سودآوری در شرایط بحرانی با ارزیابی ترکیب پرتفوی
تنوع بخشی به سبد پرتفوی
در شرایط اقتصادی پر نوسان که هر روز تصمیمات سیاسی سیاستمداران منجر به تغییر میزان امنیت و بازدهی انواع ابزارهای سرمایه گذاری می شود، مدیریت پرتفوی و کنترل تنوع پرتفوی از اهمیت بالایی برخوردار است. از این رو، در مقاله حاضر هدف این است که موضوع تنوع بخشی به سبد دارایی بر اساس بحران مالی سال 2008 توضیح داده شود. همچنین بهترین ترکیب پرتفوی و نحوه ارزیابی آن بر اساس جریانات بازار بیان گردد.
* تنوع پرتفوی و بحران مالی 2008
به گزارش پایگاه خبری بانکداری الکترونیک، تنوع پرتفوی می تواند هم در بازارهای صعودی و هم نزولی به سرمایهگذار کمک کند. همانطور که تجربیات بحران مالی سال 2008 نشان داد، تنوع بخشی به سبد دارایی به محدود کردن ضرر و زیان پرتفویها در هنگام سقوط بازار 2009-2008 کمک کرده است.
سرمایهگذارانی که دارایی خود را تنها به صورت نقد حفظ کرده بودند، سود 6/1 درصدی را در این دوره تجربه کردند. سرمایهگذارانی که تنها روی سهام سرمایهگذاری کرده بودند، ضرری بالغ بر 50 درصد را تجربه کردند، در صورتی که سرمایهگذارانی که تنوع پرتفوی (70 درصد سهام، 25 درصد اوراق قرضه و 5 درصد سرمایهگذاری کوتاهمدت) داشتند، ضرر 35 درصدی را تجربه کردند.
از طرف دیگر با احیای بازارها از سال 2009 تا 2014، سرمایهگذارانی که تمام دارایی خود را به صورت نقد حفظ کرده بودند، تنها به سود 3/0 درصدی دست یافتند. در صورتی که سرمایهگذارانی که تنها روی سهام سرمایهگذاری کردند، سود 162 درصدی را تجربه کرده و سرمایهگذارانی که تنوع پرتفوی داشتند، سود 100 درصدی را تجربه کردند.
در مجموع در دوره 2008 تا 2014 سرمایهگذارانی که تنها روی سهام سرمایهگذاری کرده بودند، سود 8/31 درصدی داشتند؛ اما سرمایهگذارانی که تنوع پرتفوی داشتند، سود 30 درصدی را دریافت کردند. در نهایت این اعداد نشان میدهد که تنوع پرتفوی اهمیت قابل توجهی در کاهش ضرر در دورانهای بحرانی دارد. این امر نشان میدهد که زمانبندی بازار نباید هدف سرمایهگذار باشد. متنوعسازی داراییها برای کمک به محدود کردن ضرر و زیان در هنگام رکود بازار و گرفتن هرگونه سود در دوره بهبود، رویکردی محتاطانه است.
* تنوع پرتفوی با تخصیص تاکتیکی دارایی ها
ایجاد ترکیب مناسبی از دارایی بسیار مهم است؛ اما استراتژی سرمایهگذاری نیز باید زیر کلاسههای دارایی یا داراییهای خاصتر از چندین گروه از داراییها را در نظر بگیرد.
نقش سهام در افزایش کارایی مدیریت پرتفوی
برای بررسی نقش سهام در مدیریت پرتفوی بایستی با مفهوم همبستگی آشنا شویم. این مفهوم نشان میدهد که دو سهام چه ارتباطی با هم دارند و لزوماً این ارتباط نباید علت و معلولی باشد. به عبارت دیگر، همبستگی فقط در زمانی رخ نمیدهد که قیمت یک سهام روی سهام دیگر تأثیرگذار باشد؛ بلکه در برخی اوقات هر دو سهام تابع شرایط یکسانی از یک عامل خارجی هستند.
از نظر همبستگی، دو سهام ممکن است دارای یکی از سه شرایط همبستگی مثبت، همبستگی منفی یا عدم همبستگی باشند.
1- همبستگی مثبت: زمانی که دو سهام همبستگی مثبت دارند، این همبستگی معمولاً در گروههای صنایع بیشتر مشهود است و افت و خیز همراستا دارند. در نتیجه هر دو سهام، ریسک یکسانی برای پرتفوی ایجاد می کنند؛ اما مقدار آن ممکن است متفاوت باشد.
2- همبستگی منفی: در شرایط همبستگی منفی که بدترین ترکیب سهام در پرتفوی است، صعود یک سهام منجر به سقوط سهام دیگر میشود؛ مثلاً سهام تولیدی و سهام شرکت وارد کننده یک محصول معمولاً همبستگی منفی دارند.
در بدترین شرایط معمولاً سهام دو نوع کالا که امکان جایگزینی با یکدیگر را دارند، نیز همبستگی منفی وجود دارد (حال چه دو کالا در یک گروه صنعت قرار گیرند یا در دو گروه). مورد دوم بیشتر در مورد مواد اولیه تولیدی مانند نفت خام، پلاستیک و غیره محتملتر است.
در نتیجه سرمایه گذاری در دو نوع سهام با همبستگی منفی منجر میشود تا سبد سهام رشد نکند و دو سهام تأثیر خنثیکننده بر یکدیگر داشته باشند.
3- عدم وجود همبستگی: بهترین حالت از تنوع پرتفوی سهام زمانی است که چند سهم با یکدیگر همبستگی نداشته باشند. در این شرایط نوسانات در بازار نمیتواند روی تمامی سهامها تأثیر یکسان داشته باشد. این عدم همبستگی معمولاً در بین گروههای مختلف صنعت که با یکدیگر نیز حالت رقابتی ندارند، بیشتر رخ میدهد.
در نتیجه با افزایش سود برای ساختن یک سبد متنوع، باید در چندین کلاس دارایی سرمایهگذاری کنید. این امر به این دلیل است که طبقات داراییهای مختلف به طور معمول دارای توازن متفاوتی از بازده و ریسک هستند. از آنجا که غیر ممکن است که پیشبینی کنیم چه سهمی بهترین عملکرد را خواهد داشت، سرمایهگذار باید نه تنها در طبقه دارایی بلکه در یک گروه دارایی نیز متنوع باشد.
نقش اوراق قرضه در افزایش کارایی مدیریت پرتفوی
سرمایه گذاری با درآمد ثابت با کمک اوراق قرضه بانک ها یک جزو مهم در تخصیص دارایی است. متنوعسازی در طیف گستردهای از صادرکنندگان با درآمد ثابت، بخشها و دوره سررسید ممکن است به طور قابل توجهی بازده تنظیم شده پرتفوی سرمایه گذار را در عین کمک به محافظت از آن در برابر تغییرات، از نظر نرخ بهره بهبود بخشد.
در بحران مالی سال 2008 تقریباً تمامی انواع داراییها با زیان مواجه شدند؛ اما بازار سهام داخلی آمریکا رشد 2/5 درصدی را تجربه کرد. این در صورتی است که کالاها به واسطه رکود قابل توجه اقتصادی، زیان 2/53 درصدی را تجربه کردند.
یک سال پس از بحران، دوباره همه داراییها رشد مثبتی نشان داد؛ اما کالاها نتوانستند آسیبهای دوران بحران را جبران کنند. این در صورتی است که سهامهای داخلی رشد مناسبی را تجربه کردند. در سال 2018 نیز اتفاقی مشابه اما در مقیاس کوچکتری رخ داد که منجر به ترس سرمایهگذاران از بحران اقتصادی جدید شد.
* انتخاب ترکیب پرتفوی مناسب
پرتفوی متنوع به سرمایه گذار کمک می کند ترکیبی از بازگشت سرمایه را در کنار میزان ریسکی که سرمایه گذار توانایی تحمل آن را دارد، حفظ کند. مهم است که ترکیبی از سهام، اوراق قرضه و پول نقد مناسب برای اهداف سرمایهگذاری انتخاب شود.
شکل 2 نشان میدهد که چگونه ترکیبهای مختلف تخصیص دارایی میتواند بر سطح پتانسیل ریسک و بازده تأثیر بگذارد. همان طور که مشاهده می شود، سرمایه گذاری های کوتاه مدت دارای کمترین ریسک یک ساله و همچنین کمترین بازدهی یک ساله هستند.
علاوه بر این، سرمایه گذاری های انجام شده با اولویت رشد سهام دارای ریسک 53 درصدی یک سال و سود 110 درصدی هستند. میانگین سود 5 ساله این نوع سرمایهگذاری 3/27 درصد و میانگین ضرر 4/10 درصد است.
تهاجمی ترین نوع سرمایه گذاری هنوز هم دارای تنوع است و از 70 درصد سهام داخلی و 30 درصد سهام خارجی تشکیل شده است. این نوع سرمایهگذاری دارای بیشترین سود سالانه حدود 163 درصد و بیشترین زیان سالانه 6/67 درصد است.
* چینش مجدد ترکیب پرتفوی
چینش مجدد پرتفوی سرمایه گذاری باید با ارزیابی عملکرد دوره ای پرتفوی انجام شود تا متضمن سود پیوسته باشد. با این حال، میزان تغییر در ترکیب سرمایه گذاری ها با گذر زمان تغییرات چشمگیری نخواهد کرد.
تنوع بخشی به پرتفوی به تنهایی کافی نیست. پس از ایجاد ترکیب هدف از سرمایهگذاری، باید مرتباً سبد سرمایهگذاری تنظیم شود. با گذشت زمان، عملکرد بازار میتواند تخصیص سبد سهام شرکت را تغییر دهد، در نتیجه شرکت باید آن را از آنچه پیش بینی شده بود، تهاجمیتر یا محافظهکارتر کند.
به همین دلیل است که باید حداقل سالی یک بار پرتفوی ها را ارزیابی و در صورت لزوم آن را تنظیم کنند تا آن را با ترکیب هدفمند همسو سازند. در شکل 3 با گذشت 10 سال گرچه سهم انواع مختلف دارایی ها در پرتفوی تغییراتی کرده است؛ اما از نظر سرمایه گذاری هر دو پرتفوی دارای میزان تهاجم یا محافظهکاری یکسانی هستند. افزایش سهم سهام داخلی از 42 به 59 درصد و کاهش قابل توجه سهام خارجی و اوراق نشان میدهد که توازن بین انواع ابزارها با گذشت زمان در حال تغییر است.
* مدیریت پرتفوی
ایجاد و حفظ یک پرتفوی بهینه نیاز به تعهد طولانی مدت و توجه به جزئیات دارد. شرکت باید پرتفوی خود را مرتباً مرور کند و این امر ممکن است در مقیاس هفتگی، ماهانه یا سه ماهه باشد.
حداقل باید به طور سالانه وضعیت مالی، نیازها و اهداف سرمایهگذاری شرکت مرور شود تا اطمینان حاصل شود که پرتفوی و موقعیت های شرکت به درستی با اهداف مطابقت دارند. فرآیند 5 مرحلهای تحقیق، انتخاب، پایش، بازبینی و مدیریت مالیات باید به طور دوره ای انجام گیرد.
جمع بندی
با مطالعه مقاله حاضر مشخص می شود که تنوع پرتفوی به سرمایه دار کمک می کند که بدون توجه به شرایط و زمان بندی بازار بتواند ریسک های سبد دارایی خود را کاهش دهد. برای مثال اگر سرمایه گذاری در شرایط بحرانی بازار صورت گرفته باشد، تنوع پرتفوی سبب کاهش ضرر و زیان سرمایه دار شده و در شرایط رونق بازار باعث افزایش درصد سود خواهد شد. بنابراین تنوع پرتفوی تاکتیکی است که همیشه منجر به رشد سبد دارایی سرمایه دار می شود. انتخاب بهترین نوع ترکیب پرتفوی و ارزیابی مرتب آن (حداقل به صورت سالانه) و تغییر ترکیب در صورت نیاز این امکان را برای سرمایه گذار فراهم می سازد تا در جهت جریان بازار حرکت کرده و از تمامی فرصت ها سودآوری داشته باشد.