پردازش دستور پرداخت های آنی مبتنی بر شماره حساب

نگاهی به سامانه پرداخت لحظه ای شرکت خدمات انفورماتیک؛

سامانۀ پل (سامانۀ پرداخت لحظه‌ای)، سرویسی بین‌بانکی است هماهنگ و استاندارد در سطح کشور که با نظارت بانک مرکزی، تسویۀ پرداخت‌های لحظه‌ای با حجم بالا را در هر ساعتی از شبانه‌روز فراهم می‌کند. هدف اصلی سامانۀ پل، پردازش دستور پرداخت های آنی مبتنی بر شماره حساب (شمارۀ شبا) است.

به گزارش پایگاه خبری بانکداری الکترونیک، بر اساس نیازهای بازار و انتظارات کاربران، سامانۀ پل، ابزار انتقال اعتبار الکترونیکی داخلی جدیدی را معرفی می‌کند که ظرف چند ثانیه اجرا می‌شود. این ابزار برای شرکت های فناوری مالی و سایر ابزارهای پرداخت Online که دارای مبالغ خرد از تراکنش‌های مالی هستند، قابل بهره‌برداری است.

*بخشی از سرویس های حوزه بانکداری باز  

در واقع سامانه پل، سامانه ای از مجموعه نظام های پرداخت کشور خواهد بود. اعضای این سامانه بانک ها هستند. اما بانک های عضو سامانه می توانند، پرداخت ها و یا انتقال وجه های آنلاین مبتنی بر حساب خود را بصورت یک یا چند سرویس به بازیگران دیگری نظیر FinTech ها و یا استارتاپ ها و همچنین مشتریان حقیقی و حقوقی خود ارائه دهند. البته این موضوع با رعایت کردن راهکارهای امنیتی، احراز هویت کاربران و … انجام خواهد شد. بنابراین ارائه سرویس های پل بر روی بوم ها از طریق سرویس های فراهم شده توسط بانکها انجام خواهد شد.

*نحوه عمل سامانه

سامانۀ پل در یک بازۀ زمانی معین که طی آن دستور پرداخت‌های بانک‌ها را دریافت و پردازش‌شده و نتیجة آنها به بانک‌ها اعلام می‌شود. یعنی از ثبت تراکنش توسط مشتری ارسال کننده تراکنش تا لحظه واریز وجه به حساب مشتری ذینفع، در زمان محدودی انجام خواهد شد به عبارت دیگر اگر این زمان گذشته شود ولی تراکنش انجام نشود، Timeout رخ خواهد داد و تراکنش مردود شده تلقی می گردد. ویژگی اصلی تراکنش های سامانه پل، ساده و در عین حال دقیق و سریع بودن می باشد. همچنین پس از اتمام روز کاری سامانه، پل وارد فاز دوم خود یعنی محاسبه اسناد تسویه بین بانکی و همچنین تهیه گزارشات بانکها می شود که این فاز بصورت برون خط انجام خواهد شد.

مهمترین قابلیت ها

از قابلیت‌های سامانۀ پل می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

– نقل و انتقال پول بر اساس شماره حساب (شمارة شبا) است.
– سامانة دارای سرویس‌دهی 7 * 24 * 365  است.
– وجه نقد بین مشتریان به صورت آنی انتقال می‌یابد.
– تسویه بین بانک ها به صورت برون خط خواهد بود.

* جایگاه پل در پازل سامانه های پرداخت

پل سامانه ای از مجموعه سامانه های ملی پرداخت کشور خواهد بود. هر کدام از این سامانه ها نقش و جایگاه خود را ایفا می کنند. به عنوان مثال در اتحادیه اروپا، که عمدتا از اسکیم های کارتی ویزا و مستر برای پردازش تراکنش های پرداخت خود استفاده می کنند، تصمیم بر این است که سرویس Instant Payment را در کنار این اسکیم ها برای پردازش تراکنش های آنلاین مبتنی بر حساب خود داشته باشند. سامانه پل به دلیل سهولت کاربرد براحتی می تواند با رعایت اصول امنیتی، حفظ محرمانگی، احراز هویت چند عامله و … توسط بانک ها در سرویس های مبتنی بر موبایل قرار داده شود و مشتریان از این سرویس استفاده نمایند.

*فازهای راه اندازی

نسخه اول سامانۀ پل در تاریخ دهم آذرماه 98 در سایت عملیاتی شرکت خدمات انفورماتیک نصب شد. تست بارگذاری و بررسی تمهیدات امنیتی از تاریخ مذکور تا زمان راه اندازی در سرورهای عملیاتی انجام و با نظارت بانک مرکزی مستندات کسب و کاری و فنی این سامانه و همچنین مستندات مربوط به قوانین و مقررات آن تدوین شد.

آخرین مستند «واسط کاربری سامانۀ پل ـ مخصوص بانک‌ها» از طریق بانک مرکزی در اختیار بانک‌ها قرار گرفته است. بانک‌ها باید با توجه به معماری سامانۀ پل و نحوة تعامل با آن در سامانة متمرکز بانکداری خود تمهیداتی را لحاظ کنند.

برگزاری جلسات توجیهی این پروژه با بانک ها انجام شده است.  

شرکت خدمات انفورماتیک سعی دارد تا ظرفیت پردازش نسبتا بالائی را برای این سامانه در نظر بگیرد تا در صورت استقبال مشتریان بانک ها از این سرویس بتواند پاسخگوی آنها باشد.

*وظیفه بانکها

بانک ها بایستی زیرساخت های لازم را در سیستم های بانکداری خرد خود برای اتصال به سامانه پل آماده کنند، طبیعتا بانک هائی که نتوانند این زیرساخت را فراهم کنند به سامانه از نظر فنی نمی توانند متصل شوند.

* تفاوت‌هایی میان پل و دیگر اقسام پرداخت  لحظه‌ای

سامانۀ پل دارای ویژگی کلیدی انتقال وجه نقد یا پرداخت به صورت آنی بر اساس شماره حساب (شمارة شبا) بدون داشتن محدودیت‌های کارت سامانة شتاب است. در سامانۀ پل محدودیت مبلغ انتقال وجود دارد که توسط بانک مرکزی تعیین خواهد شد. برای سایر مبالغ سامانه‌های پرداخت حاکمیتی دیگری نظیر ساتنا و یا پایا به صورت کامل نیاز بازار بین بانکی را پوشش می‌دهند. البته باید این مسئله را مد نظر داشت که در دنیا هر یک از زیرساخت های پرداخت نقش منحصر به فرد خود را ایفا می کند به عنوان مثال جایگاه ساتنا یا همان سیستم RTGS عمدتا برای تسویه های بین بانکی است، سامانه پایا یا همان ACH تراکنش ها را بصورت Batch و دسته ای پردازش می کند ولی سامانه پل یا همان Instant Payment بسیار شبیه به پایا ولی لحظه ای می باشد.

* ترکیب ذی‌نفعان

سامانۀ پل، طیف وسیعی از ذی‌نفعان اعم از اشخاص حقیقی و حقوقی در سیستم بانکی کشور را که از ابزارهای پرداخت Online استفاده می‌کنند پوشش می‌دهد. بانک‌ها در درگاه‌های خود ابزارهای پرداخت مختلفی پیاده‌سازی کرده‌اند که همگی می‌توانند برای پرداخت‌های خرد از این بستر استفاده کنند و از طرف دیگر محصولات Fintechها که با کسب و کار مردم در ارتباط هستند، برای پرداخت از این بستر استفاده خواهند کرد.

* سخن پایانی

بانک ها بایستی سامانه پل را به عنوان مجموعه ای از سرویس ها در درگاه های متنوع خود ارائه دهند، این درگاه ها می تواند بوم ها (برای بانکداری باز)، اینترنت بانک ها و یا موبایل بانک و … باشد.

 

منبع: ماهنامه بانکداری آینده شماره 50

لینک کوتاهلینک کپی شد!
ممکن است شما دوست داشته باشید
ارسال یک پاسخ

  ×  7  =  7