مدیریت مبتنی بر برند و سیاست‌های توسعه بازار
ابر مالی هوشمند روی میز تبیین (بخش دوم)
جهان با توسعه نوآوری‌های مالی به سمت استفاده بیش از پیش خدمات ابری حرکت می‌کند و به نوعی استفاده از این حوزه گریزناپذیر است. بر همین اساس و در فصلی جدید از خدمات مالی، شرکت خدمات انفورماتیک یار جدید در حوزه رایانش ابری را در کنار خود دارد.
به گزارش پایگاه خبری بانکداری الکترونیک، شرکت خدمات انفورماتیک مقوله «اکوسیستم باز» را نزدیک به یک دهه است که دنبال می‌کند. اخیراً در یک مشارکت با شرکت ابردراک، در نظر دارند در عرصه خدمات ابری، «ابر مالی هوشمند» را متناسب با مختصات اکوسیستم مالی کشور با تأکید بر بانک، پرداخت و بیمه به عنوان یک مزیت نسبی به بازار عرضه کنند.
در این نشست، دکتر داود کریمزادگان؛ معاون بازاریابی و فروش شرکت خدمات انفورماتیک؛ دکتر فرشاد خون‌جوش، رئیس هیئت مدیره شرکت ابردراک؛ علی برنجیان، مدیر طراحی و توسعه شبکه شرکت خدمات انفورماتیک و سینا سلطانی، مدیرعامل شرکت ابر دراک به عنوان اعضای میزگرد به بیان دیدگاه‌های خود پرداخته‌اند.
بخش اول این میزگرد را با عنوان ” گام های ابری/ فصل جدیدی از خدمت در اکوسیستم مالی کشور ” با هم خواندیم. در ادامه با ما همراه باشید.
*آقای دکتر کریمزادگان، در اینجا طبیعتاً بحث برندینگ هم مطرح است و کلیدواژه مشارکت دو شرکت تولد محصولات با مشخصه عبارت «ابر مالي هوشمند» است. این کلیدواژه را برای بازار و مشتریان بالفعل و بالقوه بیشتر توضیح دهید.
کریمزادگان: در مورد بخش تقاضا همان‌طور که می‌دانیم؛ خدمات ابری یکی از خدمات محبوب دنیای وب است. خدمات ابری مجموعه‌ای از سرویس‌هاست که مبتنی بر پردازش ابری و در بستر اینترنت ارائه می‌شود و یک بخش کاملاً شناخته شده در دنیای نرم‌افزار و فناوری اطلاعات است. در حال حاضر شرکت‌هایی همچون ادوبی، مایکروسافت، اپل، آمازون و HP به ارائه سرویس‌های ابری می‌پردازند.
بر طبق اطلاعات منتشر شده توسط مؤسسه گارتنر تا سال 2025 بیش از 51 درصد از هزینه‌های فناوری اطلاعات در چهار حوزه شامل نرم‌افزارهای کاربردی، زیرساخت نرم‌افزار، خدمات مربوط به فرآیندهای کسب و کاری و بازارهای زیرساخت از بستر سنتی به محیط ابری مهاجرت خواهند کرد.
در سال‌های اخیر کشور ایران نیز توسعه قابل قبولی را در زمینه سرویس‌های ابری داشته است و شرکت‌های ایرانی مزایای این نوع از خدمات را به خوبی درک کرده‌اند و اکنون به دنبال ارتقاء سیستم‌های خود به این سمت هستند؛ بنابراین شرکت خدمات انفورماتیک نیز که مجموعه وسیعی از نرم‌افزارها، سخت‌افزارها و زیرساخت‌های شبکه بانکی کشور را در اختیار دارد؛ از طریق مشارکت با شرکت ابردراک به دنبال استفاده از مزایای خدمات ابری است.
ارائۀ خدمات «ابر مالی هوشمند» از چند جهت به عنوان یک راهبرد کلیدی در دستور کار قرار گرفته است. از جمله اینکه یکی از دغدغه‌هاي بزرگ در رويكرد بانك‌ها براي اینکه به سمت دريافت سرويس از روي ابر بيايند، نگراني‌هاي بخش امنيتي و نظارتي است كه معمولاً به بانك‌ها توسط نهادهايي تأكيد مي‌شود.
شايد اين بزرگ‌ترين مانع براي تغییر رويكرد آنهاست. حضور شركت خدمات انفورماتيك در كنار شركت ابر دراك می‌تواند اين تضمين را براي بازار بانكي ايجاد كند كه دغدغه‌هاي امنيتي به صورت اين‌بيلت داخل معماري موجود ديده شده و قادر است چنين سرويس‌هايي را با آن چالش‌هايي كه نظام بانكي دارد، ارائه كند.
یکی از مأموریت‌های ما به صورت مشترک با ابر دراک در بخش بازاریابی، لزوم تحريك همكاران كه مسئول اكانت بانك‌هاي متفاوت هستند و آگاه كردن آنها نسبت به توانمندي‌های محصول جديد شركت خدمات انفورماتیک و در واقع راهكارهاي ابري است؛ اگر بتوانیم به وسیلة روش‌های آموزشی به همکاران آگاهي بدهیم تا آنها بتوانند در بانك‌ها ورود مؤثري داشته باشند و نيازمندي بانك‌ها را به اين سمت هدايت كنند بسیار خوب است.
بانك‌ها نياز دارند سرويس‌هاي خود را ايمن و پايدار ارائه دهند. ضامن پايداري اين است كه در بك‌آفيس علاوه بر ديتاسنتر، پشتيبان، دیزاسترریکاوری سایت و … را داشته باشیم. طبیعتاً استفاده از تكنولوژي‌هاي قديم هزينه‌هاي هنگفتي را بر نظام بانكي تحميل مي‌كند. به سادگی قابل پيش‌بيني است كه با رويكرد ابري می‌توان با همان منابع، كارآمدتر و چه بسا با هزينه‌هاي كمتر همان پايداري را براي نيازمندي‌هاي بانكي تضمين کرد.
*حضور شرکت خدمات انفورماتیک اين اطمينان را به نظام بانكي مي‌دهد كه اين نوع نگاه قبلاً وجود داشته است و طبيعتاً اين نگراني‌ها را بايد در اين بازار کاهش داد. كاربرد آن چیست؟
کریمزادگان: سرويس‌هايي که روي محيط ابري قابل تصور هستند ، ديتاهاي زيادي از تراكنش‌هاي مالي مردم را دارند. اپليكيشن‌هايي كه سرويس‌هاي ارزش افزودة مبتني بر آن داده‌ها را به صورت هوشمندانه چه هوش مكاني براي ارائة يك سرويس و چه هوشمندي در طبقه‌بندی کردن مشتريان نسبت به تعاملات مالي‌شان باشد، به هر مشتري به تناسب گروهي كه به آن تعلق دارد سرويس‌هاي جذاب آن گروه را ارائه می دهند. اینها همه قابل تصور است.
*سؤال مشتریان می‌تواند این باشد که وجه تمایز بین محصولات و خدمات ابر دراک با رقبای دیگر برای اینکه ابردراک را انتخاب کنند، چیست؟
کریمزادگان: شرکت خدمات انفورماتیک همواره با تکیه بر کیفیت، پایداری و امنیت بالای محصولات و خدمات بانکی وجه تمایز خود را با سایر رقبا نشان داده است. در حوزه مشارکت با شرکای تجاری هم این موضوع صدق می‌کند و انتخاب ابردراک پس از بررسی‌های فنی و کسب و کاری خاص صورت گرفته است.
این موضوع را هم یادآوری کنم که شرکت خدمات انفورماتیک در حوزه ارائه سرویس بر بستر ابر نیز تمامی شاخص‌های ارائه سرویس خود را مدنظر قرار خواهد داد تا مانند همیشه در ارائه محصولات و خدمات به شبکه بانکی و مشتریان خود سربلند باشد. در ادامه باید بگویم که ابر دراك مهر تأييد شركت خدمات انفورماتيك را از اين منظرها دريافت كرده است، به گونه‌اي كه نه تنها ما مؤيد تكنولوژي دوستان هستيم؛ بلكه در كنارشان قرار داریم.
به اين ترتيب مي‌توانيم به بازار اين اطمينان را ببخشيم. طبيعتاً يك بازار رقابتي، بسیار خوب است كه رقباي هم‌ترازي داشته باشد که تفاوت آنها در به هنگام بودن و پاسخگوتر بودن‌شان است و در مواقع دشواري و مشكلات، سريع‌تر ريسپانس نشان دادن و مسئوليت‌پذيري است؛ اينها تمايز بين رقباست. اين بازار، بازار سالمي‌است و طبيعتاً برندة اين بازار مشتريان هستند.
* آقای دکتر خون‌جوش، اینکه می‌گویید «ابر مالی هوشمند» وجه تمایز خدمات شما با دیگر رقباست از منظر عملیاتی چه معانی و تفاسیری دارد؟
خون‌جوش: در مورد صحبت آقاي دكتر در مورد اینکه هدف، ارائة سرويس بهتر به كاربران است یا گاهی بیان می‌شود که با داشتن مثلاً يك رقيب مثل شركت ابر آروان چطور موضوع را مطرح مي‌كنيد باید به نکاتی اشاره کنم. چند وقت پيش حادثه‌اي در كانادا رخ داد. شركت راجرز در كانادا كه تقريباً 50 درصد سرويس‌هاي مبتني بر اينترنت را ارائه مي‌دهد، دچار مشكل شد به همين دلیل تمامي‌بانك‌ها از اين موضوع متأثر شدند و شهرهايي مانند تورنتو، ونكوور و مونتريال تحت تأثير اين اتفاق قرار گرفتند و نتيجه‌اي كه از اين موضوع حاصل شد، اين بود كه احتياج به رقباي بيشتري در حوزة فناوري اطلاعات در كانادا داريم؛ يعني در كشور توسعه‌يافته‌اي مانند كانادا بعد از سه الی چهار دهه حضور شركت معظمي‌مانند راجرز امروز به اين نتيجه رسيده‌اند كه بايد رقباي بيشتر و قابل اعتمادتري در اين حوزه داشته باشند.
اجازه دهید به مثالی اشاره کنم چه اشكال دارد یک شركت اطلاعاتش هم روي ابر آروان و هم ابر دراک باشد؟ ما در كنار رقبای موجود در بازار، مي‌توانيم سرويس مطمئنی ارائه دهيم؛ اگر حادثه‌اي اتفاق افتاد مثل همين اتفاقی كه در راجرز در كانادا اتفاق افتاد؛ شركت رقيب معتمد ديگري وجود دارد كه مي‌تواند ريكاوري و سرویس‌دهی انجام دهد. در واقع به نظر من حادثة دو روز پيش در مورد شرکت راجرز در كانادا مي‌تواند عملاً نياز به رقبا در حوزه ابري را عملاً مسجل و مشخص کند.
در مورد ابرهاي مالي هوشمند دو بحث مطرح است؛ يكي مباحث فني است و دیگری حوزة سرويس‌دهي است. موضوعي كه امروز در دنياي بانكداري با توجه به بحث تحول ديجيتال مطرح مي‌شود، اين است كه سرويس‌ها عملاً بايد مبتني بر مشتري باشند؛ يعني عملاً سرويس‌ها با توجه به نياز مشتريان ارائه می‌شوند و شركتي مي‌تواند در اين حوزه موفق باشد و پيشرفت كند كه یک شرکت چابك باشد و از تكنولوژي‌هاي موجود عملاً بيشترين بهره را ببرد و اين تكنولوژي جديد چيزي نيست مگر استفاده از ابر، يعني به راحتی می‌توان نيازهاي سخت‌افزاري كه ممكن است در طول زمان افزايش یابند در ابر با توجه به اینکه به شكل نامحدود منابع داريم تأمين كنيم و هر زمان نیاز داشتيم از آنها استفاده كنيم.
در بخش مشتريان، یک بحث سرويس‌دهي چابك داریم و موضوع دیگر موضوعی است كه آقاي دكتر اشاره كردند. شما در حوزه‌اي قرار مي‌گيريد كه داده‌هاي بسیار زيادي وجود دارد و يك سرويس مالي هوشمند يا يك ابر مالي هوشمند كه مبتني بر پردازش داده‌هاست، مي‌تواند به سرعت به نيازهاي كاربران با توجه به تقاضاهاي جديدي كه در آن سيستم وجود دارد پاسخ دهند؛ مثلاً در یک منطقة جغرافيايي تقاضا براي يك محصول زياد مي‌شود. اتفاقي كه مي‌افتد، اين است كه بانک یا شرکتی كه اين خدمت یا محصول را ارائه مي‌كند، متوجه می‌شود در يك ماه آينده دچار كمبود می‌شود؛ بنابراین مي‌تواند سريع‌تر و چابك‌تر عمل كند و آن محصول را سفارش دهد؛ يعني عملاً نظارت بانک بر اتفاقاتي كه مي‌افتد بسیار بيشتر مي‌شود؛ از طرف ديگر ارائة سرويس سريع‌تر می‌شود؛ نه‌تنها سرويس به مشتريان، بلكه سرويس‌هاي جديدي كه كاربران احتياج دارند؛ چون deploy كردن سرويس در اپ بسیار سريع‌تر از روش‌هاي سنتي اتفاق می‌افتد.
* آقای سلطانی، از نظر فنی بیشتر به موضوع وجوه تمایز اشاره کنید تفاوت خدمات که با عنوان ابر مالی هوشمند قرار است ارائه شود با خدمات متعارف فعلی در بازار چه تفاوت‌هایی دارد؟
سلطانی: در کل دنیا سرويس‌های آی‌تی بسیاری وجود دارند؛ اما برخی سرويس‌ها از لحاظ اهميت و حیاتی‌تر بودن متفاوت هستند. سرويس ما بسیار جدي است. ما در مورد كليدواژة ابر مالي هوشمند صحبت مي‌كنيم. برای پاسخ به این سؤال در ابتدا به این مسئله که چرا بايد از تكنولوژي ابر دراك استفاده کرد، می‌پردازم؛ از سال 2011 به بعد وارد عصر داده شديم. امروز با سیستم‌های داده محور مواجهیم مانند مثالي كه در مورد فروشگاه بیان شد.
این نوع سیستم در بسیاری از بخش‌ها وجود دارد؛ اما امروز به صورت خاص در حوزة ابر دراك صحبت می‌کنم. در ابر دراک روي دو موضوع كار كرده‌ايم؛ يكي بحث امنيت كه در سرويس‌هاي بانكداري بسیار حائز اهميت است و بر اساس پروفايل كاربران‌مان در پنجره‌های مختلف و به صورت ساعتي، روزانه و سالانه تركيبي از تمام كلاينت‌هاي‌مان را در بسته‌های مختلف يك‌سري پيش‌بيني و مدل‌سازي انجام داده‌ایم تا در حوزة امنيتي به ما كمك كند و تا به امروز در این حوزه موفق بوده‌ایم و روي آنها سرمايه‌گذاري‌هاي جديدي انجام داده‌ایم تا در حوزة بانكداري هوشمند ارزش ايجاد كنیم؛ مثلاً اگر برای مشتری‌هاي ما در پابليك، IDS براي‌شان مهم است و IPS در ردة پایین‌تری قرار دارد در حوزة بانكي اطلاع داریم که با توجه به حساسيت آن IPS اهميت بيشتری دارد.
بحث دوم اینکه مصرف كاربران‌مان را پروفايل مي‌كنيم و اين امر به ما امكان مي‌دهد تا در هزينه‌ها صرفه‌جويي كنيم و اين اولين چيزي است كه کاربر (بانك یا پارميكس) می‌تواند درك کند. مسئلة دیگر اینکه وقتي پروفايل مصرفي كاربر را داشته باشیم، مي‌توانيم راه‌حل بهتری به او ارائه دهیم؛ لزوماً ممكن است هزينة آن كمتر نشود؛ بلکه كارايی آن ده‌ها برابر شود. مثالی بزنم در دهة 50 در ناسا قصد داشتند خودكاري بسازند كه در فضا و زیر آب هم قابلیت نوشتن داشته باشد. چند ميليون دلار بابت این موضوع هزینه مي‌كنند تاخودكار مذکور را بسازند؛ اما بعد از سه سال در واقع در زمانی که متوجه مي‌شوند كه روس‌ها با تغییری ساده در یک مداد هم توانستند از آن در فضا هم استفاده کنند آن هم با سرجمع 100 هزار دلار که خرج تولید این مداد نشده بود.
ابر مالي هوشمند جدا از بحث امنیت سریع به مشتری، به یك شریک نیاز دارد تا يك سري مسیرها را طی کرده باشد یا از ديتاي با حجم بسیار زياد شما استفاده كند. شرایط اکنون درباره مصداق دارد. این شرایط امروز بسیاری از مشتريان ما که به ما وفادار هستند، براي‌شان سولوشن پروایدر بودیم سرويس پروایدر نبودیم؛ چون مشتری می‌تواند سرویس را از هر جایی تهیه کند. هدف ما این است که با استفاده از ديتا، سولوشن تولید كنيم، نه سرويس.
*وقتی درباره آغاز استفاده از ابر در یک سازمان صحبت می‌کنیم لاجرم باید بسیاری از زیرساخت‌ها تغییر کنند. بر این اساس آیا طی چند سال آینده شاهد ظهور نسل جدیدی از زیرساخت‌ها و خدمات هستیم؟
برنجیان: دقیقاً همین‌طور است. یکی از مشکلات ابر از روز اول بحث امنیت بود؛ اگر به رویکرد بانک‌ها يا سازمان‌های مهمي‌كه اطلاعات ارزشمند دارند دقت کنید متوجه می‌شوید بسیار کند به این فناوری نزدیک می‌شوند. از نقاط قوت شرکت خدمات انفورماتیک این است که خودمان پروژة ديتا سنتر ابري را در خدمات داريم؛ ولي تفاوت آن اين است كه اين پروژه، پروژة Private Cloud است؛ به تعبیر دیگر قرار نيست سرويس عمومی به كسي ارائه دهيم؛ بلکه قرار است به شكل خصوصی سرويس ابري را به بانک‌ها یا بیمه‌ها ارائه دهيم.
در این مسیر به طور ناگزیر باید ساختارهايي در لايه‌هاي سرويس و توسعه و شبكه تغيير كنند. در حقیقت سرويس از فرایند پيكربندي به برنامه‌پذيری تغيير می‌کند و به این ترتیب سرعت Deployment افزایش می‌یابد. در لایة کسب و کار نیز، مشتریان به اندازۀ استفاده از منابع موجود پرداخت هزینه خواهند داشت و به نوعی صورت‌حساب خدمات زیرساختی ابری مانند آب و برق و به اندازۀ میزان استفاده صادر خواهد شد. در مورد ضریب دسترسی نیز همان‌طور که اگر در یکی از نیروگاه‌ها مشکل فنی ایجاد شود با توزیع صحیح بار، مشکل از دید مصرف‌کننده پنهان است و او قطعی احساس نخواهد کرد، در خدمات ابری نیز در صورت اجرای معماری کامل هرگونه اختلال در عملکرد تجهیزات از دید مشتری پنهان خواهد ماند.
از نقاط قوت خدمات ابری اين است كه مي‌توان برای ارائه ابر‌هايبريد نیز در آینده برنامه‌ریزی کرد. بانک‌ها و سازمان‌ها به وسیلة ابر‌هايبريد قسمتي از اطلاعات‌شان را كه از نظر امنیتی حساس است با ساختارهاي جديد تكنولوژي در ابر خصوصی پياده‌سازي مي‌كنند و سرویس‌های کم ریسک‌تر که داده مشتری در آن نیست یا سرویس‌هایی داخل سازمانی را بر روی بسترهای ابر عمومی و با این مدل علاوه بر مدیریت هزینه‌ها، ضریب دسترس‌پذیری بالاتری هم در مجموع خواهند داشت.
به تعبیر دیگر ما و ابر دراک می‌توانیم از تجربیات یکدیگر استفاده كنيم؛ در واقع ما در حوزه‌های بانکی مبتنی بر ابر خصوصی و دوستان در ابر دراک در لايه‌هاي سرویس‌های عمومی. اين یکپارچه شدن دو ابر با یکدیگر به مشتريان كمك مي‌كند تا در مورد سرويس‌هايي كه قصد ارائة آنها به بیرون را دارند امنيت خاطر داشته باشند. در نتيجه يكي از مهم‌ترين نكات هماهنگ شدن ما با ابر دراك اين بحث است كه اين یکپارچگی و ابر‌هایبرید شکل بگیرد.
*لطفاً به زیرساخت سخت‌افزاری، نرم‌افزاری و دانش‌افزاری سپس ایجاد آمادگي در نیروی انسانی هم در شركت خدمات انفورماتیک و هم بانک‌ها اشاره کنید.
برنجیان: خوشبختانه صنعت بانکداری در زمینۀ حرکت در مسیر تحول دیجیتال نسبت به صنایع دیگر بسیار پیشرو بوده‌اند. حرکت به سمت خلق تجربۀ مشتری به شکل پرو‌ژه‌های متعدد نئوبانک بیان‌گر ارادۀ بانک‌ها در حرکت در این مسیر است. بانک‌ها به خوبی دریافته‌اند که اگر مدل کسب و کار خود را تغییر ندهند به زودی عرصه را به بازیگران نوظهور مانند فین‌تک‌ها یا بانک‌های چالش‌گر چابک خواهند باخت بنابراین در حال برنامه‌ریزی و توسعۀ سرمایه‌های انسانی و نوآوری‌های فناورانه‌اند.
*فرايند تغيير، نیاز به برنامه‌ریزی و پلن‌های از قبل پیش‌بینی شده دارد در این‌باره هم آیا ممکن است توصیه‌هایی به بانک‌ها کنید؟
برنجیان: برخی از بانک‌های سنتی هنوز اصرار دارند که مالکیت تجهیزات سخت‌افزاری را داشته باشند. مالکیت تجهیزات علاوه بر هزینۀ بالای عملیاتی CapEx و هزینه‌های راهبری OPeX به دلیل زمان‌بر بودن فرایندهای لایۀ زیرساخت، سرعت ارائۀ محصول که کسب و کار اصلی بانک است را نیز متأثر و کند خواهد کرد. در حالی که با تغییر رویکرد به استفاده از منابع ابری علاوه بر بحث هزینه و کاهش پیچیدگی‌های راهبری لایه زیرساخت، ارتش ادمین‌ها، کاهش خواهند یافت و به نیروهای توسعه ملحق شده و تمرکز بیشتر بر کسب و کار اصلی در زمان کوتاه‌تر میسر خواهد شد.
در بحث درون سازمانی نیز يكي از مباحث مهم در معماری پلتفرم ابری ایجاد یکپارچگی است. لازم است راهکارهایی که در هر بخش در حال پیگیری است زیر یک چتر واحد و برای رسیدن به یک هدف مشترک برنامه‌ریزی شود؛ مثلاً تیم شبکه تلاش در بکارگیری فناوری نوین SDN در زیرساخت خود دارد، همکاران دیگر در لاية توسعة سرويس معماری سامانه‌های خود را به سمت میکروسرویس تغییر داده‌اند، تیم زیرساخت پردازشی و ذخیره‌سازی، به دنبال بهینه‌ترین معماری و پلتفرم این لایه است و در نهایت باید روی ابزارهاي اتصال اين لايه‌ها به یکدیگر توافق فنی صورت بگیرد تا يكپارچگي لايه‌هاي مختلف منجر به ارائة يك سرويس واحد شود.
اين امر هم به بحث فني و هم فرهنگي نیاز دارد؛ چون در این مهاجرت فرایندها و ابزارها دچار تغییر بعضاً رادیکال خواهند شد؛ مثلاً در بحث پایش و مدیریت تجهیزات در یک سازمانی که به ابزارهای جدید این حوزه مجهز شده است، پایش به Insight تغییر می‌کند، به تعبیر دیگر پايش را با شهود تغییر می‌دهید. همان‌طور که برخی به شکل شهودی قبل از یک اتفاق در جامعه آن را حس می‌کنند و برنامه‌ریزی می‌کنند، در این شرکت‌ها نیز از روی تحلیل داده‌های پایشی قبل از رخداد، اتفاقات توسط سیستم حس می‌شود و اقدام لازم برای از بین بردن تهدید یا رخداد انجام می‌شود؛ مثلاً امروز در بسیاری از ديتاسنترها به دليل اینکه اين ساختار پياده‌سازي شده است، سيستم احساس مي‌كند که برای مثال یک ذخیره‌ساز به زودی دچار اختلال عملکرد خواهد شد و به صورت خودکار، شروع به انتقال ديتا به تجهیز سالم می‌کند يا مكانيسم‌هاي افزونگی را فعال مي‌كند و در این حالت اگر مشكلي در سيستم به وجود مي‌آيد مشتری یا بهره‌بردار متوجه آن نخواهد شد. اين يك تحول است و به راحتي امكان‌پذير نيست. هم ابزارهاي آن بايد باشد و هم افراد متخصص آن باشد و هم در سازمان فرهنگ سازی شود.
*آقای سلطانی نظرتان چیست؟
سلطانی: اگر کسی که ديوايس VR توليد مي‌كند درگير پردازش گرافیکی است عملاً بايد 50 درصد نيروي خود را صرف حل مشكل سخت‌افزار و سافت‌ور و 50 درصد سرويس بگذارد؛ ولي امروز استخرهاي منابع در پردازش تصوير يا طراحي ديتا وجود دارند، توسعه‌دهنده‌ها روی ارزش تمركز مي‌كنند و كساني كه کلادپروایدر هستند زيرساخت‌هاي ديتا و کامپیوت ارائه مي‌دهند؛ به همین دلیل محصولات بهتري توليد مي‌كنند و محصولاتی که قرار بود پنج سال ديگر در دسترس ما باشد، چهار سال زودتر به دست‌مان مي‌رسد و اين روند يك روند هم‌افزايي دائم در تمام لايه‌هاي آی‌تی است و حداقل طی چهار الی پنج سال گذشته اتفاق مي‌افتد.
خون‌جوش: به جاي اینکه فرد بر تكنولوژي تمركز كند، روي بيزينس تمركز مي‌كند. اين مي‌تواند حوزة VR یا حوزة مالي یا حوزة ديتا یا حوزة هوش مصنوعي باشد؛ در واقع می‌توان در تمام حوزه‌ها سرويس دریافت کرد و نيازهاي زيرساختي و اولية شما را مرتفع کند تا تمركزتان بر حوزة بيزينس باشد. اگر اين ابر مالي زيرساختي باشد كه ارائة سرويس‌هاي مالي را امكان‌پذير كند شركت‌هايي كه در حوزة مالي فعالیت مي‌كنند، مي‌توانند بيشتر روي بيزینس‌هاي مالي تمركز كنند. يكي از سرويس‌هایی كه در این بخش مي‌تواند وجود داشته باشد، هوشمندي است. اين هوشمندي در تصميم‌گيري‌ها و تصميم‌سازي‌ها در اين حوزه‌ها كمك مي‌كند.
برنجیان: آقای دكتر به این مسئله که آن فرد یا شركت بر بيزينس تمركز مي‌كند اشاره كردند و باید بگویم که نقطة مقابل آن هم وجود دارد؛ كساني كه در حوزة كلاد فعالیت مي‌كنند، هر قدر مشتري‌هاي بيشتري داشته باشند، هزينة تمام‌شده براي مشتري‌شان كاهش می‌یابد و هم با توجه به نوع بيزينسي كه شركت‌هاي حوزة كلاد دارند مدام دانش آنها افزایش می‌دهد و باعث مي‌شود تا سرويس‌هاي جديدتر و كامل‌تري ارائه كنند؛ در واقع اين قضيه برد برد است و فقط در مورد مصرف‌كننده نيست.
*آقای کریمزادگان تصور کنید امروز در پايان سال 1402 قرار داریم. اين مشاركت در حوزه بازار با نگاه به تحول دیجیتال در کدام نقطه قرار دارد؟
کریمزادگان: در مورد آینده فضای ابری در صنعت بانکی، اخیراً گزارشی از سوی شرکت مشاوره دیجیتال آمریکایی «Public Sapient» با همکاری «Google Cloud» ارائه شده است که نشان می‌دهد 28 درصد از بانک‌های بزرگ توانسته‌اند بیش از 30 درصد از اپلیکیشن‌های خود را وارد فضای ابری کنند. در این گزارش بانک‌ها به سه دسته پیشگامان فضای ابری، دنباله‌روهای فضای ابری و محافظه‌کاران فضای ابری تقسیم شده‌اند. شرکت خدمات انفورماتیک نیز تصمیم دارد با رویکردی منطقی و صحیح جایگاه خود را در این فضا تثبیت کند. با توجه به این گزارش می‌توان نتیجه گرفت ورود به فضای ابری روشی قدرتمند است که بانک‌ها از آن طریق می‌توانند تجربه مشتری را ارتقا بخشند و به طور همزمان کارایی عملیاتی را افزایش دهند؛ همچنین ما متوجه شدیم که بانک‌ها با جدیت قصد دارند وارد فضای ابری شوند و البته بانک‌های موفق در این پروژه به خوبی پیشرفت خواهند کرد.
یکی از فعالیت‌های حال حاضر شرکت‌های خدمات انفورماتیک و ابردراک تحلیل شکاف موجود بین وضعیت فعلی و وضعیت مطلوب ورود به فضای ابری است تا بتوانیم بهینه‌ترین اقدامات را در راستای مشارکت داشته باشیم. یافته‌های گزارش مزبور نشان می‌دهد که بسیاری از بانک‌های خرده‌فروش و تجاری، به طور جدی تمایل دارند تعداد اپلیکیشن‌ها و داده‌های موجود در فضای ابری را افزایش دهند. سطح تمایل بانک‌ها برای اتخاذ فضای ابری در مقایسه با سرعت پذیرش آنها در سال‌های اخیر شتاب بیشتری داشته است.
این تحقیق با بررسی وضعیت بانک‌ها نشان داد که بیش از دو‌سوم آنها قصد دارند؛ حداقل 30 درصد از اپلیکیشن‌ها و داده‌های خود را در مدت سه سال در فضای ابری قرار دهند؛ البته موضوع قابل توجه در مورد ورود به این فضا، وجود موانع اصلی پذیرش فضای ابری شامل نگرانی‌های امنیتی، فقدان مهارت‌های ابری، نبود درک کافی از مزایای تجاری فضای ابری (بیشتر در میان مدیران غیر اجرایی) و شکاف میان هدف‌گذاری و اجرای فضای ابری در بانک‌هاست.
این گزارش همچنین نشان داد که تعداد زیادی از بانک‌ها سرمایه‌گذاری در اپلیکیشن‌های مدرن و مبتنی بر این فضا را در اولویت قرار نمی‌دهند و این فرصت را در اختیار بازیگران جدید حوزه ابر یا بانک‌های کوچک‌تر با ذهنیت تحول دیجیتالی قرار می‌دهند تا سهم بیشتری از بازار را به دست آورند. علاوه بر این، 22 درصد از مدیران بانک‌ها با این موضوع به شدت موافق بودند که در راستای سرمایه‌گذاری ابری و پیاده‌سازی آن، سرعت کافی را ندارند.
تنها 29 درصد از رهبران بانک‌های آمریکای شمالی ارتقاء توانایی در به کارگیری تجزیه و تحلیل پیشرفته داده‌ها (هوش مصنوعی / یادگیری ماشین) را مزیت فضای ابری می‌دانستند. این در حالی بود که 40 درصد از رهبران بانک‌های واقع در اروپا، خاورمیانه و آفریقا و 58 درصد در آسیا و اقیانوسیه به مزایای فضای ابر در تجزیه و تحلیل پیشرفته داده‌ها پی برده بودند. تنها 60 درصد از بانک‌های آمریکای شمالی برای افزایش سرمایه‌گذاری در فضای ابر طی سه سال آینده برنامه‌ریزی کرده‌اند.
این در حالی است که 82 درصد در آسیا و اقیانوسیه و 83 درصد در اروپا، خاورمیانه، و آفریقا در این حوزه سرمایه‌گذاری کرده‌اند. این گزارش می‌تواند تأییدکنندۀ تصمیم شرکت خدمات انفورماتیک جهت مشارکت در این حوزه باشد و امیدواریم بتوانیم از طریق خدمات ابری، سرويس‌هاي نوينی در سطح رقابتي به بانك‌ها ارائه دهيم و الگوسازي كنيم؛ چون بيشترين نفوذ ما در حوزة رقابتي با معرفي كُربنکینگ، سوئیچ و برقراري شبكه NIBN است.
چه‌بسا با سرويس‌های جديدی که در سبد شركت خدمات انفورماتیک قرار گرفته است، بتوانیم به بعضي بانك‌ها ورود كنیم و فراتر از ساير محصول‌هاي سنتي شركت خدمات روي ابر پايداري مدنظر بانكي را به گونه‌اي تأمين كنیم كه چنين قراردادي را منعقد کنند. با ارائة این محصول به اولين مشتري اين اطمينان به بازار بانكي داده مي‌شود كه تأييدهاي امنيتي نهادهايي كه پيگير حفظ ايمني و پايداري سرويس هستند حاصل می‌شود و اين موضوع از میدان دغدغة بانك‌ها خارج می‌شود و شاهد ورود پر تعداد آنها به این حوزه خواهیم بود.
*شركت خدمات انفورماتیک به عنوان یک گروه ارائه‌دهندۀ خدمات حوزه فناوری مالی، در کنار اهداف رقابتی، مأموریت‌های حاکمیتی هم دارد که بیش از 80 درصد فعالیت‌هایش را پوشش می‌دهد؛ ولي در نهايت همة سامانه‌های حاکمیتی از واسطه‌اي به نام بانك‌های عامل یا شرکت پرداخت به كاربر نهايي یعنی مردم خدمت می‌رسانند. این مثلث سامانه حاکمیتی، بانک و مردم چه زمانی پویاتر عمل خواهد کرد؟
کریمزادگان: یکی از موضوعات پر اهمیت برای شرکت خدمات انفورماتیک همین موردی است که شما اشاره داشتید؛ به گونه‌ای که پویایی ارائه سرویس‌های حاکمیتی به بانک‌ها و مردم (سه رکن اشاره شده) جزء اهداف اصلی سیستم‌های شرکت است. بدیهی است یکی از عواملی که موجب پویایی رئوس این مثلث خواهد شد؛ استفاده از فناوری‌های نوین مالی و بانکی همانند فراهم‌سازی بستر خدمات ابری در اکوسیستم بانکی کشور است. به نظر می‌رسد با ورود به این فضا، شرکت خدمات انفورماتیک قادر خواهد بود تا بخشی از محصولات و خدمات خود را به بستری پویا برای ارائه به شبکه بانکی و مشتریان مهاجرت کند.
*با توسعۀ خدمات مالی هوشمند مدلي شكل مي‌گيرد که ابردراک خدمات خود را از طریق مسیر اصلی یعنی شركت خدمات، بانك یا شرکت پرداخت و كاربر نهايي یعنی مردم ارائه کند. با این سه رکن تصویری از همکاری و مشارکت آینده با ابر دراک ترسیم کنید.
کریمزادگان: شرکت خدمات انفورماتیک برای هر مشارکت، مدل کسب و کاری خاص خود را دارد. مشارکت با شرکت ابردراک جزو مدل‌های کسب و کاری در حوزه بانکداری نوین محسوب می‌شود؛ بنابراین در این نوع از مشارکت تمامی معیارهای مدنظر شرکت خدمات انفورماتیک برای رسیدن به فناوری‌های نوین مطرح خواهد بود. سه رکن مورد اشاره شما نیز قطعاً در این پازل قرار دارد. ارائه خدمات ابری رابطه مستقیم با ارائه سرویس مبتنی بر تجربه مشتری و افزایش رضایت‌مندی مشتریان دارد؛ بر این اساس می‌توان گفت که رکن کاربر نهایی جزو اصلی‌ترین ارکان مشارکت با شرکت ابردراک در حوزه خدمات ابری است.
بانک‌ها / شرکت‌های حوزه پرداخت به عنوان بازیگران اصلی در ارائۀ سرویس‌های بانکی، تصمیم‌گیرندۀ نهایی در مهاجرت ارائه سرویس در بستر سنتی به ارائه سرویس در بستر ابری خواهند بود و شرکت خدمات انفورماتیک به عنوان ارائه‌دهندۀ مجموعۀ نرم‌افزارها، سخت‌افزارها و زیرساخت‌های ابری خود را موظف به تأمین این نیاز در شبکه بانکی کشور می‌داند؛ بنابراین با کنار هم قرار دادن این ارکان مدل کسب و کاری، می‌توانیم ترسیمی مطلوب از آیندۀ پوشش نیاز صنعت بانکی به ارائه اپلیکیشن‌ها در محیط ابری داشته باشیم.
*آقای خون‌جوش لطفاً پايان سال 1402 را ترسيم كنيد.
خون‌جوش: نقطه‌اي كه قصد داریم به آن دست یابیم، نيازمند يك‌سري پلتفرم‌ها و زيرساخت‌هاست؛ در واقع دستیابی به يك سرويس پايدار و يك سرويس توسعه‌پذير و مقرون به صرفه نيازمند اين است كه يك سري اقدامات اولیه صورت پذیرد. آنچه قصد داریم طی این مسير انجام دهيم؛ اول، ارائة سرويس‌هايي در حوزة زيرساخت است تا عملاً مهاجرت اپليكيشن‌ها يا برنامه‌ها كه در گذشته به صورت سنتي فعالیت می‌کردند و اپليكيشن‌هايي كه در حوزه كلاد قرار است اجرا شوند تسريع شود.
دوم، ارائة يك زيرساخت امن و توسعه‌پذير به تعبیر دیگر ارائة زيرساخت‌های مؤثر در حوزة مباحث زيست‌محيطي یا زیرساخت‌هایی که انرژي كمتري مصرف می‌كنند، است؛ چون اگر از منابع بهتر و کمتر استفاده شود، قاعدتاً انرژي كمتري مصرف مي‌شود. آماده‌سازی اين زيرساخت‌ها وظيفة ابر دراک است؛ يعني كمك به شركت‌هايي كه قصد دارند از اپليكيشن‌هاي سنتي به سمت اپليكيشن‌هاي کلادبیس حركت كنند. نکتة دیگر اینکه علاوه بر اين موضوع، ارائة سرويس‌هاي مارتي‌كلاد است؛ يعني ابر دراك در كنار شركت خدمات انفورماتيك قادر است سرويس‌هاي مارتي‌كلادي ارائه دهد كه بانك‌ها بتوانند اطلاعات خود را هم در كلاد و هم در كلاد عمومی در راستاي ريدان‌دنسي و امنيت بيشتر داده‌هاي مورد استفادة كاربران، ذخيره كنند.
*براي اين مسير که دو سطح دارد يكي در سطح ارائه و دیگری در سطح بازار، زمان‌بندي خاصی را مد نظر داريد؟
خون‌جوش: دو حوزة مختلف مطرح است؛ يكي حوزة عمومی كه در گذشته به آن اشاره کردیم و تا سال 1402 هدف‌مان اين است كه 20 الی 25 درصد بازار CDN و 2 الی 3 درصد بازار يَس را پوشش دهیم. در مجموع بر اساس بيزينس پِلني كه داريم، يك‌سري محصولات بايد آماده شوند؛ مثل استوريج، يَس و يَس اتوماتيك. این محصولات باید تا پايان سال 1402 آماده و سرويس‌دهي شوند؛ البته این به اين معني نيست كه امروز این محصولات را در اختیار نداريم؛ بلکه منظورمان این است که آنها را به عموم ارائه می‌دهيم؛ يعني در زيرساخت‌هاي‌مان از محصولاتي كه وجود دارند، استفاده می‌کنیم.
*اگر امروز یکی از بانک‌ها بگوید که این محصولات را می‌خواهد چه خدمتی به آنها ارائه می‌دهید؟
سلطانی: تا پایان سال 1401، 20 درصد بازار CDN را پوشش خواهیم داد. بازار يَس كه هدف نهایی‌مان نيم درصد از آن است بازار بسیار بزرگی شامل تلكام، مباحث مربوط به خدمات ديتاسنتر، كرير لول‌ها و … است و ما قصد داریم نیم درصد از کیک كامل يَس را پوشش دهیم؛ بنابراین نيم درصد، بازار بزرگی را به خود اختصاص می‌دهد. در مورد محصولات باید بگویم که امروز امنيت ابري و CDN را به مشتریان ارائه مي‌دهيم و مشتريان بانكي هم داريم. در مورد يَس با سه بانك در ارتباط هستيم و به آنها خدمات ارائه می‌کنیم. در پایان سال 1401 استوریج كامنشیال‌مان را هم رونمايي مي‌كنيم.
در انتهای سال 1402 آنچه خواست خدمات انفورماتيك است و خوش‌بين هستم که این خواست باقی بماند اينكه احتمالاً برای تمام مشتريان شرکت خدمات انفورماتيك تا پایان سال 1401 قطعاً يك پروژه كار می‌كند و تا پایان سال 1402 مي‌توان متصور بود که همة مشتريان شركت خدمات انفورماتيك از يكي از سرويس‌هاي ما استفاد کنند. هدف من اين است كه طی اين دو سال ترس بازار مالي از استفاده از اپ از بین برود و هيچ چیز عجيب ترسناكي نباشد كه استفاده از آن بتواند ماهيت بيزينس را زير سؤال ببرد.
نكتة دیگر در مورد مثال بانك ملي در سيستان و بلوچستان اینکه ما به عنوان شهروند به هر بانكي مراجعه کنیم گاهی با قطعی سیستم مواجه می‌شویم که چند علت مشخص دارد يا در لايه نت‌ورك مشکلی ایجاد شده است كه در مورد آن با شرکت خدمات انفورماتيك همکاری داریم و قطعاً پروداكتي از داخل آن استخراج می‌شود يا در لاية اپليكيشن مشکل وجود دارد. تركيب اینها با یکديگر و انجام تحول دیجیتال و حركت به سمت کلادنیتیو در همة لايه‌ها سبب می‌شود تا كاربر نهايي آن را حس کند.
*آقای برنجیان طبق مطالعات‌تان در جمع‌بندی در چشم‌انداز 1402 چه گام‌هايي را پيش‌بيني كرديد؟
برنجیان: من صرفاً در لايه فني صحبت مي‌كنم. پيش‌بيني من اين است كه اگر مشكلات فعلي به ویژه تحریم‌ها و خودتحریمی‌ها اجازه نفس كشيدن به بخش فني كشور را بدهد تا پایان سال 1402 لايه‌هاي مختلف كه براي سرويس‌دهي در ديتاسنترمان داريم با تكنولوژي روز مجهز شوند؛ امروز برخی در لاية شبكه با همان شيوة سنتی سرويس‌دهي مي‌كنند؛ يعني من اطلاع ندارم جايي لايه شبكه‌اش را به طور كامل پیاده‌سازی كرده باشد. بسیاری از شرکت‌ها در سرویس‌های خود مثلاً SaaS را ارائه می‌دهند؛ ولي لایه‌های شبكة آنها سنتي است. برنامه‌ریزی ما در این حوزه این‌گونه است كه به زودی در همة لايه‌هاي سرويس از A تا Z آخرين تكنولوژي را پیاده کنیم و علاوه بر بكارگيري تكنولوژي، بلوغ كامل براي راهبري‌اش، توسعه‌اش و … نیز فراهم کنیم؛ در حقيقت يك فضاي كاملاً حرفه‌اي در تمام لايه‌هاي يك سرويس با تكنولوژي جديد در شركت فراهم می‌شود كه اين هم با توجه به آموزش‌های مختلف و تأمين تجهيزات از مدتي قبل آغاز شده و ادامه دارد.
نگرش آرشيتكت‌هاي نرم‌افزاري در شرکت بر اساس آخرين متدها تغییر کرده است. امروز چندین سرويس خدمات انفورماتيك در شبكه‌هاي مختلف و رقابت حاكميتي بر اساس آرشيتكت جديد است؛ ولي هنوز لاية پايين آن مثل لاية زیرساخت كاملاً به ساختار جديد مهاجرت نكرده‌اند. اميدوارم بتوان نیازهای سخت‌افزاری و نرم‌افزاری و همچنین لایسنس‌ها را تأمين كرد؛ چون بسیاری از Featureهای جديد به شدت مبتنی بر لایسنس شده‌اند و دریافت اين لايسنس‌ها متأسفانه با توجه به شرايط، بسیار دشوار است.
اگر بتوانيم از پسِ این شرایط سخت برآییم، سال 1402 شركت خدمات قادر خواهد بود همة لايه‌هاي مختلف ارائة سرويس را با آخرين تكنولوژي مجهز کند؛ در صورت تحقق این پروژه، فرصت و ظرفیت مناسبی برای توسعه سرویس‌های بانکی و صنعت مالی ایجاد خواهد شد که با سهولت، سرعت و امکانات بیشتری کسب و کار خود را گسترش دهند. ممكن است برای بانك X اینکه تحویل‌داریش به چه شكل ارائه سرويس می‌کند اهمیتی نداشته باشد یا مشتري اصلاً متوجه نشود كه سرويس تغيير كرده است و مبتی بر ابر سرویس‌دهی می‌شود ولي به دلیل سرويس‌هاي ارزش افزوده این حوزه مانند تشخیص هویت آنلاین، تحلیل داده‌ها و بررسی رفتار مشتری و … سرویس‌هایش را با تکنولوژی‌های جدید همراه کند و در زمان کوتاهی طراحی، پیاده‌سازی و اجرا کند.
*بانک براي اين تغيير و مهاجرت چقدر به سرمايه‌گذار جديد نياز دارد و در نهایت هزينه‌ها چقدر کاهش می‌یابد؟
برنجیان: در حال حاضر هر بانك براي ایجاد يك سرويس جديد بايد حجمي‌از سرمايه‌گذاري را به لحاظ سخت‌افزاری قبول كند. در ساختارهاي جديد، منابع حدود چندین برابر کاهش می‌یابند؛ مثلاً فرض کنید امروز 50 سرور برای يك سرويس استفاده می‌شوند، پس از مهاجرت قطعاً این سرویس با تعداد بسیار کمتری سرور قابل ارائه است؛ علاوه بر این زمان توسعه كاهش می‌یابد، پچ زدن سرويس‌ها ساده مي‌شود، تعداد ادمين‌ها کاهش می‌یابد، پايش هوشمند می‌شود و با يك درصد بالا از بهره‌وري منابعِ سخت‌افزاري می‌توانیم آن سرويس را ارائه دهیم و اين موضوع براي هر مشتري جذاب می‌شود.