طی ۲۱ سال گذشته قیمت مسکن چند برابر شد/نمودار

به گزارش پایگاه خبری بانکداری الکترونیک از خبرآنلاین مدتی پیش در گزارشی تحت عنوان "چگونه اجاره مسکن در تهران تبدیل به آرزو شد" به مقایسه حداقل دستمزد و میزان اجاره بهای واحدهای مسکونی در شهر تهران پرداختم. استاد بزرگواری در باب راهنمایی عنوان کرد بهتر بود میزان اجاره مسکن را به جای حداقل دستمزد با میزان درآمد خانوارهای تهرانی مقایسه می شد و میزان یارانه نقدی هم در معادلات وارد می شد.

انتشار گزارش مرکز آمار ایران از تازه ترین وضعیت قیمت و اجاره مسکن در شهر تهران طی زمستان سال 91 یا آخرین زمستان دولت محمود احمدی نژاد بهانه ای دست داد تا با مبنای مورد اشاره آن استاد گرامی نگاهی داشته باشم به قدرت خرید و اجاره مسکن خانوارهای تهرانی.

وضعیت قیمت و اجاره مسکن در شهر تهران

نگاهی به روند قیمت و اجاره مسکن در شهر تهران نشان می دهد قیمت هر متر مربع فضای مسکونی از 47500 تومان در سال 70 به 3.9 میلیون تومان در 1391 رسیده است و بر همین اساس اجاره بهای یک واحد مسکونی 100 متری از 21400 تومان در سال 71 به 1.637 میلیون تومان در سال 91 رسیده است. البته این افزایش در صورتی می تواند یک تصوی دقیق اقتصادی در اختیار قراردهد که با شاخص های دیگری مانند سطح درآمد خانوارها و شاخص بهای کالاهای مصرفی می تواند توضیح داده شود.

اما فارغ از این وضعیت متوسط رشد قیمت و اجاره مسکن طی دوره فعالیت دولتهای مختلف به خودی خود جالب است، قیمت مسکن براساس آمار در شش ساله فعالیت دولت هاشمی رفسنجانی از 1370 تا 1375 قیمت مسکن 240 درصد و اجاره بها 260 درصد رشد کرده است. البته با توجه به انکه در این آمار میزان تغییرات قیمت در دوسال اول فعالیت دولت اکبرهاشمی رفسنجانی که همزمان با پایان جنگ تحمیلی ذکر نشده به تبع میزان رشد برآورد شده کمتر از میزان واقعی است.

اما در این شرایط هم می بینیم رشد درآمدها نیز نمی تواند قدرت خرید خانوارهای تهرانی را در بازار مسکن افزایش دهد. درآمد سالانه یک خانوارتهرانی برای خرید 14 متر مربع فضای مسکونی در سال 80 کفایت می کرد و در همان سال اجاره بهای یک واحد 100 متری در شهر تهران معادل  40 درصد متوسط درآمد خانوارهای تهرانی بوده است.

اما در سال 89 اما رقم 18.5 میلیون تومانی که معادل متوسط درآمد یک خانوار تهرانی برآورد شده برای خرید 10 متر فضای مسکونی کفایت می کند. یعنی کاهش 40 درصدی توان خرید مسکن طی 9 سال و البته در مقایسه با اجاره یک فضای مسکونی 100 متری هم می بینیم که اجاره چنین واحد مسکونی براساس متوسط هزینه اجاره در تهران معادل 66 درصد درآمد سالانه یک خانوار است. یعنی در بازار اجاره نیز شاهد کاهش قدرتی معادل 64 درصدی برای خانوارهای تهرانی هستیم.

این وضعیت درسالهای 90 و 91 به شدت تشدید شده است. حتی برآورد خوشبینانه رسیدن درآمد خانوارهای تهرانی به 29 میلیون تومان در سال 91 هم نتوانسته است سقوط توان خرید مسکن را کاهش دهد به طوریکه در سال 91 متوسط درآمد سالانه یک خانوار تهرانی تنها برای خرید 7.4 متر فضای مسکونی کفایت می کند و هزینه اجاره یکساله فضای مسکونی 100 متری 68 درصد درآمد این خانوار را به خود اختصاص می دهد. نکته قابل توجه آنکه افزایش درامد حاصل از پرداخت یارانه 45500 تومانی با لحاظ کردن بعد خانوار 3.3 نفری هم نتوانسته این معادله را چندان تغییر دهد.