عملیات ریپو چیست؟

به گزارش پایگاه خبری بانکداری الکترونیک، قرارداد ریپو، قراردادی است که براساس آن یک سرمایه‌گذار، اوراق بهادار خود را به سرمایه‌گذار دیگری واگذار کرده و به‌طور همزمان متعهد می‌شود که همان اوراق بهادار یا معادل آن را در آینده و با قیمت از قبل تعیین شده و یا بالاتری بازخرید کند.

عملیات ریپو، در تخصیص بهینه سرمایه در بازارهای مالی نقش بسزایی ایفا می‌کنند. بازار ریپو علاوه‌ بر اینکه باعث توسعه بازار سرمایه می‌شود، ریسک متقابل در عملیات قرض‌دهی و قرض‌گیری در بازار پول را نیز کاهش می‌دهد؛ زیرا در قرارداد ریپو، فروشنده ریپو در قبال دریافت وجه نقد از خریدار ریپو، اوراق بهادار را به وی می‌فروشد.

موسسات مالی در شرایط کمبود نقدینگی و برای تا‌مین مالی کوتاه‌مدت می‌توانند از طریق قرارداد ریپو از سایر موسسات مالی مانند بانک‌ها، شرکت‌ها و صندوق‌های سرمایه‌گذاری که دارای وجوه نقد مازاد هستند، با فروش اوراق بهادار خود وجوه نقد دریافت کنند.

قراردادهای ریپو از نظر تا‌ریخ سررسید به سه دسته تقسیم می‌شود:

قرارداد ریپوی یک روزه: سررسید این قراردادها یک روزه است و بسیاری از کشورهای دنیا از این قرارداد برای معاملات خود استفاده می‌کنند.

قرارداد ریپو با دوره زمانی مشخص: سررسید این قراردادها معین و بیش از یک روز است.

قرارداد ریپوی باز: سررسید این‌گونه قراردادها مشخص نیست و قابلیت فسخ توسط هریک از طرفین معامله را دارد.

همچنین در این نوع قراردادها، نرخ بهره قرارداد ریپو به‌طور روزانه و براساس نرخ بهره بازار تعدیل می‌شود البته معمولا نرخ بهره یک‌شبه نسبت به نرخ بهره سایر سررسیدها کمتر است.

از سوی دیگر، قراردادهای ریپو به دو گروه تقسیم می‌شوند

قراردادهای ریپوی دوطرفه

قراردادهای سه‌طرفه

در ابتدای راه‌اندازی معاملات قراردادهای ریپوی دوطرفه، معامله‌گران به‌طور مستقیم با همدیگر معاملات را انجام می‌دادند؛ درحالی‌که معاملات قراردادهای ریپو سه طرفه از طریق یک واسطه مرکزی صورت می‌گرفت.

اما طی سال‌های اخیر، معاملات هر دوی این قراردادها از طریق واسطه مرکزی صورت می‌گیرد. اغلب معاملات ریپوی سه طرفه انجام شده در اقتصاد آمریکا، به‌صورت یک شبه و باز انجام می‌شود.

منبع: باشگاه خبرنگاران