تحول در معماری برای نوآوری و رشد کسب و کار بانکها
اختصاصی بانکداری الکترونیک؛
رقابت بین بانکها هر روز افزایش مییابد و این به معنی افزایش هزینه و مشکلات جاری بانکهاست.تنوع محصولات و خدمات بانکی، بانکها را بر آن میدارد که خود را ارتقا دهند.
به گزارش پایگاه خبری بانکداری الکترونیک، در مدل عملیاتی پیشرو، هدف، پیشنهاد سرمایهگذاری در بانکداری مدرن است. به این منظور که سیستمهای جدید با ارتقاء خدمات و محصولات خود بر محدودیتها غلبه کنند؛ به ویژه بانکها به دنبال روشهایی برای سادهسازی و چالاکی معماری خود هستند تا بتوانند به این وسیله پاسخگوی نیازهای مشتریان خود باشند و نسبت به تغییرات روزافزون بازار، آمادگی بیشتری داشته باشند. این مسئله اهمیت روزافزون ساختار معماری را در صنعت بانکی نمایانتر میکند. تحول در زمینۀ معماری و عواملی که روند چابکسازی خدمات بانکی هدایت میکنند در کسب و کار بانکی روز به روز پر اهمیتتر میشود.
بررسی اجمالی معماری بانکداری
اولین سیستمهای کربانکینگ در دنیا اوایل دهۀ 1970 معرفی شد که تنها فعالیتهای اصلی بانک را برآورده میکرد این فعالیتها و خدمات به مشتری به مرور تکامل یافت و به مرحلهای رسید که مشتری بتواند به طور همزمان از طریق چند کانال نیازهای خود را مرتفع سازد. در شکل زیر روند تکامل سیستمهای کربانکینگ را نشان میدهد. دیجیتالسازی باعث رشد بانکداری آنلاین و همراه بانک شده است. امروز بخش فناوری اطلاعات بانکها به دنبال معماری مقیاسپذیر، سازگار، چابک و به صرفه هستند.
بانکها در آستانۀ تحولی عظیم در معماری فناوری اطلاعات خود هستند تا بتوانند باعث افزایش چالاکی و تمایز رقابتی خود شوند. راهحلهای کربانکینگ برای ارائۀ راهحلهای مشتریمحور و کارآمدتر در آینده بر چابکی و سادگی تمرکز خواهد داشت؛ از طرفی باید این قابلیت را داشته باشد که به سرعت بتواند با تغییر فضای کسب و کاری، خود را تطبیق دهد. تاکنون سیستمهای کربانکینگ فقط نیازهای عمومی بانکها را برآورده میساختند و تمرکز روی محصولات محوری و اساسی بانکها بود که طی سالهای متمادی توسعه پیاده کردهاند. امروز سیستمهای بانکی جدیدی تولید شدهاند که بسیار انعطافپذیرتر و مشتریمحورتر هستند و امکاناتی چون یکپارچهسازی امنیچنلها و استفاده از معماری سرویسگرا را در خود دارند. موارد زیر برخی از تغییراتی است که انتظار میرود در آیندهای نزدیک در صنعت بانکی به وقوع بپیوندد:
• این مسئله که یک معماری بتواند خود را با تغییرات کسب و کاری منطبق کند برای حفظ مزیت رقابتی از اهمیت بالایی برخوردار است. از همینرو، بانکها همزمان که ساختار خود را تکمیل میکنند سرمایهگذاری زیادی در تمامی کانالها و سیستمهای کامپیوتری و موبایلها انجام میدهند.
• مؤسسات غیر بانکی سعی میکنند سرویسهای متنوعی به مشتری بدهند تا وارد حوزۀ بانکی شوند به زودی شاهد این مسئله خواهیم بود که این مؤسسات با عرضۀ محصولات بانکی مانند خط اعتباری و خدمات سپردهای در این حوزه سرمایهگذاری زیادی خواهند کرد.
• بانکها با شرکتهایی که سرویسهای حرفهایتری در زمینۀ امور بانکی ارائه میدهند مثل راهاندازی و نگهداری و عملیات دفتری همکاری میکنند تا از این طریق به کاهش هزینههای عملیاتی بینجامد.
• برخی شرکتها سرویسهای جدید ارائه میکنند که این سرویسها آمیختهای از نوآوریها و فناوریهای نوین است و از این طریق سعی میکنند بخش عمدهای از زنجیرۀ ارزش بانکی را به دست خود بگیرند.
سادهسازی معماری بانکی
از طرفی مشتریان بانکی هر روز خواهان دسترسی راحتتر به محصولات و خدمات بانکی هستند، معماری بانکی باید تمامی زمینهها را برای کاربردهای تجاری در مناطق عملیاتی فراهم کند. برای توسعۀ یک بستر بانکی مشتریمحور، ابتدا باید اطمینان حاصل شود، دادههای بانکی، سازگاری لازم را دارد و در ضمن یکپارچگی فرآیندهای مختلف بانکی باید به گونهای باشد که بتوان معماری فعلی را چالاکتر کرد.
همانگونه که میدانیم امروز بانکها با هزینههای زیادی در زمینۀ فناوریهای اطلاعات دست و پنجه نرم میکنند فناوریهای نوآورانه این امکان را به مؤسسات غیر بانکی داده است که بتوانند به راحتی وارد حوزۀ مالی شوند.
عوامل تحول در معماری بانکها
مؤسسات غیر بانکی وارد حوزۀ بانکداری خرد شدهاند
صنعت بانکی با پیدایش مؤسسات غیر بانکی با چالش بسیار سخت و جدیدی روبهرو شده است. این مؤسسات، بدون آنکه اسم بانک را داشته باشند، خدمات مالی گستردهای را به مشتریان خود ارائه میدهند. فناوریهای جدید امکان خلق نوآوریهایی را در اختیار مؤسسات غیر بانکی قرار داده است که بتواند بخشهایی را از زنجیرۀ ارزش بانکی را در دست بگیرند و از این طریق سرویسها و خدمات نوآورانهای را به مشتریان ارائه کنند. محرکهای اصلی مؤسسات غیر بانکی برای ورود به بانکداری خرد این موارد هستند:
• تغییر نیازهای مشتری و حرکت به سمت کانالهای دیجیتالی (مؤسسات غیر بانکی با استفاده از تجارب مشتری این نیاز را مرتفع میکنند)
• نوآوریهایی مانند فناوری ابری و زیرساختی به عنوان یک سرویس، مشکلاتی همچون داشتن دفتر کار را تا حد زیادی کاهش میدهد.
• مشتریان دسترسی راحتتری به مؤسسات غیر بانکی دارند.
o مؤسسات غیر بانکی مطرح در دنیا مانند گوگل، اپل، والمارت از طریق فعالیتهای تجاری قبلی خود، مشتریان زیادی دارند و از طریق برند تجاری خود، محصولاتی ارائه میدهند که در حیطۀ کسب و کار اصلی آنها نیست؛ ولی در حوزه خدمات مالی قرار میگیرد و به آنها اجازه میدهد به طور مستقیم با بانکها درگیر نشوند.
• مقررات راحتتر و جذابتر
o در برخی از کشورها، نهادهای نظارتی، مجوزهایی را برای مؤسسات غیر بانکی برای خلق نوآوری صادر کردهاند (مثلاً در اتحادیۀ اروپا سیستم تسویۀ PayPal یا در مکزیک حساب ناخالص SPEI).
عوامل معماری چالاک بانکی
دغدغۀ مشتریمداری از مهمترین عوامل خارجی تغییر ساختار معماری بانکی مثل مقررات، مزیت رقابتی، محصولات و سرویسهای جدید است. از جمله عوامل درونی میتوان به کاهش هزینه، بهبود تحلیل دادهها و مدیریت ریسک اشاره کرد. در جدول زیر (شماره 3) لیستی از عوامل داخلی و خارجی تأثیرگذار در شکلگیری معماری چالاک بانکی آورده شده است.
در مبحث عوامل خارجی میتوان به موارد بیشتری نیز اشاره کرد؛ از آن جمله میتوان به قوانین و مقررات جدید بازل اشاره کرد برخی از این مقررات بسیار سختگیرانه است؛ مثل قانون Dodd-Frank حواشی زیادی را برای بانکها به وجود آورده است. از طرفی بانکها برای انطباق با مقررات هر کشور باید انعطافپذیری زیادی داشته باشند. برای پیاده کردن طرحهای نوآورانه برای پیشی جستن از سایر رقبا، حتماً به داشتن یک معماری چابک نیاز است تا بتوان سرویسهای پرداخت را در حداقل زمان ممکن انجام داد و از این طریق بشود با شرکتهایی مانند علیپی یا پیپال رقابت کرد.
از طرفی مشتری به برخی از خدمات مؤسسات غیر بانکی عادت کرده است؛ مانند سرویسهایی که در زمینۀ بانکداری خرد ارائه میشود و این انتظار را نیز دارد تا بانک بتواند از تجارب مشتری در خدمات خود استفاده کنند. نوآوریهایی در زمینۀ محصول و خدمات مثل پرداخت فوری نیازمند سرمایهگذاری زیادی است. و پیادهسازی راهحلهایی این چنینی مانند کانالها و یکپارچهسازی آنها و ایجاد کانال جدید نیازمند مهاجرت از سیستمهای قدیمی به معماریهای چابکتر است.
عوامل داخلی
معماری چابک باعث صرفهجویی عملیاتی از طریق امکان پردازش مستقیم است.
بانکهایی که در سطح بینالمللی فعال هستند به دنبال راهکارهایی برای کاهش هزینههای مرتبط با فناوری اطلاعات هستند تا بتوانند اینگونه، سیستمهای کربانکینگ خود را ارتقاء دهند:
• توسعه بر اساس مؤلفهها و راهحلهای ابری منجر به ایجاد زیرساخت مقیاسپذیر در معماری فناوری اطلاعات شده و به بانکها این امکان را میدهد که سیستمهای خود را طی چند مرحله ارتقا ببخشند.
• تحلیلها و هوش تجاری باعث میشود رفتار و علایق مشتری را بهتر درک کند و این مسئله به رشد فروش کمک شایانی میکند.
بانکها به دنبال بهبود مدیریت ریسک با استفاده از مدیریت فناوری و نرمافزارهای تخصصی ریسک هستند:
• معماری پیچیده و نادرست آیتی در گذشته، باعث ضربه خوردن به برند بانکها و نارضایتی مشتریان و فشارهای زیاد رگولاتور شده است.
• ادغام فرآیندها منجر به پیچیدگی در حوزۀ آیتی میشود و بانکها برای پر کردن ناسازگاریهای سیستم نیازمند برنامههای جدید هستند. در این بازار آشفته نیاز شدیدی برای جایگزینی سیستمهای کربانکینگ با معماری مدرن تحولگرا احساس میشود.
با درک مسائل مختلف کنونی مانند پیشرفت فناوری، فشارهای مؤسسات نظارتی، تغییر نیازها و ترجیحات مشتری، بانکها نیازمند تحولی اساسی در ساختار خود هستند.
بررسیهای زیادی در مورد نوسازی کربانکینگ در کل دنیا انجام شد و نشان میدهد بیش از 80 درصد بانکها ظرف پنج سال آینده سیستم کربانکینگ خود را عوض میکنند به شکل 4 نگاه کنید:
حمایت از دیجیتالسازی باعث انعطافپذیری شغلی بهتر در بانکها میشود.
راهحلهای جدید کربانکینگ این توانایی را دارد که بتواند محصولات جدید و خدمات نوآورانه را به سرعت در اختیار بانکها قرار دهد. مطالعۀ دیگری که تمرکز اصلی آن روی مسئله تعویض بوده است نشان میدهد 47 درصد از پاسخدهندگان تغییر سیستمهای کربانکینگ را در اولویت اول خود قرار دادهاند به شکل 5 نگاه کنید:
ادامه دارد…
دکتر شهرام تقی پور؛ تحلیلگر و طراح ارشد سامانه های بانکی
منبع: ماهنامه بانکداری آینده