نقش صندوق ETF در سرمایه گذاری بازار سهام

به گزارش پایگاه خبری بانکداری الکترونیک ،صندوق‌های سرمایه‌گذاری تیم‌های تخصصی دارند که مرتباً‌ بازار را پایش کرده و سهام سودآور را شناسایی می‌کنند و در ازای این کار از شما کارمزد دریافت می‌کنند. یک نوع از این صندوق‌ها به صندوق‌های قابل معامله در بورس یا ETF معروفند. به طور کلی صندوق‌های سرمایه‌گذاری دو دسته هستند. یا در بورس قابل معامله‌اند یا نیستند. صندوق‌های قابل معامله به ETF معروفند. در این حالت شرکت سرمایه‌گذاری، یک سبد از سهام‌های مختلف آماده کرده و افراد خودشان می‌توانند بین ساعت ۹ تا ۱۵ سبد مورد نظر را در بورس معامله کنند.

اگر دنبال فعالیت در بازار سهام البته بدون متحمل شدن ریسک زیاد، هزینه معاملات فراوان و پیچیدگی‌های مختلف آن باشیم؛ صندوق‌های قابل معامله در بورس (ETF) می‌تواند بهترین انتخاب باشد. صندوق‌های قابل معامله در بورس نسبت به خرید و فروش مستقیم سهام با همه مزایایش، هزینه، ریسک و پیچیدگی کمتری دارند.

صندوق ETF، صندوقی است که خرید و فروش واحدهای آن از طریق سامانه معاملاتی آنلاین کارگزاری‌ها امکان‌پذیر است. به عبارت دیگر صندوق‌‌های ETF مانند سهام شرکت‌ها هستند. این صندوق‌ها با نماد مربوط به خود در تابلوی معاملاتی مانند معامله سهام عادی، قابل خرید و فروش هستند.

سبد صندوق‌های قابل معامله در بورس از سهام شرکت‌های مختلف تشکیل شده‌اند و این کار توسط افراد متخصص تحت عنوان مدیریت سرمایه‌گذاری صندوق انجام گرفته است. از این رو نیازی نیست که دائماً پیگیر روند قیمت سهام شرکت‌های مذکور در بازار باشیم.

وجود سهام مختلف از صنایع مختلف در پرتفوی (سبد سهام) سبب می‌شود در حالی که در یک صنعت روند کاهشی باشد و در صنعت دیگر روند افزایشی، ریسک کل سرمایه‌گذاری با تنوع سهام در صندوق خنثی شود. در حقیقت ما با یک معامله می‌توانیم در بخش گسترده‌ای از بازار سهام حاضر باشیم.

انواع صندوق‌های ETF

صندوق قابل معامله در بورس یا ETF انواع متنوعی دارد. در بازار سرمایه ایران برخی از این صندوق‌ها وجود دارند. انتخاب نوع ETF به روحیه و انتظار سرمایه‌گذار بستگی دارد.

• صندوق با درآمد ثابت: صندوق با درآمد ثابت قابل معامله در بورس نیز نوعی از ETF است که در آن میزان و مقدار رشد مشخص شده است. به این معنی که اگر یک واحد از این صندوق‌ها را بخرید، مقدار مشخصی درآمد کسب می‌کنید و اگر بخواهید واحد خود را برای مدت‌ زمانی کوتاه نگه‌دارید، بازدهی کوچک‌تر از بازدهی سالانه به دست می‌آورید. در این حالت صندوق ضامن اصل پول و سود شما است. در صندوق‌ درآمد ثابت حداقل ۷۰ درصد از دارایی‌ها اوراق مشارکت بانکی، سپرده بانکی یا سایر اوراق با درآمد ثابت مانند اوراق خزانه هستند.
• صندوق سهام: صندوق قابل معامله در بورس از نوع سهامی، همان‌طور که از نامش پیداست از تعدادی سهم مختلف تشکیل می‌شود. در این حالت نیز شرکت اصل پول شما را تضمین می‌کند اما اگر اصل پول تضمین شود، مدیریت صندوق ضامن زیان صندوق است نه سود آن. البته در برخی صندوق‌های سهام اینگونه نیست و سرمایه‌گذار هم در سود شریک است و هم در زیان. گفتنی است که ۷۰ درصد دارایی این صندوق‌ها از سهام تشکیل می‌شود.
• صندوق مختلط: صندوق مختلط، مخلوطی از دو حالت قبلی است. درواقع حداقل ۴۰ درصد از دارایی این صندوق‌ها را سهام و حداقل ۴۰ درصد را اوراق با درآمد ثابت تشکیل می‌دهند. ۲۰ درصد باقی‌مانده را از بین سهام یا اوراق انتخاب می‌کنند.
• صندوق بازار خارجی: به غیر از صندوق ETF بازار داخلی، در کشورهای دیگر صندوق بازار خارجی هم وجود دارد. به عنوان مثال اگر بخواهید در بازار هلند سرمایه‌گذاری کنید، اما چیزی از وضعیت بازار هلند ندانید به جای استخدام مترجم یا ثبت‌نام در کلاس زبان هلندی، می‌توانید از ETF بازار خارجی استفاده کنید.
• صندوق ارز: استفاده این نوع صندوق بیشتر در بازار فارکس مرسوم است. فارکس (Foreign Exchange Market) یک بازار نامتمرکز دو طرفه برای تبادل ارز خارجی‌ست. این بازار نرخ تبدیل ارز را برای همه ارزها تعیین می‌کند و در حال حاضر از نظر حجم معاملات بزرگترین بازار مالی در جهان است.
• صندوق صنعتی: ETFهای صنعتی، نوعی از صندوق‌ها هستند که همه سهم‌های آن از یک صنعت خاص انتخاب می‌شوند مانند ETF صنعت فلزات.
• صندوق کالایی: صندوق ETF کالایی به جای سهام و اوراق از کالا تشکیل می‌شوند. مثلا صندوق طلا، صندوق فلزات گران‌بها، صندوق فلزات غیرگران‌بها و… .

مزایای صندوق ETF

ETF را می‌توان در بازار بورس معامله کرد. به همین دلیل یکی از روش‌های بسیار ساده سرمایه‌گذاری به شمار می‌رود. همچنین هزینه کمتری را به دلیل داشتن واحدهای ارزان نسبت به صندوق‌های مشترک دارد. بازده مشابهی را با وجود داشتن هزینه کمتر نسبت به بقیه صندوق‌ها دارد و با وجود داشتن قابلیت بازگردانی، بستر لازم برای امکان افزایش نقدشوندگی واحدهای صندوق فراهم شده است.

سهام در آن‎‌ها متنوع است. یعنی صندوق سرمایه‌گذاری قابل معامله این امکان را فراهم می‌کند تا سرمایه‌گذاران سهام صنایع مختلفی را در یک سبد جای دهند. علاوه بر این ETF در زمان و انرژی صرفه‌جویی می‌کند. چرا که برای خرید همه سهام‌های یک سبد خاص، پول و تلاش زیادی صرف می‌شود، اما فقط با کلیک روی یک دکمه می‌شود صندوق قابل معامله را به سبد خرید اضافه کرد.

همچنین قابلیت خرید و فروش آنلاین از مزیت‌های بدیهی و لازم ETF در دنیای دیجیتال امروز است که باعث استفاده بهینه و به روز بودن این نوع سرمایه‌گذاری می‌شود.

صندوق‌های قابل معامله دارای شفافیت بالایی هستند. هر فردی که به اینترنت متصل باشد قادر خواهد بود تا تغییرات قیمت روی هر یک از ETFهای خاص را در بورس مشاهده کند. علاوه بر این نکته باید گفت منابع صندوق روز به روز برای عموم اطلاع‌رسانی می‌شود که این برخلاف سایر صندوق‌ها است که به صورت ماهانه و یا هر چند ماه یک بار اقدام به افشای این اطلاعات می‌کنند.

معاملات واحدهای صندوق ETF معافیت مالیاتی دارند که این خود از بارزترین مزایای ETF برای سهامداران خواهد بود.

معایب صندوق ETF

صندوق‌های سرمایه‌گذاری قابل معامله معایب زیادی ندارند و همین نکته می‌تواند به شما یادآوری کند که دلیل روند رو به رشد ETF چیست. اما مانند هر روش دیگری نکاتی هست که باید به آن‌ها توجه لازم را داشت.

در معامله واحد‌های ETF باید هزینه‌های معاملاتی آن را پرداخت کرد که این هزینه‌ها شامل هزینه کارمزد کارگزاری‌های آنلاین است. هرچند که این هزینه در معاملات سهام نیز وجود دارد.

مانند هر اوراق بهادار دیگری، قیمت واحد‌های صندوق‌های قابل معامله می‌تواند تحت تاثیر هیجان افراد تازه‌کار قرار گیرد و با توجه به نوسانات عرضه و تقاضای بازار دست‌خوش تغییرات بسیاری شود.

البته که این مسائل در بازار بورس همواره وجود دارد و امری طبیعی به شمار می‌آید. یکی از محدودیت‌های صندوق ETF به دلیل معامله شدن مانند سهام این است که امکان دارد تا قبل از ناپدیدی آربیتراژ و برقراری تعادل به قیمت‌های متفاوت از NAV معامله شوند.

به طور کلی قبل از انتخاب یک صندوق سرمایه‌گذاری، به این نکات توجه کنید:

• عملکرد گذشته صندوق را بررسی کنید و ببینید میزان ریسک سود و عملکرد صندوق قبلا چطور بوده است.
• در مورد تیم مدیریتی و موسسان صندوق حتما تحقیق کنید.
• عملکرد مالی صندوق‌ را در سایت کدال ببینید.
• اساسنامه و امیدنامه صندوق‌ها را بخوانید و با هم مقایسه کنید.
• برای اطلاعات بیشتر و دقیق‌تر به سایت مرکز پردازش اطلاعات مالی ایران مراجعه کنید.