سهم بازاری شرکت های PSP از نظر شاخص هرفیندال-هیرشمن

شاخص هرفیندال-هیرشمن برای تعیین سهم بازاری شرکت های PSP
شاخص هرفیندال-هیرشمن (Herfindahl–Hirshman Index) در شبکه پرداخت الکترونیک کشور، از شاخص های مهم و کاربردی برای بیان سهم بازاری هر یک از شرکت های ارائه دهنده خدمات پرداخت (PSP) است. 
در فرمول این شاخص، از مجموع مربع سهم در بازار صنایع مختلف، اندازه های تولید، فروش، نیروی کار و مانند آن برای همه شرکت ها در صنعت یا بازار استفاده می شود. در واقع این شاخص به هر شرکت به اندازه سهم آن در بازار وزن می دهد.
برای تعیین سهم بازاری شرکت های PSP، از اطلاعات همه شرکت ها برای اندازه گیری میزان تمرکز و قدرت رقابتی در صنعت پرداخت استفاده می شود. به طوری که، هر چه میزان شاخص تمرکز کمتر باشد، بازار رقابتی تر است. در مقابل، هر چه میزان شاخص تمرکز بیشتر باشد، نشان دهنده وجود رقابت کمتر در صنعت و انحصاری بودن بازار پرداخت می باشد.
با توجه به مقادیر شاخص هرفیندال-هیرشمن در زیر می توان در خصوص تمرکز بازار قضاوت نمود. 
1- اگر اندازه شاخص کمتر از 1000 باشد، بازار رقابتی است؛
2- اگر اندازه شاخص بین 1000 تا 1800 باشد، بازار تمرکز ملایمی دارد؛
3- اگر اندازه شاخص بیشتر از 1800 باشد، در این صورت تمرکز بالایی در بازار وجود دارد.

 
سهم بازاری شرکت های PSP از نظر شاخص هرفیندال-هیرشمن
به گزارش پایگاه خبری بانکداری الکترونیک، با توجه به مقادیر به دست آمده از شاخص هرفیندال-هیرشمن برای صنعت پرداخت الکترونیک مشخص شد که به ازای سه ابزار پذیرش کارتخوان فروشگاهی، ابزار پذیرش اینترنتی و ابزار پذیرش موبایلی در شهریور ماه، شرکت های PSP تمرکز متفاوتی در بازار داشته اند. 

1- رقابت بالای شرکت های PSP در بازار کارتخوان فروشگاهی
بر اساس جدول زیر، شاخص هرفیندال-هیرشمن در بازار کارتخوان فروشگاهی در شهریور ماه برابر با 1460 می باشد که در محدوده 1000-1800 قرار دارد. در واقع نشان می دهد که در بازار کارتخوان فروشگاهی تمرکز ملایمی بین شرکت های PPS برقرار بوده است.
به عبارت دقیق تر، پشتیبانی از تراکنش های انجام شده در کارتخوان فروشگاهی در بین تمامی شرکت ها توزیع شده و شرکت خاصی در این بازار سکّان دار نمی باشد. 

2- تمرکز بالای شرکت های PSP در بازار ابزارهای پذیرش موبایلی و اینترنتی
اما در مقابل، در بازار ابزارهای پذیرش اینترنتی و موبایلی ارقام بیشتر از 1800 گزارش شده است که نشان دهنده وجود تمرکز بالا در بازار این ابزارها و انحصاری بودن این ابزارها می باشد. 
به این ترتیب، شرکت های آسان پرداخت پرشین، تجارت الکترونیک پارسیان، پرداخت الکترونیک سامان و به پرداخت ملت در بازار ابزارهای پذیرش اینترنتی سهم بالایی را از تراکنش های این ابزارها را در انحصار خود داشتند. 
همچنین در بازار ابزارهای پذیرش موبایلی، شرکت های پرداخت الکترونیک سامان، تجارت الکترونیک پارسیان، به پرداخت ملت، آسان پرداخت پرشین و پرداخت نوین آرین بیشترین تعداد تراکنش های انجام شده در این ابزارها را پشتیبانی کرده اند. 

راهنمای مطالعه جدول: در ستون اول جدول، درصد سهم از تعداد تراکنش های بازار هر ابزار پذیرش و در ستون بعدی، مجذور هر سهم محاسبه گردیده است. مجموع مجذور سهم تمام شرکت ها، شاخص هرفیندال-هیرشمن را به دست داده که در ردیف آخر جدول مشخص شده است.

جمع بندی
با مطالعه مقاله حاضر مشخص شد که شاخص هرفیندال-هیرشمن یکی از شاخص های کاربردی برای شناسایی رقابت در بین 12 شرکت PSP در بازار ابزارهای پذیرش می باشد. بر اساس این شاخص مشخص شد که سهم تراکنش های انجام شده در کارتخوان های فروشگاهی در شهریور ماه در بین شرکت ها توزیع شده و تمرکزی در این بازار مشاهده نشده است. اما در بازار ابزارهای پذیرش اینترنتی، شرکت های آسان پرداخت پرشین، تجارت الکترونیک پارسیان و پرداخت الکترونیک سامان سهم عمده ای از تراکنش های این بازار را در انحصار خود داشته اند. همچنین شرکت های الکترونیک سامان، تجارت الکترونیک پارسیان و به پرداخت ملت سهم بالایی از تراکنش های موبایلی شهریور ماه را پشتیبانی کرده اند.