گسترش سرمایه ها در شرکت های فناوری اطلاعات/پیشران های تحول

به گزارش پایگاه خبری بانکداری الکترونیک، پیشرفت تکنولوژی همواره باعث تغییرات گوناگون در زندگی بشر شده است. بروز و ظهور صنایع نوین همچون ارتباطات و الکترونیکی شدن بسیاری از خدمات باعث شده تا ورود و سرمایه گذاری در عرصه فناوری اطلاعات و تکنولوژی های جدید جذاب باشد. ایجاد شرکت های متعدد کوچک و بزرگ در این حوزه دلیلی واضح بر این ادعاست. اما تغیرات شدید و پیشرفت های قابل توجه در این حوزه از یک سو و رقابت شدید میان شرکت ها از سوی دیگر باعث شده این صنعت به عنوان یکی از پویاترین صنایع شناخته شود به گونه ای که در جا زدن در این صنعت به منزله کنار رفتن از عرصه رقابت است.

لذا ماندن در این صنعت مستلزم سرمایه گذاری مستمر در حوزه های سخت افزار و نرم افزار و تحقیق و توسعه است. این موضوع اهمیت سرمایه گذاری مستمر این شرکت های این صنعت را آشکار می سازد.

با توجه به اهمیت موضوع سرمایه گذاری در صنعت فناوری اطلاعات، این گزارش بر آن است تا میزان سرمایه گذاری شرکت های گروه در ماه های اخیر را مورد بررسی قرار دهد. در این خصوص شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران و فرابورس ایران انتخاب شده اند که از یک سو صورت های مالی آن ها در دسترس بوده و از سوی دیگر به سهامداران در خصوص آینده شرکت علائم لازم را صادر می کند.

بخش عمده از سرمایه گذاری در صنعت فناوری اطلاعات می بایست در زمینه سخت افزار و زیرساخت انجام گیرد تا بستر لازم برای توسعه فعالیت های شرکت در سال های آینده فراهم گردد. نمودار 1 مانده دارایی شرکت های این حوزه پایان سال قبل و نیمه نخست سال جاری را نشان می دهد.

علاوه بر سخت افزار، بخشی از سرمایه مورد نیاز در صنعت می بایست در حوزه نرم افزار انجام گیرد. هر چند میزان سرمایه گذاری در این زمینه در قیاس با سخت افزار ناچیز است اما آنچه مسلم است هر چه سرمایه گذاری بیشتری در این زمینه انجام شود شرکت در سال های آینده می تواند سهم بیشتری از بازار را به خود اختصاص دهد.

بر اساس نمودار 3، شرکت های فعال در حوزه فناوری اطلاعات بر اساس نوع فعالیت خود سهم متفاوتی از دارایی های خود را در حوزه های سخت افزاری و نرم افزاری سرمایه گذاری کرده اند.

برخی از شرکت ها نیز علاوه بر سرمایه گذاری های انجام شده، سهام شرکت های دراین حوزه را در تملک داشته و یا اقدام به تاسیس زیرمجموعه هایی برای پیشبرد اهداف خود نموده اند. در ادامه نوشتار شرکت های حوزه پرداخت از حیث سرمایه گذاری به اجمال بررسی شده اند.

خدمات انفورماتیک: این شرکت بزرگترین شرکت در عرصه فناوری اطلاعات در بورس و یکی از بزرگترین شرکت های کشور در این حوزه به شمار می رود. بر اساس بررسی ها، اگرچه خود شرکت فعالیت های مستقیم زیادی در عرصه فناوری اطلاعات دارد اما اکثر فعالیت های آن به صورت سرمایه گذاری در شرکت های زیر مجموعه انجام می شود. نظر به اهمیت خدمات انفورماتیک در بخش فناوری اطلاعات کشور، به این شرکت در گزارش جداگانه ای پرداخته شده است.

ایران ارقام: خدمات و محصولات شرکت ایران ارقام در حوزه سخت افزاری شامل فروش تجهیزات بانکی از قبیل دستگاه های خودپرداز و CRS و همچنین ارائه خدمات پشتیبانی این محصولات می‌باشد. همچنین در کنار ارائه محصولات سخت افزاری، شرکت با ارائه راهکارهای نرم افزاری بانکی مثل سوییچ بانکی سبا و با در اختیار داشتن یکی از بزرگترین تیم های توسعه و پشتیبانی نرم افزار در کشور به فعالیت می‌پردازد. بر اساس آخرین صورت های مالی، سهم سرمایه گذاری شرکت در بخش سخت افزار و نرم افزار از کل دارایی های شرکت نسبت به سایر شرکت ها بسیار ناچیز است که این موضوع نگرانی هایی را در خصوص چشم انداز سودآوری و سهم بازار شرکت به وجود می آورد. بر این اساس بخش مهمی از مانده سخت افزار این شرکت مربوط به خود پردازهای اجاره ای بوده که طی بازه زمانی مزبور شرکت اقدام به فروش آنها کرده و لذا در طی دوره های آتی درآمدی از این محل از سوی شرکت شناسایی نخواهد شد. تنها بخش امیدوار کننده در این خصوص رشد نه چندان قابل توجه سرمایه گذاری در حوزه نرم افزار است که این افزایش بابت خرید نرم افزار کیف پول الکترونیک و امتیاز خرید نرم افزار می باشد.

تجارت الکترونیک پارسیان کیش: این شرکت کوچکترین شرکت پذیرفته شده در بورس در حوزه فناوری اطلاعات است. بر اساس صورت های مالی زمینه فعالیت شرکت به شرح زیر است:
تعمیر و نوسازی دستگاه های POS و دستگاه های PinPad
نصب و راه اندازی و ارائه خدمات پرستاری و خدمات پشتیبانی و نگهداری ATM های متعلق به بانک پارسیان
استفاده از جدیدترین نرم افزارها و سخت افزارها جهت پاسخگویی به نیازهای چاپی مشتریان
تهیه کننده و ارائه دهنده کارت بر اساس نیازهای بانکی با استانداردهای رایج سری ISOو شخصی سازی کارت

بر این اساس، ماهیت فعالیت شرکت به گونه ای است که می بایست بخش عمده سرمایه گذاری های خود را در حوزه سخت افزار انجام دهد که این موضوع در ترکیب دارایی ها مشهود است. در شش ماهه نخست سال مالی جاری نیز شرکت حجم سرمایه گذاری های خود در این حوزه را 35 میلیارد ریال افزایش داده است. در حوزه نرم افزار شرکت سرمایه گذاری چندانی نکرده است. در این حوزه در شش ماهه نخست امسال مبلغ 833 میلیون ریال به سرمایه گذاری نرم افزار شرکت اضافه شده که بابت خرید نرم افزار ارتباط با مشتریان (CRM) و نرم افزار سهام بوده لذا در جهت فعالیت های عملیاتی شرکت نبوده است.

توسعه فناوری اطلاعات خوارزمی: اهم فعاليت‌هاي شركت توسعه فناوری اطلاعات به شرح ذيل است:
مشاوره و نظارت بر اجراي طرح‌هاي انفورماتيكي و طراحي و پياده سازي نرم افزارهاي خاص
خلق و ارايه راهکارهاي فناوري اطلاعات و مشاوره و اجراي پروژه هاي مخابراتي و خدمات مهندسي شبكه هاي پيشرفته و امنيت اطلاعات
طراحي، پياده سازي و مديريت شبکه هاي کامپيوتري Active , Passive , Server, Datacenter  
توليد، پشتيباني و نگهداري تجهيزات ريز کامپيوتر و متعلقات و تعمير و نگهداري تجهيزات رايانه اي و ماشين‌هاي اداري
صدور انواع کارت های بانکی

در شرکت توسعه فناوری اطلاعات خوارزمی، سرمایه گذاری در سخت افزار و نرم افزار بر خلاف بسیاری از شرکت ها سهم ناچیزی را به خود اختصاص داده که این موضوع تردید ها برای حفظ بازار و چشم انداز آینده شرکت را در پی داشته است. با این وجود، این شرکت از معدود شرکت هایی است که سهم نرم افزار در آنها بیش از سخت افزار است. با این حال، چهار شرکت زیر مجموعه به نام های «پدیدآوران سخت افزار خوارزمی»، «راهکار های فناوری غزال دامون»، «شبکه گستران خوارزمی» و «کارما» که در زمینه های گوناگون از جمله در تولید سخت افزار های بانکی و غیربانکی از جمله ATM فعالیت می کنند، باعث می شود اندکی عدم وجود سرمایه گذاری مستقیم، جبران شود.

داده پردازی ایران: این شرکت در سال های اخیر در اغلب زمینه ها از جمله ارائه و پشتیبانی سخت افزار و نرم افزار، تولید و ارائه دستگاه های جانبی و تولید و ارائه قطعات و ملزومات رتبه نخست را در میان رقبا به خود اختصاص داده است. سرفصل موضوعات کاری شرکت شامل موارد زیر می باشد:
عرضه محصولات و خدمات کامپیوتری در زمینه کامپیوترهای بزرگ، شبکه ارتباطی اعم از سخت افزار و نرم‌ افزار
ارایه راه حل های جامع در زمینه طرح های انفورماتیک و فناوری اطلاعات
ارایه خدمات مشاوره مدیریتی در زمینه نظام های اطلاعاتی و مشاوره و نظارت براجرای طرح های انفورماتیکی
ارایه، نصب و پشتیبانی نرم افزارهای خارجی (سیستم ها و ابزارها)
طراحی، ایجاد، پیاده سازی و پشتیبانی از سیستم های کاربردی براساس محصول سازی و نیز سفارش مشتری
طراحی، ایجاد، پیاده سازی و پشتیبانی شبکه های گسترده با استفاده از فناوری جدید
ارایه خدمات پشتیبانی (نرم افزار و سخت افزار)، خدمات شبکه های اطلاع رسانی، خدمات مراکز داده اینترنتی
طراحی، ساخت، اداره و پشتیبانی مراکز بزرگ داده اینترنتی

بر اساس صورت های مالی شرکت داده پردازی ایران، مانده دارایی های این شرکت در بخش سخت افزار کمتر از 6 درصد و مانده سرمایه گذاری های شرکت در بخش نرم افزار کمتر از یک درصد بوده است. به لحاظ ریالی نیز جمع مانده این سرمایه گذاری ها در شش ماهه نخست سال جاری تغییر چندانی نکرده است. علاوه بر سرمایه گذاری های مستقیم، شرکت داده پردازی ایران مالکیت سهام 40 درصدی «مرکز تحقیقات صنایع انفورماتیک» و مالکیت 100 درصدی شرکت «توسعه ریز کاپیوتر ایران» را در اختیار دارد. فعالیت های اصلی این شرکت ها در عرصه های زیر است:
تولید، فروش، اجاره و خدمات پس از فروش رایانه و تجهیزات جانبی
فروش و خدمات پس از فروش تجهیزات بانکی از قبیل  POS ,PinPad ,ATM
طراحی، تامین تجهیزات، نصب و راه اندازی و پشتیبانی شبکه های کامپیوتری و مراکز داده  (DataCenter)
ارائه خدمات پرستاری، نصب و راه اندازی، خدمات سوئیچ و پایانه های فروش در سطح کشور

افرانت: ارائه اینترنت پر سرعت و خدمات دیتا سنتر از مهم ترین فعالیت های افرانت به شمار می روند. این شرکت در میان شرکت های مورد بررسی بیشترین سهم از دارایی های خود را به سرمایه گذاری مستقیم در حوزه نرم افزار و سخت افزار اختصاص داده به گونه ای که سخت افزار حدود 30 درصد و نرم افزار حدود 10 درصد از کل دارایی ها را به خود اختصاص داده اند. همچنین میزان سرمایه گذاری شرکت در حوزه نرم افزار به لحاظ ریالی از سایر شرکت های مورد بررسی بیشتر است. این تفاوت ها باعث شده سرمایه گذاران و سهامداران آینده روشنی را برای این شرکت پیش بینی کنند.

همکاران سیستم: این شرکت به عنوان اولین شرکت تولید کننده نرم‌افزار در آبا‌ن ماه ۱۳۹۵ وارد به بازار بورس شد. بر اساس بررسی های به عمل آمده اصلی‌ترین فعالیت‌های شرکت به شرح زیر است:
ارائه‌‌ راهکارهای نرم‌افزاری برای سازمان‌ها در صنایع مادر، تولیدی، خدماتی و بازرگانی، کسب‌وکارهای کوچک و اصناف
ارائه‌‌ راهکار بر بستر ابر
ارائه‌‌ راهکارهای خاص فناوری اطلاعات برای دستگاه‌های دولتی و نهادهای عمومی
ارائه‌ راهکار اتوماسیون اداری تحت‌وب
ارائه‌‌ خدمات آموزش، استقرار و پشتیبانی راهکارهای نرم‌افزاری

نوع فعالیت های شرکت باعث شده تا سرمایه گذاری در حوزه نرم افزار برای این شرکت از موضوعیت بیشتری برخوردار باشد که این امر در میزان سرمایه گذاری های شرکت مشهود است. علاوه بر این همکاران سیستم از تعداد پرشمار شرکت های زیرمجموعه خود بهره می برد که در نقاط مختلف کشور فعالیت می کنند. این موضوع باعث شده تا این شرکت یکی از گسترده ترین شبکه های توزیع نرم افزار را در سطح کشور داشته باشد.

گروه فن آوا: گروه فن آوا نیز از مجموعه ای از شرکت ها تشکیل شده که زنجیره کاملی از شرکت ها فعال در حوزه های گوناگون فناوری اطلاعات را شامل می شود. برخی از شرکت های گروه و زمینه فعالیت آن ها عبارت اند از:

فن آوا کارت: ارائه خدمات کارت های اعتباری، پرداخت، بدهی و کیف پول
فن آوا سیستم: طراحی سیستم های کاربردی و خدمات کامپیوتری و مخابراتی
داده سامانه فن آوا: نگهداری و ذخیره سازی دیتاهای مراکز اقتصادی
شبکه گسترش فن آوا: طراحی، پشتیبانی، نصب و راه اندازی ارتباطی و مخابراتی
داده پردازی فن آوا: ارائه خدمات انتقال داده ها

با این حال گروه فن آوا به لحاظ سخت افزاری بیشترین سرمایه گذاری را در میان شرکت های مورد بررسی انجام داده که تجهیزات و پایانه های فروش بیشترین سهم را در آن دارند. به لحاظ درصدی نیز این دسته از دارایی ها بیش از 20 درصد از کل دارایی های گروه را به خود اختصاص داده اند. با این وجود سهم نرم افزار از کل میزان دارایی های شرکت قابل توجه نیست.

منبع: ماهنامه بانکداری آینده شماره 38