نظارت بر تراکنشها برای شناسایی و بررسی تراکنشهای اشخاص تحریم شده
شیوهنامه جدید خزانهداری آمریکا روی مبادلات رمزارزی کشورهای تحریمی چه تاثیری میگذارد؟
دستورالعملهای وزارت خزانهداری آمریکا برای شرکتهای فعال در زمینه داراییهای دیجیتالی بهخصوص شرکتهای فعال در زمینه رمزارز، آخرین تلاش دولت بایدن برای مقابله با خطرات ناشی از این بخش نوظهور است. آخرین شیوهنامه خزانهداری آمریکا که تقریبا ۱۰ روز پیش منتشر شد، مسیر فعالان این حوزه را تا حدودی تغییر داد. این دستورالعمل هر چند سعی کرده موجب شناسایی تراکنشها شود اما بهصورت مستقیم روی فعالانی تاثیر میگذارد که در «کشورهای تحریمی از سوی آمریکا» زندگی میکنند.
این دستورالعمل چیست؟
دفتر کنترل داراییهای خارجی یا «OFAC» بیش از 35 برنامه تحریمی مختلف را مدیریت میکند. هر کدام از برنامههای تحریمی این سازمان برای پاسخ به تهدیدات خاص و پیشبرد سیاست خارجی و آمریکا طراحی شدهاند.
انواع تحریمهای به کار گرفته شده توسط «OFAC» در جهت سیاست خارجی و امنیت ملی این کشور است. این تحریمها میتواند شامل مسدود کردن داراییها یا اعمال محدودیتهایی بر فعالیتهای مالی و تجاری یک شخص، کشور، منطقه یا دولت خاص باشد.
دستورالعمل تازه وزارت خزانهداری آمریکا برای مبادلات داراییهای دیجیتالی، استخراجکنندگان رمزارز، سرویسدهندگان کیف پول و سایر موسسات مالی مرتبط با این صنعت، اعمال میشود.
جامعترین برنامههای تحریمی که «OFAC» اجرا میکند، شامل (بخشی از/همه) تحریمهای زیر است:
تحریمهای مبتنی بر تجارت
منع معامله با یک کشور یا منطقه جغرافیایی: این نوع تحریم معمولا شامل ممنوعیت در واردات یا صادرات کالا یا خدمات است. در حال حاضر این تحریمها شامل، کوبا، ایران، کرهشمالی، سوریه، و منطقه کریمه اوکراین است.
تحریم دولت یا رژیم
این تحریم شامل مسدود کردن همه اموال و منافع داراییهای یک دولت یا رژیم خارجی میشود.
تحریمهای مبتنی بر فهرست
در این مورد افراد و نهادهای فهرست شده مورد هدف قرار میگیرند، بهصورتی که تمام داراییها و منافع آنها مسدود میشود.
تحریمهای بخشی
این تحریم افراد و نهادهای خاصی در بخشهایی از اقتصاد یک کشور را هدف گرفته و فعالیت آنها را ممنوع اعلام میکند.
شناسایی آیپیهای تحریمی
بخشی از این دستورالعمل که تحریمهای باسابقه افک را دوباره مورد توجه قرار داده است، دستورالعملی است که به صورت خاص به داراییهای دیجیتال پرداخته است. طبق این دستورالعمل شرکتهای فعال در حوزه داراییهای دیجیتال باید بتوانند با استفاده از ابزارهای مکانیابی جغرافیایی و مسدود کردن IP آدرسهای تحریم شده، در حوزه قضایی منطبق با این دستورالعمل رفتار کنند.
طبق این دستورالعمل، بدون استفاده از ابزارهای کنترلی، ممکن است شرکتهای دارایی دیجیتال نتوانند از فعالیت افرادی که در حوزههای قضایی تحریمشدهاند، جلوگیری کنند.
در این دستورالعمل به استفاده از «VPN» هم اشاره شده است. بر اساس آن، آدرس IPهای مشکوک غربالگری، شناسایی و مسدود میشوند. اطلاعات موجود در آدرسهای ایمیل، رسیدها و سایر اطلاعات معاملاتی در میان دیگر منابع یک شرکت باید در نظر گرفته و بررسی شود.
دفتر کنترل داراییهای خارجی یا «OFAC»، اقدامات اجرایی علیه برخی شرکتهای فعال در صنعت دارایی دیجیتال که فعالیتهای ممنوعه داشتند انجام داده است. دلیل این اقدامات عدم توانایی این شرکتها در جلوگیری از دسترسی کاربران تحریم شده، ذکر شده است.
بلوکه شدن تتر در حساب فعالان ایرانی چقدر محتمل است؟
در همین راستا مریم محبی، کارشناس بازار رمزارزها در رابطه با اخبار استیبلکوین تتر گفت: بلوکه کردن تتر در آدرس ایرانیها اصلا غیرمحتمل نیست. صرافیهای ارز دیجیتال هم به مرور زمان اقدامات نظارتی را اعمال کردند و شرکت تتر هم برای اینکه بتواند به فعالیت خود ادامه دهد باید اقدامات نظارتی را اعمال کند.
ایوب ترابی، متخصص حوزه رمزارزها گفت: این موضوع از مدتها قبل مطرح بود و حتی شرکت تتر هم این موضوع را قبلا عنوان کرده بود.
ماهیت بازار رمزارزها عدم دخالت افراد و نهادها در این بازار است اما به نظر میرسد نهادهای نظارتی قصد دارند این بازار را کنترل کنند. بسیاری از کارشناسان عقیده دارند این اقدامات نهادهای نظارتی باعث میشود تا حجم پول به سمت صرافیها و پروژههای غیرمتمرکز روانه شود.
شناسایی پولشویی
نشانهگذاری حسابهای با ریسک بالا «red flags» یکی از برنامههای خاص این دستورالعمل است.
علاوه بر غربالگری تراکنش و سایر اطلاعات شناسایی KYC (احراز هویت مشتری)، شرکتهای ارز مجازی باید بر تراکنشها و کاربران برای تشخیص شاخصهای ریسک یا «red flags» نظارت کنند.
به چند دلیل افراد به صورت خاص شامل این نشانهگذاری خواهند شد:
ارائه اطلاعات نادرست یا ناقص در احراز هویت مشتری یا «KYC»، هنگام تلاش برای افتتاح حساب
تلاش برای دسترسی به صرافی دارایی دیجیتال از آدرس IP یا VPN متصل به یک حوزه قضایی تحریم شده
عدم پاسخگویی یا خودداری از شناسایی مشتری
عدم پاسخگویی یا عدم ارائه اطلاعات اضافی تراکنشها
تلاش برای انجام تراکنش با آدرس مرتبط با شخص یا حوزه قضایی تحریم شده
همچنین در صورت لزوم، «red flags» میتواند نشاندهنده پولشویی یا سایر فعالیتهای مالی غیرقانونی و فرار از تحریمها باشد.
خطر این دستورالعمل برای ایرانیها
شرکتهای فعال در زمینه داراییهای دیجیتالی، در حال حاضر مجموعهای از دستورالعملهای وزارت خزانهداری را در مورد چگونگی اطمینان از مطابقت با تحریمهای ایالات متحده در اختیار دارند، که آخرین تلاش دولت بایدن برای مبارزه با باج افزارها و دیگر استفادههای ناپسند از ارزهای رمزنگاریشده است.
هرچند که این سیستم با هدف افزایش امنیت تراکنشها طراحی شده، اما به نظر میرسد برای کاربران ایران، کره شمالی، سوریه و کوبا که جزو کشورهای تحریمی آمریکا هستند، تهدیدزا است.
پیادهسازی سیستم شناسایی تراکنشهای رمزارزی یا (KYT (know your transaction که در این دستورالعمل روی آن تاکید شده است، با هدف شناسایی معاملات رمزارزی ایجاد شده تا خلاهای سیستم KYC را که برای احراز هویت به کار میرود، پر کند.
در این سیستم از روشهای تحلیلی برای الگوهای نظارت استفاده میشود و به مشاغل و موسسات مالی و اعتباری این اجازه را میدهد که معاملات را با جزئیات بیشتری تحت نظر قرار دهند. این سیستم با استفاده از فناوریهایی مانند هوش مصنوعی، یادگیری ماشینی و الگورتیمهای خاص، شاخصهای مختلفی را مورد بررسی قرار میدهند تا میزان پرریسک بودن یک تراکنش را مشخص کنند.
این دستورالعمل روی موارد زیر تأکید میکند:
ابزارهایی برای شناسایی و مسدود کردن آدرس IPهایی که منشا آنها از کشورهای تحریم شده است
نظارت بر تراکنشها برای شناسایی و بررسی تراکنشهای اشخاص تحریم شده
بازبینی دورهای تراکنشها برای وجود امکان اضافه کردن آدرس جدید در لیست سیاه
این دستورالعمل همراه با گزارش «FinCEN» وزارت خزانهداری منتشر شد. این گزارش روندهای اخیر باجافزار در دادههای قانون مبارزه با پولشویی را شناسایی میکند. موسسات مالی موظفاند طبق قانون رازداری بانکی، تراکنشهای مشکوک را به «FinCEN» گزارش دهند.
FinCEN اعلام کرد: «نزدیک به ۶۰۰ میلیون دلار تراکنش مرتبط با پرداختهای احتمالی باجافزارها توسط بانکهای ایالات متحده، در شش ماه اول سال جاری گزارش شده است. حجم کل پرداختهای مشکوک باجافزار نسبت به سال گذشته تقریبا دو برابر شده است.»
در این گزارش تعدادی از انواع پولشویی مرتبط با حملات باجافزارها، شناسایی شده است.
در این گزارش، پرش زنجیرهای به عنوان یکی از روشهای پولشویی نامبرده شده است. پرش زنجیرهای روشی گفته میشود که در آن یک ارز مجازی بهصورت مکرر به ارز دیگری تبدیل شود تا منشا اولیه آن گم شود.
همچنین خدمات ترکیبی (میکسر)، برای گم کردن رد تراکنشها و مبادلاتی که در صرافیهای غیرمتمرکز انجام میشود، به عنوان نوع دیگری از روشهای پولشویی در این گزارش به آن اشاره شده است.