سپرده های کوتاه مدت بانکها ۳،۴ درصد افت کرد/نسبت پول به شبه پول به بالای ۳۰ درصد رسید
بر مبنای آخرین اطلاعات منتشره از سوی بانک مرکزی که مربوط به آبان ماه 1401 است، از کل نقدینگی کشور که رقمی بالغ بر 5،806 همت اعلام شده، 1،350 همت معادل 23،25 درصد آن را پول تشکیل داده و 76،75 درصد از کل نقدینگی شامل شبه پول است. اسکناس و مسکوک در دست اشخاص در آبان ماه سال جاری بیش از 98،4 همت بود و سپرده های دیداری در این ماه به 125،1 همت رسید.
به گزارش پایگاه خبری بانکداری الکترونیک، از 4،456 همت شبه پول در آبان ماه 1401 بیش از 33 درصد آن شامل سپرده های کوتاه مدت، 30،70 درصد شامل سپرده های یکساله و 23،5 درصد شامل سپرده های دو ساله است. حدود 9 درصد از این مبلغ را سپرده قرض الحسنه پس انداز، 3،60 درصد را سپرده های متفرقه، 0.13 درصد را سپرده پنج ساله و تنها 0.01 درصد را سپرده 4 ساله تشکیل داده است.
در مقایسه با آبان سال 1400 در آبان سال جاری، حجم پول 61 درصد و حجم شبه پول 28 درصد رشد کرده است. این مقایسه نسبت به اسفند ماه سال 1400 برای پول 37 درصد و برای شبه پول 16 درصد افزایش را نشان می دهد.
در آبان سال 1401 نسبت به ماه مشابه سال قبل، سهم اسکناس و مسکوک در دست اشخاص از پول 1،51 درصد کاهش یافته اما سهم سپرده های دیداری از پول 1،51 درصد افزایش داشته است.
در بخش شبه پول، سهم قرض الحسنه پس انداز 1،24 درصد، سهم سپرده های یکساله 1،56 درصد و سهم سپرده های متفرقه 0.77 درصد نسبت به آبان سال 1400 رشد کرده است. اما در مقابل سهم سپرده های کوتاه مدت با افت 3.40 درصدی مواجه شده است. سپرده های دو ساله و 5 ساله نیز با کاهش 0.14 درصد و 0.03 درصد همراه شده اند. با توجه به اینکه سپرده های کوتاه مدت تقریبا یک سوم شبه پول را در بر گرفته، کاهش 3،40 درصدی سهم آن در آبان امسال حائز اهمیت است.
طی آبان سال 1400 بیش از 36،4 درصد از شبه پول به سپرده های کوتاه مدت اختصاص داشت. اما در آبان سال جاری این سهم به 33،05 درصد افول کرده است.
آمارهای آبان 1401 نشان می دهد که حجم پول در کشور با 6 درصد افزایش نسبت به مهر ماه به بیش از 1،350 همت رسیده است. این در حالی است که شبه پول با 1 درصد رشد نسبت به مهر ماه از رقم 4،456 همت فراتر رفته است. این بدان معناست که نسبت پول به شبه پول برای نخستین بار در تاریخ اقتصاد ایران به بالاتر از 30 درصد رسیده است. نسبت پول به شبه پول در فروردین ماه سال 1400 حدود 23،4 درصد بود که تا پایان آن سال به 25،7 درصد رسید. این نسبت در سال جاری نیز به روند صعودی خود ادامه داد و در تیر ماه به بالای 29 درصد رسید، سپس در شهریور ماه به 29،5 درصد صعود کرد که تا آن زمان این رقم بی سابقه بود. در مهر ماه با کاهش اندکی مجددا به محدوده 29،1 درصد رسید. اما در آبان ماه به یکباره 1،2 درصد افزایش یافت و به سطح 30،3 درصد رسید.
همانطور که آمارها نشان می دهد به دلیل نرخ سود پایین سپرده ها نسبت به تورم و انتظارات تورمی، تمایل برای سپرده گذاری در بانکها کاهش یافته و حجم عمده ای از نقدینگی به سمت سرمایه گذاری در کالاها گرایش پیدا کرده است. بالا رفتن نسبت پول به شبه پول به این معناست که نقدینگی تمایل دارد در بازارهای کالایی بچرخد و دیگر سپرده گذاری در بانکها صرفه اقتصادی چندانی برای سرمایه داران ندارد.
| اجزاء پول و شبه پول و تغییرات آن(هزار میلیارد ریال) | ||||||||
| آبان1400 | اسفند1400 | آبان 1401 | آبان1401 نسبت به آبان 1400 | آبان 1401 نسبت به اسفند 1400 | تغییر سهم آبان 1401 نسبت به آبان 1400 | |||
| پول | 8398.3 | سهم از پول | 9865.8 | 13503 | سهم از پول | 61% | 37% | |
| اسكناس و مسكوك در دست اشخاص | 738.6 | 8.79% | 864.3 | 984.2 | 7.29% | 33% | 14% | -1.51% |
| سپرده هاي ديداري | 7659.7 | 91.21% | 9001.5 | 12519 | 92.71% | 63% | 39% | 1.51% |
| شبه پول | 34761 | سهم از شبه پول | 38458.6 | 44565 | سهم از شبه پول | 28% | 16% | |
| قرض الحسنه پس انداز | 2693.7 | 7.75% | 3261.7 | 4005 | 8.99% | 49% | 23% | 1.24% |
| كوتاه مدت | 12670 | 36.45% | 13634.7 | 14731 | 33.05% | 16% | 8% | -3.40% |
| يك ساله | 10130 | 29.14% | 10687.5 | 13684 | 30.70% | 35% | 28% | 1.56% |
| دو ساله | 8223.7 | 23.66% | 9602.1 | 10480 | 23.52% | 27% | 9% | -0.14% |
| سه ساله | 0.1 | 0.00% | 0.1 | 0 | -100% | -100% | 0.00% | |
| چهار ساله | 3.9 | 0.01% | 3.7 | 3.6 | 0.01% | -8% | -3% | 0.00% |
| پنج ساله | 57.3 | 0.16% | 61.4 | 59.9 | 0.13% | 5% | -2% | -0.03% |
| متفرقه | 982.1 | 2.83% | 1207.4 | 1602.2 | 3.60% | 63% | 33% | 0.77% |