورت عدم تاسیس سه مگاپیاسپی و در واقع تداوم شرایط فعلی، باید شاهد اشباع بازار در یک چشم انداز کوتاه مدت باشیم. چرا که بانکهای جدیدالتاسیس کمتر اقدام به سرمایه گذاری در بخش پایانه های فروشگاهی خواهند کرد کما اینکه مدیرعامل بانک سینا به چنین امری اشاره کرده است. در نتیجه شرکتهای فعلی psp مجبورند تنها به سرویس دهی به بانک هایی که در این حوزه سرمایه گذاری کرده اند بسنده کنند. از سوی دیگر اغلب این بانکها خود دارای شرکت پی اس پی هستند و بنابر این حداکثر توسعه این شرکتها در امور مربوط به خدمات پس از فروش خواهد بود که این امر نیز به نوعی سکون در این بازار را تداعی میکند.
حال اگر بحث تشکیل کنسرسیوم های سه گانه مگا پی اس پی تا پایان امسال یا نیمه سال بعد به نتیجه مشخص برسد. در چنین صورتی نمی توان به درستی پیش بینی کرد که شرکتهای فعلی psp چه جایگاهی در این میان خواهند داشت و خدمات خود را چگونه ارائه خواهند. طبعا آنها که بزرگترند تصور میکنند لیدر خواهند شد اما این به معنای سهام کامل ساختار جدید نیست که باعث تثبیت نام و اعضای هیات مدیره شرکت قبلی باشد در نتیجه این مسئله نیز یک ابهام اساسی در بازار این شرکتهاست.
همچنین دو عامل دیگر یعنی حذف سهم مشتری از کارمزد پایانههای فروشگاهی و همچنین احتمال کاهش کارمزد خدمات شتاب نیز منجر به کاهش چشم گیر سود این شرکتها خواهد شد. و به تعبیر دیگر این شرکتها چندان نمیتوانند به افزایش تعداد تراکنشها دل خوش دارند چرا که در میزان سود آنها چندان تاثیری نخواهد داشت.
نتیجه نهایی آن خواهد بود که شرکت های psp اغلب به عنوان ابزاری برای افزایش رسوب منابع در بانکها نگریسته خواهند شد یا اگر بخواهند مستقل رفتار کنند چندان قدرتمند نخواهند شد چرا که سود موجود در بازار این شرکتها چندان قابل توجه نیست بنابراین به نظر میرسد بهترین شکل برنامه ریزی برای این شرکتها آن است که منتظر چگونگی شرایط جدید باشند و برای آن زمان خود را آماده نگهدارند. آماده از این حیث که در یکدیگر ادغام شوند یا اینکه تن به انحلال دهند. از سوی دیگر سهامداران عمده این شرکتها یعنی بانکها نیز ممکن است خوابهای دیگری برای آنها ببینند که این مسئله نیز خود بر ابهامات بازار این شرکتها می افزاید.