مهلت یک ماهه به اتباع خارجی برای مراجعه به بانک ها

به گزارش پایگاه خبری بانکداری الکترونیک، گزارش‌هایی از مسدود شدن کارت بانکی مهاجران افغان در تهران و مشهد منتشر شده و آنها مجبور شدند مقابل شعب برخی بانک‌ها در صف‌های طولانی برای رسیدگی به وضعیتشان بایستند.

در چند روز گذشته بانک «تجارت» و «صادرات» کارت بانکی مشتریان مهاجر افغان خود را بدون اطلاع قبلی به آن‌ها مسدود کردند.

آن‌طور که مسئولان بانکی می‌گویند ۲۰ درصد از مشتریان اتباع خارجی که هنوز کد اتباع خود را به بانک اعلام نکرده‌اند در روز پنج‌شنبه کارت بانکی آن‌ها مسدود شده است.

حدود سه میلیون مهاجر در ایران زندگی می‌کنند که از میان آن‌ها یک و نیم میلیون نفر به صورت رسمی و قانونی اقامت دارند.

بانک‌های عامل یک ماه دیگر به این گروه از مشتریان بانکی فرصت داده‌اند تا کد اتباع خود را به بانک اعلام کنند و اگر بعد از این فرصت داده شده، اتباع خارجی کد اتباع خود را به بانک اعلام نکردند،‌ کارت‌های بانکی آن‌ها مجدداً غیرفعال خواهد شد.

مشکل حساب‌های بانکی مهاجران و اتباع افغان در ایران طی ماه‌های گذشته نیز رسانه‌ای و با واکنش از سوی مقام‌های جمهوری اسلامی مواجه شد.

با وجود انتقادها از این تعلل و اقدامات بانک‌های ایران، همچنان این مشکل ادامه دارد و بسیاری از مهاجران افغان با این مساله مواجه شده‌اند.

وعده‌های محقق‌نشده مقام‌ها

مشکل از زمانی آغاز شد که در سال ۱۳۹۸،‌ آیین‌نامه جدید «مبارزه با پولشویی» موجب محدودیت ارائه خدمات بانکی به مهاجران افغان شد.

بر اساس این گزارش،‌ مهاجران پس از این تصمیم با برخورد «سلیقه‌ای» بانک‌ها مواجه شده‌اند.

برخی از این افراد می گویند: بانک بدون اطلاع قبلی، کارت بانکی ما را باطل کرده است بی آنکه از قبل هشداری داده باشد! دغدغه اصلی این گروه وضعیت امرار معاش بعد از باطل شدن کارت‌های بانکی‌شان است.

خبرگزاری صدای افغان (آوا) در آذرماه به نقل از یک کارمند بانکی نوشته که بانک مرکزی از بانک‌ها خواسته پس از اتمام تاریخ اعتبار مدارک مهاجران، حساب آن‌ها مسدود شود تا بتوانند نظارت داشته باشند و سپس با ارائه مدارک جدید معتبر، اقدام به فعال‌سازی حساب کنند.

سیزدهم آذرماه مهدی محمودی، مدیرکل امور اتباع و مهاجرین خارجی وزارت کشور ایران،‌ اعلام کرده بود اتباع خارجی دارای «مدارک معتبر» می‌توانند با مراجعه به بانک‌ها از خدمات مربوط بهره‌مند شوند.

مشکل اتباع افغان پیگیری سفارت این کشور در ایران را هم در پی داشت که روز ۲۵ آذرماه اعلام کرد بر اساس ابلاغیه بانک مرکزی،‌ تمامی بانک‌های ایران موظفند برای افغان‌های دارای مدرک معتبر اقامتی حساب افتتاح کرده و عابر بانک صادر کنند.

اما خبرگزاری صدای افغان گزارش داد که اتباع افغانستان هم در گشایش حساب مشکل دارند و هم حساب‌های برخی از آن‌ها مسدود شده است.
این وب‌سایت در آذرماه اشاره کرد که بخش حراست و حقوقی بانک صادرات وعده داده بود این مشکلات به زودی حل شود. مدیرکل غرب آسیای وزارت خارجه ایران هم از تلاش برای حل این مشکل سخن گفته بود.

دنبال حل مشکل مهاجرین عزیز هستیم

از آنجا که بانک صادرات، بیشترین تعداد شعب بانکی را در سراسر کشور دارد و بسیاری از مهاجرین، در این بانک، حساب دارند از روز چهارشنبه، تجمعاتی مقابل شعب این بانک در برخی شهرهای کشور شکل گرفت.

در همین رابطه، حجت‌الله صیدی، مدیرعامل بانک صادرات ایران گفت: از ابتدای سال، اقداماتی به عمل آمد تا عزیزان غیرایرانی فاقد کد شهاب بتوانند اطلاعات هویتی خود را تکمیل و کد شهاب را اخذ کنند که خوشبختانه بخش عظیمی توانستند و مشکل حل شد. تعدادی هم به‌دلیل عدم اخذ کد فراگیر که ظاهراً به دلیل قانونی و رسمی‌ نبودن مهاجرت‌شان هست نتوانستند کد شهاب بگیرند.

صیدی ادامه داد: سامانه نهاب بر روی شبکه ملی کشور (NiBN) برای تمامی بانک‌ها و مؤسسات مالی مجاز قابل استفاده است.

وی با اشاره به اینکه این موضوع در اغلب کشورها نیز به همین صورت است و خیلی جدی گرفته می‌شود، گفت: اتباع ایرانی برای اخذ کد شهاب، به کد ملی نیاز دارند و اتباع غیر ایرانی به کد فراگیر که متولی آن وزارت کشور است.

وی ادامه داد: از آنجا که گاهی با برخی کارت‌های این گروه، تراکنش‌های مشکوک انجام می‌شد، در نهایت و پس از چندین بار تمدید و تذکر به صاحبان این حساب‌ها، تمامی بانک‌ها موظف شدند از تاریخ ۶ بهمن‌ حساب‌ها و کارت‌های فاقد کد شهاب را مسدود کنند.

صیدی گفت: در حال حاضر در پی یافتن راه‌حل جایگزین هستیم تا هم مشکل این عزیزان حل شود و هم قوانین و مقررات مبارزه با پولشویی و تحقق شفافیت رعایت شود.

وی گفت: نکته‌ی پایانی هم این است که داخل شعبه همچنان خدمات ارائه می‌شود و افراد مذکور، فعلاً فقط نمی‌توانند با کارت کاری انجام دهند و سایر اقدامات میسر است.

قبلا از اتباع بیگانه خواسته شده بود شناسه هویتی بگیرند

شورای هماهنگی بانکها در باره کد شهاب اعلام کرد: کارت صاحبان حساب مسدود به محض دریافت کد شهاب فعال می شود، قبلا از اتباع بیگانه خواسته شده بود، شناسه هویتی بگیرند. شفاف سازی اطلاعات حساب به برادران و خواهران افغانستانی اختصاص ندارد.

رعایت مقررات مذکور نه فقط در ایران بلکه در اغلب کشورهای جهان و نه تنها نسبت به اتباع بیگانه بلکه نسبت به کلیه صاحبان حساب های بانکی به دلایل مختلف از جمله پیشگیری از پولشویی  الزامی است. در این خصوص ذکر نکاتی چند برای روشن شدن زوایای موضوع ضرورت دارد:

۱.با توجه به لزوم شفافیت عملیات مالی و تراکنش‌های بانکی و رعایت قوانین و مقررات مبارزه با پولشویی، بانک مرکزی از مدت‌ها پیش، اخذ اطلاعات هویتی کامل و صحیح برای مشتریان و صاحبان حساب‌ها و کارت‌های بانکی را الزامی کرده است.

۲.روش عملیاتی برای احراز اطمینان از کامل و صحیح بودن اطلاعات هویتی هر فرد، اخذ کد شهاب است که همان شناسه هویت الکترونیکی بانکی است. برای هر مشتری بانکی یک شناسه هویتی منحصر به فرد توسط سامانه نهاب تعریف می‌شود. کد شهاب رابط اصلی سامانه‌های بانکی و نهاب بوده و سامانه نهاب بر روی شبکه ملی کشور (NiBN) برای تمامی بانک‌ها و موسسات مالی مجاز قابل استفاده است.

۳.اتباع ایرانی برای اخذ کد شهاب، به کد ملی و اتباع غیر ایرانی به کد فراگیر که متولی آن وزارت کشور است، نیاز دارند.

۴.از ابتدای سال جاری، اقدام‌ و پی‌گیریهای مؤثر و متعددی توسط بانک مرکزی و شورای هماهنگی بانک‌ها به عمل آمد تا عزیزان غیرایرانی فاقد کد شهاب بتوانند اطلاعات هویتی خود را تکمیل و کد شهاب را دریافت کنند. خوشبختانه بخش بزرگی از اتباع کشورهای همسایه به‌ویژه برادران و خواهران افغانستانی توانستند کد شهاب بگیرند و البته تعدادی از این عزیزان هم ظاهراً به دلیل قانونی و رسمی نبودن مهاجرتشان  موفق به دریافت کد شهاب نشدند.

۵-در این باره چندین بار اطلاع رسانی و به اشکال مختلف، هشدار لازم به تک‌تک صاحبان این حساب‌ها داده شد تا این که تمامی بانک‌ها بر اساس بخشنامه‌ بانک‌مرکزی، از تاریخ ششم بهمن، ارائه‌ خدمات به حساب‌های  فاقد کد شهاب متوقف شده است.