وقتی دولت نمی‌تواند پول نفت را برگرداند آیا صادرکننده این امکان را دارد؟

به گزارش پایگاه خبری بانکداری الکترونیک، آقای خوانساری در جلسه اتاق بازرگانی تهران گفته طرح موضوع بازنگرداندن ۲۷ میلیارد دلار ارز حاصل از صادرات که از سوی بانک مرکزی مطرح شده "جوی خوبی در پی نداشت" و " اگر تعداد زیادی بازنگردانده‌اند باید آسیب‌شناسی شود".

عبدالناصر همتی، رئیس کل بانک مرکزی ایران، دو هفته پیش از پایان فرصت برای بازگرداندن ارزهای صادراتی به ایران در پایان تیر ماه خبر داده و گفته بود صادرکنندگانی که تعهدات خود را اجرا نکردند با هماهنگی قوه قضائیه، وزارت صنعت، معدن و تجارت و نهادهای نظارتی برای توضیح درباره نحوه ایفای تعهدات احضار خواهند شد.

قیمت هر دلار آمریکا در بازار غیررسمی ارز تهران به حدود ۲۶ هزار تومان هم رسیده و مقام های دولتی از جمله رئیس کل بانک مرکزی یکی از دلایل این وضع را بازنگشتن ارز حاصل از صادر از سوی تجار ایرانی عنوان می کنند.

اینک در پایان مهلت اعلام شده از سوی رئیس کل بانک مرکزی، رئیس اتاق بازرگانی تهران که یک نهاد خصوصی متشکل از نمایندگان بازرگانان و تجار است گفته "زمانی که نفت صادر نمی شود، روا نیست اینگونه برخورد شود زیرا منافع ملی را به خطر می اندازیم".

آقای خوانساری گفته است "این رقم ۲۷ میلیارد دلار جای بحث دارد، بنده در نامه‌ای که به بانک مرکزی و رئیس جمهور نوشتم درخواست کردم که اسامی اشخاص و بنگاه‌هایی که ارز را بازنگردانده‌اند به تفکیک مشخص شود، همه را به یک چشم دیدن خطای بزرگی است".

آقای خوانساری از دولت حسن روحانی انتقاد کرده که "بدون مشورت با ذینفعان" دست به تصمیم گیرهای اقتصادی می زند و گفته "زمانی که دولت نمی‌تواند پول نفت را برگرداند آیا صادرکننده این امکان را دارد؟ این مسئله باید بررسی شود، اینگونه برخوردها لطمه به صادرات کشور است".

موضوع برنگشتن ارزهای صادراتی به داخل ایران بعد از جهش یکباره قیمت ارز قبل از خروج آمریکا از توافق هسته‌ای برجام و تعیین قیمت دلار ۴۲۰۰ تومانی از سوی دولت حسن روحانی مطرح بوده است.

به دلیل اختلاف قیمت ارز دولتی با قیمت ارز در بازار آزاد صادر کنندگان تمایلی به بازگرداندن منابع ارزی حاصل از صادرات خود به داخل ایران ندارند. در شرایطی که ایالات متحده تحریم های فراگیری علیه ایران از جمله صادرات نفت این کشور اعمال کرده، خودداری صادرکنندگان از بازگشت همه منابع ارزی خود به داخل، به یکی از مشکلات بانک مرکزی در تامین ارز دامن زده است.

اسحاق جهانگیری، معاول رئیس جمهور ایران، پیش از این گفته بود درآمدهای نفتی ایران قبل از خروج آمریکا از توافق هسته ای ۱۰۰ میلیارد بود اما سال گذشته به ۸ میلیارد دلار رسید.

بر اساس گزارش ها صادرکنندگانی ایرانی هم فقط یک چهارم ارز حاصل از فعالیت های صادراتی خود را به ایران برگردانده‌اند.

وزارت اقتصاد ایران سال پیش گفته بود که از مجموع ۴۰ میلیارد دلار صادرات غیرنفتی ایران تنها ۱۰ میلیارد دلار آن به کشور بازگشته است؛ بر اساس آنچه اعلام شد ۳۰ میلیارد از مجموع ۴۰ میلیارد دلار ارز حاصل از صادرات، نه به صورت کالا و نه به هیچ صورت دیگری به ایران برنگشته است.

از ابتدای سال جاری خورشیدی بازار ارز ملتهب بوده و در روزهای به شدت آن افزوده است. قیمت دلار در بازار آزاد در اوایل فروردین ماه امسال در حدود ۱۶ هزار تومان بود اما با گذشت چهار ماه از سال، قیمت دلار در بازار غیرسمی ارز به ۲۶ هزار تومان رسید گرچه سپس قیمت آن اندکی کاهش یافت.

رئیس کل بانک مرکزی ایران دو هفته پیش دلیل این وضعیت را "عدم تعادل در بازار حواله ارز به دلیل مشکلات ناشی از شیوع کرونا" خوانده و وعده داده بود قیمت دلار به زودی "متعادل" و با آزادی اموال مسدود شده بانک مرکزی در خارج "روند تامین ارز متحول خواهد شد".

از آن زمان تاکنون اموال مسدود شده بانک مرکزی ایران در خارج از کشور از جمله در کره جنوبی آزاد نشده و بازار ارز چشم‌انداز با ثباتی در پیش رو نداشته است.