عیدی آخر سال ؛ قانون، عرف، سلیقه

به گزارش پایگاه خبری بانکداری الکترونیک

بر اساس قانون کار هر ساله و در دو ماه پایانی سال (البته در مواردی در سال جدید) شرکتها، بنگاهها، واحدهای تولیدی و به صورت کلی آن بخش از فعالیتهای اقتصادی که مشمول قانون کار می شوند اقدام به پرداخت عیدی به کارگران و نیروی کار واحدهای خود می کنند.

روشهای پرداخت عیدی؛ قانونی، عرفی، سلیقه ای

بر اساس این گزارش، هرچند که پرداخت عیدی در قانون کار برای کارگران تحت پوشش این قانون به صورت یک الزام وجود دارد ولی برای آن صراحت قانونی (به دلیل عدم تعادل در عرضه و تقاضای نیروی کار و نظارت دقیق) وجود ندارد و کارفرمایان بیشتر به صورت عرف و رویه ای که در این زمینه وجود دارد و گاه سلیقه ای عمل می کنند.

وجود بحرانهای مالی، کمبودهای نقدینگی، افزاش یکباره قیمت مواد اولیه، حمل و نقل و موارد دیگر در مواردی باعث می شود تا کارفرما خواسته و ناخواسته نتواند به تعهد خود در قبال نیروی کار عمل کند. البته گناه نابخشودنی کارفرمایانی که علیرغم توان خوب مالی بنگاه از فضای بحرانی اشتغال و اینکه کارگر مجبور به پذیرش شرایط وی است، از پرداخت عیدی آخر سال نیروی کار امتناع می ورزند از بنگاههایی که دچار بحران مالی می شوند جدا است.

حداقل عیدی؛ 525 هزار تومان / حداکثر 792 هزار تومان

محمد پارسا در گفتگو با مهر در خصوص نحوه تعیین و میزان عیدی کارگران پایان سالجاری کارگران، گفت: بر اساس قانون کار کارگران باید حداقل 2 و حداکثر 3 ماه حداقل حقوق مصوب شده شورای عالی کار را به عنوان عیدی از کارفرمایان و واحدهای تولید دریافت کنند.

رئیس کانون عالی شوراهای اسلامی کار سراسر کشور اظهار داشت: بر این اساس، کارگران در بهمن تا اسفند ماه باید حداقل 5 میلیون و 270 هزار و 400 ریال و حداکثر 7 میلیون و 920 هزار ریال عیدی دریافت کنند.

بر اساس قانون کار مبلغ عیدی هر کارگر بر اساس ماههایی که وی در واحدی (حتی یکماه) مشغول به کار بوده باشد باید پرداخت شود. قانون کار در زمینه پرداخت حداقل 2 و حداکثر 3 ماه حداقل دستمزد مصوب قانون کار و یا حداقل دستمزد عرف بنگاه به عنوان عیدی، متناسب با ماههایی که با کارگر قرارداد کار داشته است، صراحت دارد.

البته در این خصوص که برخی کارفرمایان از پرداخت عیدی نیروی تحت پوشش خود امتناع ورزند و یا اینکه میزان آن را به سلیقه خود و نه بر اساس قانون کار تعیین و پرداخت کنند، در صورت عدم توانایی کارگر در اثبات حقانیت خود مبنی بر رعایت نشدن حقوق وی توسط کارفرما (نپرداختن عیدی)، متاسفانه هیئت های حل اختلاف و سازش کارگری و کارفرمایی نمی توانند به نیروی کار کمک کنند.

علی دهقان کیا در این زمینه در گفتگو با مهر، پرداخت عیدی کارگران را قانون و مصوبه مجلس دانست و گفت: کارگر باید نسبت به حداقل دستمزد بنگاهی که در آن کار می کند 2 ماه و حداکثر 3 ماه عیدی دریافت کند. البته برای کسانی که حداقل دستمزد آنها بالاتر از مزد مصوب شورای عالی کار است نباید مجموع دریافتی آنان از مجموع 3 ماه حداقل دستمزد (792 هزار تومان) بیشتر باشد.

عیدی ربطی به قرارداد و بیمه ندارد

عضو هیئت مدیره کانون شوراهای اسلامی کار استان تهران در پاسخ به این سئوال که تکلیف کارگری که با بنگاه و یا واحد تولیدی قرارداد همکاری منعقد نکرده و بنگاه وی را تحت پوشش بیمه قرار نداده باشد چیست؟ اظهار داشت: در هر دو حالت کارگر از نظر قانونی مستحق دریافت عیدی آخر سال است و این موضوع ارتباطی با قرارداد و بیمه ندارد.

دهقان کیا شرط اصلی دریافت عیدی از سوی کارگران را در شرایطی که کارفرما بخواهد آن را به دلیل قرارداد نداشتن و یا بیمه نبودن پرداخت نکند و یا کم پرداخت کند را اثبات حقانیت کاری دانست و بیان داشت: کارگر می تواند در این صورت مدارک و مستندات خود را به شورای حل اختلاف کارگری و کارفرمایی ارائه کند تا از این طریق امکان دریافت حق و حقوق وی از کارفرما فراهم شود.

چرخه طولانی بررسی شکایت کارگران

وی ادامه داد: اگر در این مرحله مشکل دو طرف حل نشود، دیوان عدالت اداری مرجع رسیدگی بعدی به اختلافات کارگران و کارفرمایان است که در این صورت ممکن است دادرسی تا یکسال نیز به طول بیانجامد. البته در این مورد اگر کارفرما محکوم شود رای به روز برای وی صادر می شود و اگر کارگر محکوم شود نیز رای به اخراج وی داده می شود.

برگ تسویه جعلی، دور زدن قانون

در عین حال، برخی کارفرمایان متخلف به دلیل عدم وجود ضمانت اجرایی و همچنین سوء استفاده از ناآگاهی کارگران نسبت به حق و حقوق قانونی خود، قرارداد نداشتن، قرارداد چند ماهه، بیمه نبودن، تازه کار بودن و دانستن اینکه حتی اگر عیدی کارگر را نپردازد وی توان اثبات حق خود را ندارد و یا جرات شکایت به دلیل اخراج از کار را نخواد داشت، به راحتی و علیرغم توان پرداخت، عیدی، سنوات، حقوق قانونی و دیگر موارد مرتبط با قانون کار را اجرا نمی کند.