مسیر تزریق پول بانک مرکزی عوض شد؟/ ادامه کاهش سفارش‌های بانک‌ها در بازار باز

به گزارش پایگاه خبری بانکداری الکترونیک به نقل از تجارت‌نیوز، اواخر هفته گذشته بود که بانک مرکزی در ادامه روند انتشار هفتگی گزارش عملیات اجرایی سیاست پولی، آمار و ارقام مربوط به هفته منتهی به اول خرداد ماه ۱۴۰۲ را در وبسایت رسمی خود منتشر کرد.

بررسی این گزارش که در آن، خلاصه‌ای از فعالیت بانک‌ها و بانک مرکزی در بازار باز و بازار بین بانکی ارائه می‌شود، نشان می‌دهد که در هفته‌ای که گذشت، با وجود کاهش نسبی میزان سفارش‌های ارسالی بانک‌ها در بازار باز، میزان تزریق پول بانک مرکزی در این بازار تغییری نداشته است. این در حالیست که مطابق این گزارش، میزان دخالت بانک مرکزی در بازار بین بانکی در قالب اعتبارگیری قاعده‌مند در مقایسه با هفته‌های اخیر با افزایش قابل ملاحظه‌ای مواجه شده و بار دیگر به سطوح بالایی رسیده است.

۹۰ همت در بازار باز تزریق شد

بر اساس گزارشی که بانک مرکزی از هشتمین حراج بازار باز در سال ۱۴۰۲ منتشر کرده، در این حراج که موضع عملیاتی بانک مرکزی بار دیگر توافق بازخرید بود، ۲۱ بانک و موسسه اعتباری، سفارش‌های خود برای تامین وجوه نقد مورد نیازشان را به بانک مرکزی ارسال کردند.

ارزش این سفارش‌ها در مجموع به بیش از ۱۵۳.۷ هزار میلیارد تومان می‌رسید اما بانک مرکزی در راستای سیاست‌های خود، پاسخگوی ۹۰ هزار میلیارد تومان از این سفارش بود و به این ترتیب، بخشی از نیاز بانک‌ها به نقدینگی را برآورده کرد.

در این حراج نیز مثل هفته‌های اخیر مدت توافق بازخرید هفت روزه بود و حداقل نرخ توافق بازخرید نیز بدون تغییر نسبت به ۹ هفته گذشته در ۲۳ درصد ثابت ماند.

نکته مهم دیگر در بررسی گزارش عملیات بازار باز این هفته رسیدن ارزش توافق بازخرید سررسید شده به بیش از ۹۰ هزار میلیارد تومان و بازگشت این منابع به بانک مرکزی است. بنابراین خالص تزریق پول بانک مرکزی در بازار باز برای سومین هفته متوالی منفی شد.

تغییر مسیر منابع به‌ سوی بازار بین بانکی

بررسی روند سفارش‌های ارسالی بانک‌ها به بانک مرکزی در بازار باز نشان می‌دهد که رقم این سفارش‌ها در چهار هفته اخیر نزولی بوده و به تبع آن، تزریق پول بانک مرکزی در این بازار نیز از ۱۲۰ هزار میلیارد تومان به ۹۰ هزار میلیارد تومان کاهش یافته است.

با این وجود، به نظر می‌رسد که این کاهش تزریق پول در بازار باز با افزایش میزان دخالت‌های بانک مرکزی در بازار بین بانکی جبران شده است؛ طوری که در این هفته ۱۱ بانک و موسسه اعتباری از طریق آن بیش از ۶۷ هزار میلیارد تومان از منابع مورد نیاز خود را تامین کردند.

این در حالیست که این رقم در دو هفته اخیر به ترتیب معادل ۳۰ هزار میلیارد تومان و ۴۸ هزار میلیارد تومان ثبت شده بود و حالا برای سومین هفته متوالی افزایش یافته و به سطوح بالاتر از ۶۰ هزار میلیارد تومانی رسیده است.

عملیات بازار باز چیست؟

عملیات بازار باز در واقع سازوکاری را فراهم می‌کند که بانک‌ها بتوانند با استفاده از آن کسری وجوه نقد مورد نیاز خود را با استقراض از بانک مرکزی تامین کنند.

در این سازوکار، بانک‌هایی که کسری منابع دارند، اوراق قرضه‌های دولتی در اختیار خود را به بانک‌ مرکزی واگذار می‌کنند و در عوض، وجوه مورد نیاز خود را قرض می‌گیرند.

این بانک‌ها در زمان سررسید موظفند که اوراق واگذار شده را به طور مجدد و با نرخ بهره‌ای که آن را نرخ توافق بازخرید یا ریپو می‌نامند، بازخرید کنند.