قاضی و هیئت منصفۀ دیگری هم هست
جامعه بزرگترین قاضی و هیئت منصفه یک کشور است شاید بتوان مدتی با هیاهو و بازیهای رسانهای واقعیت را از دید جامعه لاپوشانی کرد و فاصله انداخت؛ اما نمیتوان برای همیشه جامعه را ناآگاه نگه داشت. بر همین اساس به نظر میرسد؛ نهاد محترم قضاییِ مربوطه قبل از اینکه حکمی صادر کند سری به جامعه بزند و نظر قاضی مستقل و هیئت منصفه عادل را بخواهد.
علی دیواندری را بدون اغراق باید خوشنامترین، پاک دستترین و موفقترین مدیر عامل بانکی بعد از انقلاب نامید. شاید باشند مدیرانی که یک یا دو خصیصه از خصایص بالا را دارا باشند؛ اما ترکیب هر سه خصیصه به صورت توأمان در یک فرد پس از انقلاب تنها به علی دیواندری میرسد.
نخست؛ اما چطور شد که سه ضلع مثلث بالا دیواندری را در خود محاط کردند و از وی مدیری ساختند که باعث شد بانک ملت هم اکنون به عنوان موفقترین و مؤثرترین بانک کشور در ایفای نقش خود در توسعه تولید و پاسخگویی به نیازهای جامعه شناخته شود؟ شاید بانکهای موفق دیگری باشند؛ اما اشل و سایز این بانکها آنقدر کوچک است که قادر نیستند به عنوان یک وزنه برای اقتصاد بانکمحور ما محسوب شوند.
دوم؛ اما چطور شد که دیواندری توانست بانک ملت را به جایگاه فعلی خود برساند به طوری که تمام فراز و فرودهای مدیریتی طی 92 تا 98 و جابهجایی چهار مدیرعامل (متوسط یک نیم سال عمر مدیرعاملی بانک) باعث نشد تا این بانک مسیر تنزل را پیش گیرد؟
ریشههای موفقیت در بانک ملت را باید در سه دوره تقریباً هشت ساله ثبات مدیریت آقای آرامی، آقای ساسان منوچهری و سپس علی دیواندری جستوجو کرد. در هر سه این دورهها سه شاخص به صورت توأمان دنبال شده است. سه راهبرد پیادهسازی اصول حرفهای بانکداری، پیادهسازی نظامهای سلامت بانکی و حرکت در مسیر آخرین روندهای روز بانکداری که همواره در دستور کار این سه تن بوده است؛ اما پیادهسازی این سه راهبرد، نیازمند مدیرانی است که توان به عهده گرفتن این مأموریتها را داشته باشند.
بر همین اساس هر سه مدیرعامل مورد اشاره در 24 ساله 69 تا 92 کشف مدیران کاردان، سالم و تیزهوش در دستور کارشان باشد. در حقیقت حضور دیواندری در بانک ملت حاصل همین نگاه از سوی ساسان منوچهری بوده است؛ اما دیواندری یکی از کشفهای منوچهری است. وی مردان زیادی را از میان مدیران صف و ستاد بانک ملت و خارج از بانک کشف کرد که هم اکنون یا در بانک به عنوان استوانههای مستحکم بانک محسوب میشوند یا اگر بعدها در بانک یا شرکت دیگری مشغول شدهاند منشأ تحول و توسعه سازمان متبوع خود شدهاند. دیواندری به عنوان یکی از اساتید دانشگاه مدیریت دانشگاه تهران از سوی منوچهری دعوت به همکاری شد و حدود هفت سال در سطوح مختلف مدیریتی همراه تیم منوچهری کار کرد تا در نهایت در سال 84 مسئولیت مدیرعاملی را بر عهده گرفت و طبعاً تیمی که منوچهری ساخته بود همچنان همراه دیواندری ماندند و توانستند راهی را که منوچهری و آرامی آغاز کرده بودند ادامه دهند.
پیشرو بودن بانک ملت خیلی زود خود را نشان داد و توانست به عنوان یک الگو همواره مورد استناد بانکهای دیگر باشد. در حقیقت تأکید بر سه راهبرد پیادهسازی اصول حرفهای بانکداری، پیادهسازی نظامهای سلامت بانکی و حرکت بر مسیر آخرین روندهای روز بانکداری در جهان در سایة ثبات مدیریت و پرورش مدیران نخبه و کارآمد، اساس تحول در بانک ملت است.
سوم؛ سودآوری و سلامت (دو سین) در سیستم بانکی باید به صورت توأمان در کنار هم باشند تا سودآوری در بلندمدت تضمین شود. در غیر این صورت اگر سلامت نباشد عمر سودآوری بانک بسیار کوتاه خواهد بود؛ البته ثبات و صلاحیت را باید به دو وجه بالا اضافه کنیم. چهار «س» (سین سودآوری، سین سلامت، ص صلاحیت و ث ثبات) یعنی پایداری بانک و به همین دلیل بانک ملت طی سه دهه اخیر توانسته به مرور در قله بانکداری ما قرار گیرد. صلاحیت و سلامت، دو شاخصی هستند که مستقیماً به افراد بازمیگردند و مدیرعامل یک بانک نمیتواند ناسالم باشد؛ اما بانک وی در بلندمدت سالم و سودآور باقی بماند.
پنجم؛ در نظام بانکی، ورودیها و خروجیها توسط بانک مرکزی، بورس، هیئت مدیره و نظم کنترل داخلی بانک مدام رصد میشود. دو نهاد بانک مرکزی و بورس به صورت مداوم ورودیها اعم از مدیران ارشد و منابع مالی و ثبات بانک را نظارت میکنند و در بحث خروجی نیز چنین است کیفیت و صحت سودآوری بانک، علاوه بر چهار نهاد بالا حسابرس رسمی هم به این نهادها اضافه خواهد شد و اگر بانکی در بلندمدت و با وجود پنج نهاد نظارتی سودآور باقی بماند سلامت مدیران آن به صورت خودبهخودی به اثبات رسیده است. قوة قضائیه زمانی وارد یک فرآیند میشود که احتمال تخلفی در قالب یک شکایت به قوة قضائیه ارجاع داده شود. حال اگر در مواردی شکایتی رخ میدهد؛ اگر دادگاه از درایت لازم برخودار باشد در زمان تکمیل پرونده سابقه ثبات سودآوری و روند و علل ماندگاری آن را باید مطالعه کند؛ اگر چنین مطالعهای صورت نگیرد عملاً امکان قضاوت فراهم نیست.
هفتم؛ بانک در ایران تنها یک بنگاه اقتصادی نیست؛ اگرچه باید اقتصادی رفتار کند. ایفای نقشهایی در حوزههای مختلف اجتماعی و توسعهای باعث میشود تا بانکها به یکی از ارکان مهم اقتصاد و جامعه ما تبدیل شوند. انعکاس بر عهده گرفتن چنین نقشهایی از سوی بانک ملت در حوزههای مختلف قابل مشاهده است. میزان و نحوه سرمایهگذاری در حوزههای انرژی و غیر انرژی حمایت از بسیاری از پروژههای مرتبط با مسئولیت اجتماعی، پیشرو بودن در فناوری اطلاعات و … بخشی از کارنامه این بانک را تشکیل میدهد.
این حضور گسترده نمیتواند در غیاب سلامت بانکی محقق شده باشد؛ وقتی قوة قضائیه بدون توجه به عمکرد پنج نهاد مورد اشاره، عملکرد و سابقه سودآوری بانک، میزان نقشآفرینی در اقتصاد و اجتماع و بدون توجه به شاگردانی که وی در دوران خدمتش پرورش داده است اقدام به بررسی شکایتی میکند؛ طبعاً احتمال اینکه حکم مناسب صادر نشود زیاد است. اتفاقاً وجود دادگاه مستقل میتواند به بسیاری از شایعات پایا ن دهد و اگر شکایتی رخ داد با شکیبایی و استقلال رأی، آن را بررسی کند و مدیری را که متهم به جرمی شد تبرئه کند؛ اما گویا این بار اتفاق دیگری احتمالاً در راه و قرار است یک مدیر خوشنام، حکمی را دریافت کند که وجدان بیدار جامعه قضاوت دیگری دارد.
هشتم؛ برای اثبات این مدعا که دیواندری از خوشنامترین مدیران سه دهه اخیر است تنها میتوان به وجدان بیدار جامعه بزرگ مشتریان، کارکنان و سهامداران خرد بانک ملت مراجعه کرد؛ اگر قوه قضائیه تحقیقی در میان این جامعه انجام دهد به راحتی با نتیجه خوب، جلسات محاکمه را تشکیل میدهد.
فراموش نکنیم؛ جامعه بزرگترین قاضی و هیئت منصفه یک کشور است شاید بتوان مدتی با هیاهو و بازیهای رسانهای واقعیت را از دید جامعه لاپوشانی کرد و فاصله انداخت؛ اما نمیتوان برای همیشه جامعه را ناآگاه نگه داشت. بر همین اساس به نظر میرسد؛ نهاد محترم قضاییِ مربوطه قبل از اینکه حکمی صادر کند سری به جامعه بزند و نظر قاضی مستقل و هیئت منصفه عادل را بخواهد.
زنده باد دکتر دیواندری — یکی از سالم ترین و مومن ترین مدیرانی که تا بحال باهاشون کار کردم
علی دیواندری یک انسان شریف، یک مرد محترم، یک استاد نمونه و یک مدیر متخصص است. پاینده و سلامت باشد.