عملکرد شرکت های پرداخت از واقعیت تا نیلسون ریپورت
طی سه سال گذشته شرکتهای پرداخت بیش از 65 میلیارد تراکنش را از طریق شبکه پایانههای فروشگاهی مدیریت کردند. مجموع تراکنشها در سال 2017 (دی ماه 95 – آذر 97) 15 میلیارد و 800 میلیون، در سال 2018 (دی 96 – آذر 97) 20 میلیارد و 443 میلیون و در سال 2019 (دی 97 – آذر 98) 29 میلیارد و 270 میلیون تراکنش برآورد شده است. آمار این تراکنشها نیز توسط نیلسون ریپورت برای رتبهبندی شرکتهای پرداخت گزارش شده است که منطبق بر آمارهای داخلی است.
به گزارش پایگاه خبری بانکداری الکترونیک ، بر اساس رتبهبندی نیلسون ریپورت از 150 شرکت پرداخت در سالهای 2017 و 2018، 11 شرکت پرداخت کشور در این رتبهبندی قرار گرفتهاند که بالاترین رتبه در اختیار شرکت بهپرداخت ملت با رتبة 16 در سال 2017 و 15 در سال 2018 است. پرداخت الکترونیک سامان نیز با رتبه 23 در سال 2017 و 19 در سال 2018 دومین شرکت در جدول رتبهبندی است. بیشترین افزایش رتبه در شرکت کارت اعتباری ایران کیش در سال 2018 مشاهده شد که صعود 9 پلهای را از رتبه 42 به رتبة 33 تجربه کرد. بیشترین کاهش رتبه نیز در شرکت پرداخت نوین آرین مشاهده شد که به واسطه عدم در نظر گرفتن تعداد تراکنشهای موبایلی و اینترنتی این شرکت در گزارش نیلسون ریپورت بود.
تعداد تراکنشهای سالانه
بر اساس آمارهای ارائهشده در سال 2017 بیش از 3 میلیارد و 500 میلیون تراکنش توسط شرکت بهپرداخت ملت و بیش از 2 میلیارد و 500 میلیون تراکنش توسط شرکت پرداخت الکترونیک سامان انجام شده است. شرکتهای آسانپرداخت پرشین و تجارت الکترونیک پارسیان نیز با اختلاف کم در رتبههای بعدی قرار دارند. عمده سهم تراکنشها در همة شرکتها مربوط به تراکنشهای پایا نه فروشگاهی است؛ اما در شرکتهای پرداخت الکترونیک سامان ، تراکنشهای موبایلی و اینترنتی سهم قابل توجهی دارند و در شرکتهای آسان پرداخت پرشین و پرداخت نوین آرین نیز سهم تراکنشهای موبایلی قابل توجه بوده است.
در سال 2018 نیز بیشترین تعداد تراکنشها در اختیار شرکت بهپرداخت ملت، نزدیک به 4 میلیارد و 400 میلیون تراکنش (افزایش نزدیک به یک میلیارد تراکنش در سال 2018)، پرداخت الکترونیک سامان ، آسان پرداخت پرشین و تجارت الکترونیک پارسیان بوده است. الگوی ترکیب تراکنشها در شرکتها تغییراتی جزئی را نشان میدهد. در رتبهبندی گزارش اخیر نیلسون ریپورت به واسطه عدم در نظر گرفتن تراکنشهای موبایلی و اینترنتی شرکت پرداخت نوین آرین، تعداد تراکنشهای این شرکت کمتر از مقدار واقعی نمایش داده شده که منجر به کاهش 30 رتبهای این شرکت در رتبهبندی شده است. تعداد تراکنشهای سایر شرکتها نیز با کمی اختلاف ارائه شده است.
در سال 2019 طبق آخرین گزارشات شرکت پرداخت شاپرک تعداد تراکنشها به طور قابل توجهی افزایش یافته است. در سال 2018 تعداد تراکنشهای شبکه رشدی 29 درصدی را نسبت به سال 2017 تجربه کرد. این در حالی است که رشد تعداد تراکنشها در سال 2019 به طور قابل توجهی بالا و در حدود 43 درصد برآورد شده است. عمدة این رشد در نتیجه افزایش قابل توجه تعداد تراکنشهای موبایلی شرکت پرداخت الکترونیک سامان است که توانسته است در سال 2019 در حدود 4 میلیارد تراکنش موبایلی را از پایا نههای خود عبور دهد و با مجموع تراکنش بیش از 8 میلیاردی در رتبه نخست قرار گیرد. با این تفاسیر پیشبینی میشود شرکت پرداخت الکترونیک سامان در رتبهبندی سال 2019 شرکتهای پرداخت در بین 10 شرکت برتر جهان قرار گیرد.
شرکتهای بهپرداخت ملت، آسان پرداخت پرشین و تجارت الکترونیک پارسیان نیز تعداد تراکنشهای خود را به طور قابل توجهی افزایش دادهاند و شرکت تجارت الکترونیک پارسیان با افزایش قابل توجه تراکنشهای اینترنتی توانسته است از شرکت آسان پرداخت پرشین پیشی بگیرد.
رشد کلی تراکنشها
آمارهای شرکتی حاکی از آن است که همه 12 شرکت پرداخت کشور طی سه سال گذشته تعداد تراکنشهای خود را افزایش دادهاند؛ اما این افزایش بیشتر در پنج شرکت بهپرداخت ملت، پرداخت الکترونیک سامان ، آسان پرداخت پرشین، تجارت الکترونیک پارسیان و کارت اعتباری ایران کیش مشهود است. شرکت تجارت الکترونیک سامان توانسته است فقط در مدت یک سال تعداد تراکنشهای خود را بیش از 2 برابر افزایش دهد و از حدود 3 میلیارد و 600 میلیون تراکنش در سال 2018 به بیش از 8 میلیارد تراکنش برساند. شرکت الکترونیک کارت دماوند نیز توانسته است رشد قابل توجهی در تعداد تراکنشهای خود ایجاد کند و سهم تراکنشهای خود را بیش از سه برابر در سال 2019 افزایش دهد. در نتیجه رشد تعداد تراکنشهای این شرکت در سال 2018 بیش از 2 برابر و در سال 2019 بیش از 5/5 برابر شد که نشاندهندة افزایش جدیت این شرکت در توسعه سیستم پرداخت است.
ارزیابی رشد سالانه تعداد تراکنش شرکتها نیز نشان میدهد که عمده شرکتها رشد حدود 2 تا 45 درصدی را در سال 2018 تجربه کردهاند؛ اما در سال 2019 کاهش قابل توجهی در رشد سالانه اکثر شرکتها مشاهده شده است. شرکتهایی چون الکترونیک کارت دماوند ، پرداخت الکترونیک سامان ، پرداخت الکترونیک سپهر و سایان کارت در این بین، در سال 2019 شاهد افزایش رشد بودند. با روند پیش رو پیشبینی میشود الکترونیک کارت دماوند نیز در سال 2021 در زمره 150 شرکت برتر پرداخت جهان قرار گیرد.
جمعبندی
در دنیای امروز تراکنشهای کیف پول به عنوان یکی از کلیدیترین تراکنشها محسوب میشود که شرکتهای پرداخت داخلی هنوز اقدامات جدی برای راهاندازی آن انجام ندادهاند. در سال 2019 شاهد بودیم که تمرکز شرکت پرداخت الکترونیک سامان بر تراکنشهای موبایلی منجر به رشد قابل توجه تراکنشهای این شرکت و قرارگیری آن در رتبه نخست با اختلاف قابل توجه شده است. اکنون که سیستم پرداخت کشور نیاز مبرمی به کیف پول الکترونیک دارد، این موضوع در مورد کیفهای پول نیز رخ خواهد داد و شرکتی موفق خواهد بود که کیف پول الکترونیک را سریعتر از سایر شرکتها به صورت گسترده مورد پوشش قرار دهد؛ بنابراین، باید منتظر موج بعدی آشفتگی در تعداد تراکنشها و رتبه شرکتهای پرداخت کشور باشیم.
ماهنامه بانکداری آینده
احسان خدیو؛ تحلیل گر آماری