به مناسبت روز جهانی زن: زن: عامل خلاق و تغییر دهنده شرایط اقتصادی

به گزارش پایگاه خبری بانکداری الکترونیک به نقل از تابناک این روزها مهم‌ترین نقش زنان در عرصه اجتماعی شاید حضور آن‌ها در حوزه اقتصاد است. طی سال‌های اخیر و به خصوص پس از بروز بحران اقتصادی از سال 2008، بسیاری از اندیشمندان حوزه تفکر اقتصادی و حتی عالمان علوم اجتماعی به نقش زنان در بحران اقتصادی و تأثیرات این بحران‌ها بر روی زندگی زنان متمرکز شدند.

این تمرکز حتی فراتر نیز رفت و تبدیل به جریانی شد که بر اساس آن نقش زن و ویژگی‌های زنان برای توسعه اقتصادی و اجتماعی به شکلی اساسی مورد توجه قرار گرفت. اما در این میان بسیاری بر این باورند که هنوز زنان در حوزه اقتصادی فاصله زیادی از برابری با مردان دارند. به خصوص در بحران اقتصادی.

اصولاً بحران اقتصادی در هر ابعادی تأثیرات جدی و گسترده‌ای بر معیشت و به خصوص زندگی افرادی دارد که در فقر به سر می‌برند. به شکل تاریخی رکود و بحران اقتصادی تأثیرات نا متجانس و نا موزونی بر زندگی زنان داشته است. در این شرایط تاریخ نشان داده است که زنان معمولاً بیش از مردان در معرض مشاغل آسیب زا، بیماری، سوء استفاده‌های اقتصادی و همچنین بی بهره از حمایت اجتماعی بوده‌اند.

در این میان آمارها همه حاکی از آن است که زنان طی بحران اقتصادی با یک فاصله فاحشی با مردان به منابع و فرصت‌های اقتصادی دست میابند. این امر ناشی از سیاست گذاری‌های اشتباه و اغلب نا خودآگاه جنسیتی در حوزه کار و اقتصاد است که به خصوص در بحران اقتصادی خود را نشان می‌دهد.

طی بحران اقتصادی معمولاً اولین گروهی که مشاغل خود را از دست می‌دهند زنان و دختران هستند. در بهترین حالت معیشت آن‌ها تحت تأثیرات اساسی و شکننده‌ای قرار می‌گیرد و در بدترین سناریوها، هم‌زمان با رشد مسئولیت‌های زندگی، تحت آسیب‌های جدی اجتماعی از جمله سوء استفاده‌ها و خشونت‌های اجتماعی ناشی از عواقب بحران اقتصادی قرار می‌گیرند.

در خصوص بحران اقتصادی اخیر جهانی، آمارها و گمانه زنی‌ها حاکی از آن است که در 33 کشور در حال توسعه، زنان و دختران در سنین فعال، تحت انواع و اقسام فشارهای اقتصادی قرار داشته و از فعالیت اجتماعی و اقتصادی به دلیل عواقب بحران و بیماری ناشی از آن باز داشته شده‌اند.

این در حالی است که طی بحران اقتصادی نقش زنان معمولاً به عنوان یکی از مهم‌ترین عوامل بازپروری اقتصادی نادیده گرفته می‌شود. هم در کشورهای توسعه یافته و هم در کشورهای در حال توسعه یا توسعه نیافته شواهد بسیاری از این امر وجود دارد.

چندی پیش و در بحبوحه اوج گیری بحران اقتصادی زوئلیک رئیس کل بانک جهانی در یک سخنرانی در 8 مارس 2009 نقش زنان را در اقتصاد مدرن مورد تاکید بسیار زیاد قرار داد و گفت: در بحران اقتصادی زنان می‌توانند به عنوان یکی از اساسی‌ترین و مهم‌ترین عوامل تغییر ساخت و جهت اقتصاد باشند. سرمایه گذاری بر روی زنان و دختران نه تنها در شرایط بحران اقتصادی بهترین راه است، بلکه هوشمندانه‌ترین مسیر نیز همین است.

تحقیقات محققان نیز حاکی از آن است که هرچه قدر میزان استفاده از ظرفیت‌های زنان در اقتصاد مدرن افزایش یابد، رشد اقتصادی و به تبع آن خروجی رفاهی اقتصاد کشورها به مراتب بهتر خواهد بود. برخی از این آمارها حتی تأثیر زنان در حوزه اقتصادی را برابر با رشد 1 درصدی در تولید ناخالص داخلی عنوان کرده‌اند.

آمارها حاکی از آن است که در منطقه آسیا و اقیانوسیه، سالانه به میزان 42 تا 47 میلیارد دلار زیان اقتصادی ناشی از محدودیت‌های شغلی برای زنان بر اقتصاد کشورهای منطقه بار می‌شود. این در حالی است که سالیانه به دلیل فاصله و تبعیض آموزشی میان مردان و زنان در این منطقه، 16 تا 30 میلیارد دلار ظرفیت اقتصادی از دست می‌رود.

شواهد بسیاری وجود دارد که طی بحران اقتصادی سرمایه گذاری بر روی زنان و دختران، تأثیرات فزاینده‌ای بر خلاقیت و تولید، کارامدی و ثبات رشد اقتصادی دارد. بر همین اساس است که شورای اجتماعی و آموزشی سازمان ملل متحد تاکید بسیاری بر لحاظ کردن اولویت‌ها و نیازهای اقتصادی و شغلی زنان در سیاست گذاری‌های مربوط به اقتصاد و اشتغال کرده است تا جلوی از دست رفتن ظرفیت‌های اقتصادی زنان و تأثیر گذاری بالای آن‌ها بر رشد اقتصادی کشورها را بگیرد.