گوشه گیری نئوبانک ها از مانور بانک های دیجیتال/ تمایل زیاد بانک ها به ارائه اپلیکیشن های دیجیتال

به گزارش پایگاه خبری بانکداری الکترونیک، مسیر نئوبانک ایرانی از بلوبانک و بانکینو که اولین نئوبانک‌های پرسروصدای داخلی بودند تا فردا بانک که آخرین نئوبانک معرفی شده به‌شمار می‌آید و نشان‌بانک یا همان شعبه دیجیتالی بانک ملی یا ویپاد بانک دیجیتالی پاسارگاد و آبانک بانک دیجیتالی آینده تا همین اواخر که توبانک، بانک پلاس ملت به اکوسیستم بانکی کشور اضافه شدند، نئوبانک‌ها یا اپلیکیشن بانک دیجیتالی ایرانی راه کوتاه اما پرفراز و نشیبی را طی کرده است.

تاکنون نئوبانک در ایران دو جهت عمده را طی کرده است: نخست تلاش‌هایی که در جهت ایجاد یک ساختار نئوبانکی کامل بوده و دیگر تلاش‌هایی که صرفا به راه‌اندازی اپلیکیشن‌های بانک دیجیتالی محدود شده است. دوگانه نئوبانک و بانک دیجیتالی تا این لحظه مسیر بانکداری دیجیتالی کشور را تعیین کرده و به نظر می‌رسد در این دوگانه اقبال به سمت ایجاد اپلیکیشن‌های بانک دیجیتالی از طرف بانک‌های مادر بیشتر بوده است.

در این میان برخی خود را وابسته به بانک مادر می‌دانند و قائل به انجام خدمات غیرحضوری از طریق اپلیکیشن‌ها هستند و از نئوبانک نامیدن خود پرهیز می‌کنند و برخی دیگر تاکید چندباره‌ای بر نئوبانک بودن خود دارند. استدلال دسته اول بیشتر بر این است که با توجه به روند حاکم بر بازار، ترجیح و ضرورت نظام بانکداری کشور ایجاد شعبه‌های دیجیتالی برای بانک‌ است نه نئوبانک که در ماهیت خود بیرون از نظام بانکی ایستاده و از طریق صنعت در این میان جای می‌گیرد و دسته دوم استدلال‌شان بر استقلال راه نئوبانک‌ها از شعبه‌های سنتی بانک‌ها است و میان ارائه خدمات دیجیتالی و ایجاد نئوبانک تفاوت زیادی قائل هستند.

بررسی روند ایجاد نئوبانک در کشور نشان می‌دهد در حال حاضر استدلال دسته اول مورد توجه قرار گرفته و بیشتر بانک‌ها به سمت ایجاد شعبه دیجیتالی خود از طریق اپلیکیشن‌ها و سامانه‌های الکترونیکی در حرکت هستند و به‌ نظر می‌رسد اصطلاح مناقشه‌برانگیز نئوبانک با توجه به روند حاکم بر بانکداری دیجیتالی در وضعیت فعلی تا حدود زیادی به حاشیه رفته است.

اما در واقع، همه‌گیری کرونا بود که به روند ایجاد نئوبانک در کشور شتاب بخشید، چراکه همه‌گیری بحران عدیده‌ای بر سر راه نظام بانکداری کشور ایجاد کرد و آن بحران چیزی جز فقدان بستری مناسب برای ارائه خدمات غیرحضوری بانکی به مشتریان نبود. از مدت‌ها قبل ایجاد ساختاری برای بانکداری دیجیتالی یا به‌عبارتی نئوبانک در نظام سنتی بانکی کشور به‌عنوان یک ضرورت بیان می‌شد و کم‌وبیش تلاش‌هایی در این راستا صورت گرفته بود. اما نه آن ضرورت بسیار جدی به نظر می‌رسید و نه آن تلاش‌ها شباهتی به ایجاد نئوبانک داشت. با این حال، کرونا معادلات بانک‌های سنتی را تغییر داد و نیاز به ارائه خدمات غیرحضوری را دوچندان کرد و روند تاسیسی نئوبانک در کشور رقم خورد.

در ادامه به معرفی توبانک، بانک پلاس و فردابانک به‌عنوان تازه‌ترین اپلیکیشن‌های اکوسیستم بانکداری دیجیتالی کشور خواهیم پرداخت.

توبانک

اپلیکیشن توبانک همان شعبه الکترونیکی بانک گردشگری است که برخی خدمات بانکی و مالی پرکاربرد را به‌ صورت آنلاین در اختیار مشتریان قرار می‌دهد. توبانک به‌عنوان شعبه مجازی بانک گردشگری، توسط شرکت ایپام طراحی و پس از کسب مجوز پرداخت‌یاری از بانک مرکزی و شاپرک فعالیت خود را آغاز کرده است.

کارت به‌کارت به کارت‌های عضو شتاب، پرداخت قبوض خدماتی، خرید شارژ و بسته اینترنت، استعلام و پرداخت خلافی خودرو، شرکت در طرح‌های نیکوکاری و خرید بیمه‌نامه مسافرتی از جمله خدمات این اپلیکیشن محسوب می‌شوند.

توبانک زیر نظر بانک گردشگری فعالیت می‌کند و به‌نوعی بازوی خدمات دیجیتالی این بانک به حساب می‌آید. عضویت در توبانک رایگان است و افتتاح حساب بدون نیاز به حضور در شعب بانک صورت می‌گیرد. توبانک طرح‌های مختلفی چون طرح هواداری را برای مشتریان در نظر گرفته و در نسخه به‌روزرسانی شده‌اش به امکان‌ها و تغییراتی چون تسهیلات کارت اعتباری، وام ازدواج، انتخاب رمز دلخواه، امکان مسدودی کارت بانکی و تغییر آدرس ثبت شده در بانک گردشگردی، خدمات خلافی و عوارض آزادراهی و تجربه کاربری آسان‌تر و همگانی‌تر توجه کرده است.

بانک پلاس

بانک پلاس ملت در معرفی خود تعریف جدیدی ارائه داده است: «طراحی و ارائه یک نرم‌افزار پیام‌رسانی با هدف بهره‌مندی مشتریان از خدمات بانکی با زیرساخت پیام‌رسانی». به عبارتی، بانک پلاس اپلیکیشن جدید بانک ملت است که تلاش دارد میان خدمات موبایل بانکی و قابلیت پیام‌رسانی در شبکه اجتماعی پلی ایجاد کند و این دو قابلیت را در کنار هم به مشتریان ارائه کند. سامانه بانک پلاس توجه ویژه‌ای به ارتباطات میان کاربران و دوستان داشته و خدمات و امکانات این سامانه را مبتنی بر نوعی ارتباط دوستانه طراحی کرده است. در ادامه به امکانات این سامانه اشاره‌ای گذار خواهیم داشت:

شبکه اجتماعی: در شبکه اجتماعی بانک پلاس علاوه بر اکثر امکان‌های یک پیام‌رسان خدمات جدیدی چون درخواست پول و انتقال پول در بستر این شبکه دیده شده است.
سرویس دنگی: همانطور که از نام این سرویس برمی‌آید، سرویس دنگی بستری برای پرداخت اشتراکی بین چند نفر را تسهیل کرده و تسهیم در میان دوستان را به شکل یک لیست مالی دنگی فراهم ساخته است.
ابزار هوشمند پاسخگویی: ارائه راهنمایی و مشاوره در امور بانکی به کاربران اصلی‌‎ترین هدف این سرویس بیان شده است.
درخت دانش: این سرویس نیز با هدف ارائه راهنمایی دریافت انواع خدمات بانکی به صورت غیرحضوری طراحی شده است.
خدمات بانکی: در این سرویس انواع خدمات بانکی پرکاربرد غیرحضوری (مبتنی بر حساب) شامل مشاهده گردش حساب، حواله‌های ملتی، پایا، غیرفعال‌سازی کارت، مشاهده لیست تسهیلات خود و تعهدات غیرمستقیم با امکان پرداخت و … قابل استفاده هستند.
خدمات مالی (شتابی): در این سرویس با ثبت کارت‌های بانکی غیرملت، خدمات بانکی چون حواله کارت به‌کارت، خرید شارژ، بسته اینترنت، پرداخت عوارض آزادراهی و … در دسترس کاربران قرار گرفته است.

فردابانک

فردابانک محصول همکاری مشترک شرکت‌های آوا و های‌وب و بانک ایران زمین است.

فردابانک از ابتدای راه‌اندازی خود را تنها‌ترین نئوبانک ایرانی معرفی کرده‌است چرا که معتقد است اگر همراستا با تعریف جهانی پیش رویم و نئوبانک‌ها از سمت صنعت وارد ارائه سرویس‌های نظام بانکی شوند آنها تنها بخشی هستند که با همکاری با های‌وب تصمیم به راه‌اندازی نئوبانک گرفته‌اند.

در چشم‌انداز این نئوبانک به «کسب سهمی از بازار نوین خدمات مالی از طریق ارائه سوپراپلیکیشن فردا با تمرکز بر تلفیق خدمات بانکی با سایر صنایع و ارائه محصولات نوآورانه» اشاره شده است. هرچند که هنوز به نظر می‌رسد این تلفیق صورت نگرفته است و خدماتی که از سوی این نئوبانک به مشتریانش ارائه می‌شود، همان خدماتی است که بانک‌های دیگر نیز ارائه می‌دهند. در ابتدا مقررشده بود تا فردابانک با همکاری های‌وب بتواند میان ارائه خدمات اینترنتی و خدمات بانکی پلی ایجاد کند که هنوز این وعده محقق نشده است.

فردابانک به‌نوعی در میانه توجه به بانکداری باز و بانکداری دیجیتال شکل گرفته و به نظر می‌رسد به دیگر عرصه‌های مالی چون صنعت بیمه و خدمات اعتبار نیز توجه دارد.

برخی از ویژگی‌های فردابانک عبارتند از: افتتاح حساب در کوتاه‌ترین زمان، احراز هویت آنلاین و فعال‌سازی سریع حساب، امکان فعال‌سازی، مسدود کردن کارت و همچنین صدور مجدد کارت به صورت آنلاین، ارسال رایگان کارت، ارائه خدمات بانکی بدون نیاز به حضور در شعبه، پشتیبانی 24 ساعته، امکان انتقال وجه از طریق کارت‌ به‌کارت و پایا و ارائه خدمات آنلاین خیریه و نیکوکاری.