نگاهی به مسیر توسعه و تحول مرکز نوآوری بانک ملی ایران (فینوداد)
مرکز نوآوری فینوداد با هدف تبدیل شدن به بازوی نوآوری بانک ملی ایران ایجاد شده است. نهادی که به‌دنبال شکل دادن به عناصر زیست‌بوم نوآوری در صنعت بانکی و مدیریت آن است. به‌منظور نیل به این هدف، فینوداد پس از شکل‌گیری، در زمینه‌های توسعه زیست‌بوم نوآوری، توسعه کسب و کارهای نوآور، شتابدهی و سرمایه‌گذاری، آموزش، تحقیق و توسعه، فعالیت خود را آغاز کرد.
به گزارش پایگاه خبری بانکداری الکترونیک، فینوداد مشارکت با بازیگران زیست‌بوم نوآوری کشور به عنوان همکاران راهبردی و همینطور دانشگاه‌ها به عنوان منابع ارزشمند سرمایه‌های انسانی و مراکز پژوهشی توانمند و نیز آزمایشگاه‌های تخصصی موجود در کشور را مدنظر قرار داده است. اهم اقدامات فینوداد را می‌توان دردو بخش اصلی خدمات و محصولات دسته‌بندی کرد.
خدمات فینوداد
خدمات قابل ارائه در فینوداد در برگیرنده‌ی خدمات مراکز نوآوری، سرمایه‌گذاری، توسعه کسب و کار و نیز آموزش و پژوهش هستند که در ادامه فعالیت‌های هر کدام از این حوزه‌ها شرح داده می‌شود.
خدمات نوآوری
فینوداد در راستای ارائه خدمات نوآوری در بانک ملی ایران فعالیت‌های مختلفی را انجام می‌دهد. از جمله این فعالیت‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
الف)کارگزاری نوآوری در بانک ملی ایران
مرکز نوآوری فینوداد به دنبال توسعه خدمات نوآورانه در بانک ملّی ایران است. در همین راستا فینوداد مسئولیت کارگزاری خدمات نوآورانه در بانک را بر عهده دارد. فعالیت‌های کارگزاری خدمات نوآوری در بانک، شامل به کار بردن فناوری پیشرفته همانند هوش مصنوعی، بلاک‌چین، تحلیل داده و … در خدمات بانکی است. از خروجی‌های بدست آمده در این حوزه می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
– کاربرد هوش مصنوعی در مدیریت مراکز داده تماس
– مدیریت دارایی‌های فیزیکی با استفاده از بلاک‌چین
– تحلیل داده در بستر هوش تجاری
– استفاده از Gamification در مباحث آموزشی بانکی
ب) برگزاری جشنواره‌های ایده و نوآوری باز در بانک ملی ایران
نوآوری اجرای یک ایده جدید و به کارگیری راه‌حل‌های بهتری است که نیازهای موجود یا جدید را در بازار برآورده می‌کند. در بخش بانکداری، اصطلاح نوآوری ممکن است به تغییرات اساسی در محصولات، فرآیندها یا خدمات یک بانک اشاره داشته باشد.
نوآوری در صنعت بانکداری به معرفی ایده‌ها و فناوری‌های جدید اشاره دارد که هدف آن‌ها بهبود کارایی و اثربخشی خدمات بانکی است. هدف نوآوری‌های بانکی معمولاً افزایش رضایت مشتری، کاهش هزینه‌ها و بهبود رقابت کلی بانک است. ایده قلب نوآوری است. بدون پرورش قدرت خلاقیت، ایده نیز شکل نمی‌گیرد.
بنابراین، توسعه ایده‌پردازی، لازمه نوآوری است. از جمله فعالیت‌های فینوداد در این راستا، می‌توان به برگزاری جشنواره‌های ایده‌پردازی در سیستم بانکی و بوت کمپ‌های نوآوری باز، اشاره کرد.
ج) راه‌اندازی مراکز نوآوری دانشگاهی
در این راستا، فینوداد برای تسهیل ارتباط بین صنعت و دانشگاه و استفاده از ظرفیت سرمایه‌های انسانی غنی دانشگاهی برای رفع مشکلات و چالش‌های صنایع در قالب حمایت از شرکت‌های استارت‌آپی، دانش‌بنیان، خلاق و نوآور دانشگاهی، مراکز نوآوری خود را در در دو دانشگاه امیرکبیر و خوارزمی راه‌اندازی کرده است.
مرکز نوآوری امیرکبیر با همت دانشگاه امیرکبیر در ساختمان مرکز رشد این دانشگاه در خیابان بالاور راه‌اندازی شد. مرکز نوآوری خوارزمی نیز در قالب تفاهم‌نامه با دانشگاه خوارزمی در خیابان رودسر در ساختمان مرکز رشد خوارزمی راه‌اندازی شد.
هر دوی این مراکز با هدف استفاده از ظرفیت و پتانسیل‌های دانشگاه تاسیس شده‌اند. اهم فعالیت‌های این دو مرکز عبارتند از:
– خدمات مشاوره و منتورینگ به استارت‌آپ‌ها
– خدمات فضای کار اشتراکی
– برگزاری رویدادهای تخصصی آموزش‌محور
– حمایت از رویدادهای کارآفرینی
– همگرایی صنعت فناوری‌های مالی در راستای زنجیره ارزش بانک
مراکز نوآوری امیرکبیر و خوارزمی با بهره‌گیری از زیرساخت‌ها و خدمات ویژه‌ای که در زیست‌بوم بانک ملی ایران وجود دارد، به رشد و توسعه‌ی کسب‌وکارها کمک می‌کنند. تیم‌های استارت‌آپی می‌توانند با در خواست عضویت در تارنمای فینوداد از خدمات آن‌ها بهرمند شوند.
هم اکنون 10 تیم استارت‌آپی در این دو مرکز مستقر هستند. حوزه‌های فعالیت این استارت‌آپ‌ها شامل ساخت بازی و Gamification، بلاک‌چین، تحلیل داده، هوش مصنوعی، لندتک و فناوری‌های پرداخت است.
خدمات سرمایه‌گذاری
در حوزه سرمایه‌گذاری نیز فینوداد آمادگی سرمایه‌گذاری روی کسب‌وکارها و استارت‌آپ‌های حوزه‌ی بانکداری و فین‌تک که برای گسترش و رشد خود نیازمند جذب سرمایه هستند را دارد. متقاضیان می‌توانند به‌صورت کاملا آنلاین، درخواست خود را به‌همراه مستندات مورد نیاز ثبت نمایند.
پس از بررسی‌های اولیه و در صورتی‌که طرح ثبت‌شده دارای پتانسیل‌های کافی برای سرمایه‌پذیری باشد، فرآیند سرمایه‌گذاری آغاز می‌شود. طی این فرآیند، تعاملات به‌صورت گام‌به‌گام بین فینوداد و متقاضی صورت می‌پذیرد.
در این راستا واحد سرمایه‌گذاری فینوداد با هدف تکمیل زنجیره سرمایه نوآورانه در کشور سامانه bps.finodad.com را راه‌اندازی کرده است تا شرکت‌های دانش‌بنیان به راحتی بتوانند مراحل ثبت و پیگیری درخواست خود را طی کرده و منابع سرمایه‌ای خود را تامین کنند. هم‌اکنون فینوداد درحال مذاکره و عقد قرارداد با 3 تیم استارت‌آپی است که به‌زودی جزئیات مربوط به آن‌ها منتشر خواهد شد.
خدمات توسعه کسب و کار
واحد توسعه کسب و کار با هدف توسعه خدمات نوآورانه بانکی در کسب و کار های مختلف شکل گرفته است. در این راستا، این واحد از همکاری با استارت‌آپ‌ها و پتانسیل‌های آن استفاده کرده است تا بتواند این خدمات نوآورانه را همراستا با زنجیره ارزش بانک ملی ایران تعبیه کند و همگرایی بین صنعت فین‌تک و بانک را محقق سازد.
خدمات اصلی توسعه کسب و کار شامل شبکه‌سازی، بازارسازی، APIهای بانکی، درگاه پرداخت، POS و … است.
خدمات آموزش و پژوهش
واحد آموزش و پژوهش فینوداد با رویکرد نوآورانه به دنبال گسترش مفاهیم فین‌تک در بین کسب و کارها است. واحد آموزش در زمینه برگزاری کارگاه، وبینار، سمینار و کنفرانس فعال است. واحد پژوهش نیز در زمینه تولید محتوای علمی و انتشار گزارش‌ها در شبکه‌های اجتماعی فعال است. اهم رویدادهای آموزشی برگزار شده و پیش‌رو در سال 1402 به شرح زیر هستند:
محصولات
فینوداد با هدف ایجاد کسب و کارهای نوآور در بستر بانک ملی ایران توانسته است چند محصول نوآورانه مهم را در این زمینه به بازار ارائه دهد. این محصولات شامل کارت‌های تجاری، پلتفرم باشگاه مشتریان، سامانه ملی‌پیک و پلتفرم اعتبارسنجی است. در ادامه هر کدام از این محصولات معرفی می‌شوند.
کارت‌های تجاری
در زمینه کارت‌های تجاری تاکنون دو محصول با نام‌های کارت هدیه بهداد کارت و صنعت‌کارت ملی به بازار ارائه شده است. کارت هدیه بهداد کارت جهت سهولت دسترسی مشتریان به کارت هدیه تهیه شده است و متقاضیان می‌توانند این کارت را در شعب بانک، سوپرمارکت‌ها، شیرینی فروشی‌ها و کلیه فروشگاه‌های زنجیره‌ای معتبر تهیه نمایند.
یکی از ویژگی‌های کارت هدیه بهداد، اسکن کردن کد QR موجود بر جلد کارت و ارسال پیام تبریک تصویری است. این کارت به زودی در دسترس عموم قرار خواهد گرفت.
صنعت‌کارت ملی با همکاری خانه صنعت، معدن و تجارت جوانان ایران، توسط شرکت فینوداد برای اعضای این سازمان صادر می‌شود. شرکت‌های عضو از طریق افتتاح حساب در بانک ملی و مراجعه به خانه صنعت، معدن و تجارت، می‌توانند کارت را دریافت و از مزایای آن که شامل باشگاه مشتریان بانک، سرویس (BNPL) و زنجیره تأمین مالی (SCF) است، بهره‌مند شوند.
باشگاه مشتریان
حفظ و نگهداشت مشتریان قدیمی مهم‌تر از جذب مشتریان جدید است. از این رو، سامانه نرم‌افزاری باشگاه مشتریان بر پایه استراتژی‌های مختلف سازمانی پایه‌گذاری و پیاده‌سازی شده است. در این راستا، فینوداد با ارائه خدمات زیر در حوزه باشگاه مشتریان به کسب و کارها در راستای جذب و نگهداشت مشتری کمک می‌کند:
– راه‌اندازی پلتفرم باشگاه مشتریان بر مبنای رویکردهای مختلف (پلکانی، امتیازدهی و …)
– مدیریت و راهبری باشگاه مشتریان
– خدمات پشتیبانی باشگاه مشتریان
– جذب و نگهداشت پذیرنده‌های مختلف برای باشگاه مشتریان
– تعریف کمپین‌های مختلف برای جذب و نگهداشت مشتری
– ارائه گزارش‌های دوره‌ای در قالب داشبوردهای هوش تجاری
سامانه اعتبارسنجی
سامانه اعتبارسنجی مشتریان بانکی بر اساس استاندارد بازل طراحی شده است. از مزایای اصلی این سامانه می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
– اعتبارسنجی افراد بر اساس میزان وام دریافتی
– دقت بیش از 96درصدی در نتایج اعتبارسنجی
– پیشنهاد سبد تسهیلات به افراد بر اساس شرایط اعتبارسنجی
– پیش‌بینی احتمال نکول افراد
– استفاده از مدل هوش مصنوعی مبتنی بر یادگیری ماشین در فرایند اعتبارسنجی
حوزه‌های فعالیت فینوداد
فینوداد بر مبنای نقشه‌راه خود در چهار حوزه گردشگری، حمل و نقل، فناوری‌های مالی و جذب و نگهداشت مشتری متمرکز شده است. لازم به ذکر است که کشف پتانسیل‌های حوزه‌های گردشگری، حمل و نقل و جذب و نگهداشت مشتری در راستای نفوذ به خدمات مالی و بانکی و کشف راه‌حل‌های امور مالی تعبیه‌شده است. در ادامه فعالیت‌های انجام شده در این چهار حوزه شرح داده می‌شوند.
حوزه گردشگری
رشد و توسعه صنعت گردشگری در ايران به عنوان يکی از راهکارهای عملی رهایی از اقتصاد تک محصولی و متنوع‌سازی منابع درآمدی کشور است. در این راستا، فینوداد با بهره‌گیری از پتانسیل‌ها و ظرفیت‌های بالقوه‌ای که در حوزه گردشگری وجود دارد، توانسته است دو فعالیت مهم را در این حوزه به بهره‌برداری برساند.
اولین فعالیت مربوط به عقد تفاهم‌نامه با شرکت فناوری اطلاعات و ارتباطات رضوی است. این تفاهم‌نامه در قالب ارائه خدمات به زائرین امام رضا(ع) به نام “زائر کارت” شکل گرفته است. زائرین می‌توانند در طی سفر خود از خدمات مختلف این کارت و نیز سوپراپلیکیشن خدمات‌دهی مربوط به زائرین استفاده کنند.
از دیگر فعالیت‌های فینوداد در حوزه گردشگری می‌توان به سرمایه‌گذاری در استارت‌آپ‌های این حوزه از جمله نیوکاش اشاره نمود که به زائران خارجی خدمات ارزی و پرداختی ارائه می‌دهد. فینوداد همچنین قصد دارد تا جهت توسعه فعالیت‌های خود در حوزه گردشگری از سایر پتانسیل‌های این حوزه در آینده نزدیک استفاده کند.
حوزه حمل و نقل
حوزه حمل و نقل از جمله حوزه‌هایی است که کلید توسعه کشور است. ماهیت این حوزه باعث شده است که دارای پتانسیل‌های فراوانی برای رشد و توسعه باشد. در این راستا، مرکز نوآوری فینوداد چند فعالیت مهم را تاکنون به انجام رسانده است.
اولین فعالیت مربوط به عقد تفاهم نامه با پست جمهوری اسلامی ایران است. هدف اصلی این تفاهم‌نامه توسعه همکاری‌های نوآورانه در ارائه راه‌حل‌های علمی در زمینه‌های مشترک فناوری‌های مالی و پرداخت در تجارت الکترونیک و حمل‌ونقل پیشرفته است.
سرویس ملی پیک از دیگر فعالیت‌های فینوداد در حوزه حمل و نقل و لجستیک است. سرویس ملی پیک با هدف ایجاد یک رابطه برد برد بین متقاضیان استفاده از خدمات بانکی از یک سو و بانک‌ها از سوی دیگر شکل گرفته است.
در این راستا، مشتری بدون نیاز به انجام سفرهای درون شهری غیرضروری و مواجهه با چالش‌های موجود در شعب بانکی، درخواست خود را با خاطری آسوده از طریق نرم افزار ملی پیک ثبت می‌کند.
با استفاده از سرویس ملی پیک متقاضیان استفاده از خدمات بانکی می‌توانند مرسولات بانکی خود را که شامل واگذاری انواع چک عادی، تضمین شده، رمزدار بین بانکی برای وصول در سررسید و … به بانک ارسال نمایند و همچنین می‌توانند مرسولاتی همچون ملی کارت، کارت هدیه، دسته چک، صورت حساب تایید شده فارسی و … را درب منزل دریافت نمایند.
جدیدترین فعالیت فینوداد در حوزه حمل و نقل، همکاری با سامانه فین‌تک لجستیک “آی‌بار پی” است. این سامانه با هدف مدیریت یکپارچه اسناد حمل و فرآیند تخلیه، تسویه و پرداخت کرایه به رانندگان راه‌اندازی شده است.
حوزه فناوری‌های مالی
حوزه فناوری‌های مالی (فین‌تک) از ابتدای شکل‌گیری فینوداد تاکنون مورد توجه بوده است. از فعالیت‌های پیش‌رو در این حوزه می‌توان راه‌اندازی پلتفرم تامین مالی جمعی با همکاری شرکت مدار، راه‌اندازی پلتفرم‌های لندتک و BNPL و نیز راه‌اندازی پلتفرم اعتبارسنجی اشاره نمود.
حوزه جذب و نگهداشت مشتریان
در زمینه جذب و نگهداشت مشتری، اقدامات فینوداد شامل راه‌اندازی باشگاه مشتریان که در مطالب پیشین به آن اشاره شد، است. از دیگر اقدامات پیش‌رو در این حوزه می‌توان به راه‌اندازی سامانه مدیریت ارتباط با مشتریان اشاره نمود.