جدال اپراتور و بانک در زمین بانکداری آینده/ ضرورت ساماندهی کسب وکار شاپرک

 کریم خمسه ، مدیر عامل شرکت توتان ، در گفتگو با خبرنگار پایگاه خبری بانکداری الکترونیک با بیان اینکه  پرداخت الکترونیک در کشور هنوز به ثبات لارم نرسیده و باید قوام بیشتری پیدا کند ، گفت: در مدل کسب وکارفعلی مشکل وجود دارد و اگر این مشکل حل نشود مانعی در راه توسعه آتی بانکداری الکترونیک خواهد بود و چه بسا خسارت های فراوانی به این حوزه وارد خواهدکرد.

وی در راستای تشریح مدل فعلی خاطر نشان ساخت:در مدل فعلی صادر کننده کارت به جای اینکه از تراکنش درآمد داشته باشد کارمزد می گیرد که همه جای دنیا برعکس این مدل است .

خمسه  با اشاره به اینکه شاپرک می تواند اولین قدم برای حل مشکلات کسب و کار  شبکه پرداخت الکترونیک باشد عنوان کرد: البته صرف نظر از اندازه وتوزیع کارمزدها سهم شاپرک وشتاب از سایر بازیگران بیشتر است و باید کمتر شود ؛ اما مستقل از این قسمت ، شاپرک موفقترین طرح نظام پرداخت الکترونیک در یک دهه گذشته محسوب می شود.

وی تاکید کرد :شبکه الکترونیک پرداخت کارتی (شاپرک)به لحاظ ایده و پیاده سازی می تواند تحولی در بانکداری الکترونیک ایجاد کند اما تا مساله کسب وکار و کارمزد ها حل نشود مشکلات همچنان باقی خواهد بود .

مدیر عامل شرکت توتان افزود: هر چقدر کانال های pos را گسترش دهیم باز هم مشکلات  وجود خواهد داشت به طوریکه که به استناد آمار بانک هایی وجود دارد که اندازه و متوسط تراکنش ها  و تعداد pos های آنها همچنان بالا می رود که مسلما این موضوع با هیچ بیزینس و منطقی سارگار نیست .

وی افزود: وقتی merchant کارمزد نمی دهد و در عوض بابت خرید روی pos امتیاز می گیرد و حساب روی pos هم به صورت تسویه آنی به کارت متصل است این مشکلات بیزینسی همچنان وجود خواهد داشت ، مگر اینکه شاپرک در این زمینه تحولی ایجاد کند که باید منتظر آمارهای جدید بود.

وی در خصوص زمان حرکت به سوی بانکداری آینده  خاطر نشان ساخت: طبیعتا ما هنوز به بلوغ در بانکداری الکترونیک نرسیدیم هر زمان که این بلوغ و قوام ایجاد شود به سمت بانکداری آینده پیش خواهیم رفت.

با بیان اینکه بانکداری آینده مواجهه بین بانک ها واپراتورهاست افزود:سابقه تاریخی آن در ایران به سال 79 برمی گردد زمانی که برنامه ریزی استراتژیک کارت را انجام می دادیم ودر مطالعات خود به این دیتاها رسیدیم که باید در  آینده نوع تعامل روی اشتراک کنافع  میان اپراتور وبانک ها برنامه ریزی شود اما اینکه چقدر موفق شویم به رفتار رگولاتور پولی و مخابراتی برمیگردد .

وی در تشریح این موضوع یادآور شد : اپراتورها ابزاری دارند که این ابزار می تواند با ابزار بانک ها در ایجاد ونقل و انتقال تراکنش ها رقابت کند ولی از طرفی سازوکاراپراتورها سازوکار بانکی نیست واگر بخواهند وارد این حوزه شوند وفعالیت داشته باشند خلق پول می کنند که با مسولیت ذاتی بانک ها تعارض پیدا می کند .

وی با تاکید بر اینکه این مشکل بین بانک ها واپراتورها باید حل شود اظهار داشت:اپراتورها باید با بانک ها کار کنند و فقط سرویس دهنده باشند نه اینکه به عنوان عامل وصاحب بیزینس وارد شوند.

خمسه با اشاره به سابقه تاریخی این مشکل به سال های 79 و80 اشاره کرد که دو شرکت ثمین کارت وسایپا کارت به نصب pos خارج از سیستم بانکی اقدام  کردند.

به گفته این کارشناس بانکداری الکتروینک بانک مرکزی با این امر مخالفت کرد وحتی مرحوم نوربخش نامه ای را به بانک هامبنی بر عدم همکاری با آنها ابلاغ کرد وسه سال بعد نیز بانک مرکزی آیین نامه psp ها را ابلاغ کرد که با این آیین نامه شاکله پرداخت الکترونیک شکل گرفت و ثمین کارت از بازار محو شد.

وی معتقد است، بانک مرکزی باید از ابتدا قوانین ومقررات لازم را برای بازار موبایل پیمنت ایجاد کند وبازار را تحت کنترل خود در آورد .

 خمسه اظهار داشت : تجربه جهانی نشان می دهد که اپراتورها نمی توانند در حوزه بانکی دوام بیاورند وحتی ممکن است بازار را دچار بحران کنند.

خمسه در ادامه با اشاره به سهم قابل ملاحظه ایران در حوزه تجهیرات الکترونیک درمنطقه اظهار داشت:بازار ایران با سایر بازارهای کشوزهای حاشیه جنوب خلیج فارس قابل مقایسه نیست وطبیعتا نمایشگاهها وهمایش های مرتبط می تواند راهگشا و مکانی برای تبادل ایده و ایجاد رقابت باشد.

وی افزود: بازار پیمنت ایران قابلیت های منحصر به فردی دارد که در عرصه های جهانی ناشناخته است که می توان در همایش ها ونمایشگاههای مرتبط این قابلیت ها را به نمایش گذاشت وبازار خوبی در منطقه ایجاد کرد بنابراین از مسوولین برگزار کننده همایش ها انتظار می رود که در این زمینه حرفه ای تر رفتار کنند.