طراحی شش ربات برقی توسط متخصصان توانیر

به گزارش سرویس فناوری ایسنا، مهندس محمدعلی فرحناکیان شش پروژه اولویت‌دار رباتیک صنعت برق را شامل طراحی و ساخت ربات مانیتورینگ دیواره بویلر، ربات بازرس ژنراتور، ربات تست جوش لوله‌های نیروگاه، ربات شستشوی مقره و تجهیزات خط، ربات آندوسکوپ تجهیزات GIS و GIL و ربات شستشوی چراغ‌های روشنایی معابر دانست که با پایان این پروژه‌ها، موضوع نگهداری و تعمیرات تجهیزات صنعت برق وارد مرحله نوینی می‌شود.

فرحناکیان با اشاره به اهمیت بهره‌گیری از فناوری رباتیک در صنعت برق، کاربرد مستقیم رباتها در این صنعت را بیشتر به حوزه بهره‌برداری، تعمیر و نگهداری مربوط دانست.

وی افزود: در حوزه تعمیر و نگهداری (نت) سه موضوع اساسی شامل متدولوژی‌های تعمیرات، سیستم‌های مدیریت تعمیرات و تکنولوژی تعمیرات وجود دارد که با بهره‌گیری از رباتها در این بخش، تکنولوژی تعمیرات ارتقاء می‌یابد و با عملیاتی شدن استفاده از متدولوژی‌های به روز و پیشرفته‌تر تعمیراتی، قابلیت اطمینان و بهره‌وری صنعت بهبود می‌یابد.

فرحناکیان در تشریح روند ساماندهی رباتیک در صنعت برق، نخستین گام در این جهت را تشکیل کمیته تخصصی رباتیک صنعت برق عنوان کرد که با تائید و ابلاغ مدیرعامل وقت شرکت توانیر در اسفند 92 به مرحله اجرا درآمد و نظام‌نامه این کمیته نیز در تابستان 93 تصویب و ابلاغ شد.

وی اهداف اصلی کمیته تخصصی رباتیک صنعت برق را انسجام فعالیتهای مرتبط با ربات در حوزه سیاستگذاری، تدوین اسناد راهبردی و برنامه‌ریزی ساخت و به کارگیری ربات در صنعت برق عنوان کرد.

فرحناکیان با اشاره به انتخاب اعضای کمیته از بین استادان دانشگاه و خبرگان صنعت برق در حوزه‌های اصلی تولید، انتقال و توزیع نیرو، از تشکیل کارگروه‌های تولید، انتقال و توزیع در زیرمجموعه کمیته رباتیک صنعت برق خبر داد و تصریح کرد: در طول مدت فعالیت این کمیته ضمن تشکیل جلسات متعدد، ابتدا نیازمندی‌های رباتیک شرکتهای زیرمجموعه صنعت برق کشور احصاء شد و پس از دسته بندی نیازمندی‌ها که بر حسب تکنولوژی مورد استفاده و حوزه کاربرد انجام گرفت، رباتهای مورد نظر بر اساس حساسیت تجهیزات و میزان کاربرد هر تجهیز اولویت بندی شدند و ماحصل این اولویت‌بندی شش ربات مذکور است که مورد تائید کارگروه‌های کمیته تخصصی رباتیک قرار گرفت.

مدیرکل دفتر امور تحقیقات برق شرکت توانیر خاطرنشان کرد: در ادامه ضمن ارسال فراخوان همکاری به تمامی شرکتهای زیرمجموعه صنعت برق، دانشگاه‌ها و مراکز پژوهشی فعال در زمینه رباتیک، پتانسیل‌های انجام پروژه‌های تحقیقاتی مورد نیاز شناسایی و شرکتهای توانمند زیرمجموعه صنعت برق جهت راهبری هریک از پروژه‌های اولویت دار انتخاب شدند.

وی اقدام بعدی را تدوین درخواست پیشنهاد پروژه تحقیقاتی (RFP) عنوان کرد که بر عهده شش شرکت منتخب گذاشته شد تا با نظارت کمیته تخصصی رباتیک صنعت برق و با استفاده از نظرات متخصصان خبره صنعت و دانشگاه، نسبت به تکمیل (RFP) رباتهای مذکور اقدام کنند.

فرحناکیان افزود: در مرحله تدوین (RFP) که سنگ بنا و اقدام بنیادی برای تعریف صحیح پروژه محسوب می‌شود، تعریف دقیق نیازمندی‌های عملی صنعت با دقت لازم انجام می‌پذیرد، به گونه ای که ربات ساخته شده بتواند به طور عملیاتی در حوزه ‌های بهره برداری، نگهداری و تعمیرات یاریگر صنعت برق باشد که در این ارتباط ضمن استفاده از تجارب پرسنل خبره تعمیرات و استادان متخصص و فرهیخته این حوزه، در حد امکان استانداردهای موجود بررسی و در تعریف پروژه ربات لحاظ می‌شود.

وی با معرفی شش ربات منتخب که طراحی و ساخت آنها در قالب پروژه‌های تحقیقاتی در اولویت نخست قرار گرفته و در حال انجام است، گفت: با اجرای این پروژه‌ها، موضوع نگهداری و تعمیرات تجهیزات صنعت برق وارد مرحله نوینی می‌شود.

فرحناکیان با اشاره به تعریف طرح کلان ملی رباتیک در صنعت برق اظهار کرد: با همکاری تنگاتنگ بین کمیته تخصصی رباتیک صنعت برق و مجری طرح تجدیدپذیر (پژوهشگاه نیرو)، مقرر شد کمیته راهبری رباتیک صنعت برق تشکیل شود و نسبت به تدوین اسناد راهبردی رباتیک اقدام کند.

وی با اشاره به درخواست پژوهشگاه نیرو مبنی بر ایفای نقش کمیته تخصصی رباتیک صنعت برق به عنوان کمیته راهبری طرح کلان رباتیک که با استقبال دفتر امور تحقیقات برق توانیر مواجه شد، افزود: هم اکنون کمیته تخصصی رباتیک صنعت برق به عنوان کمیته راهبری نیز ایفای وظیفه می‌کند. همچنین کمیته رباتیک صنعت برق طی جلسات مشترک با انجمن رباتیک ایران، هماهنگی لازم جهت استفاده از ظرفیتهای تخصصی موجود رباتیک کشور را به منظور سهولت بخشی به طراحی و ساخت رباتهای مورد نیاز صنعت برق به عمل آورده است.

فرحناکیان با بیان اینکه تاکنون چند ربات در حد نمونه آزمایشگاهی ساخته و در بخش‌های تعمیر و نگهداری صنعت برق به کار گرفته شده، از جمله این رباتها را ربات شستشوی تیرهای روشنایی معابر، ربات بازرسی خطوط انتقال نیرو، رباتهای لوله پیما و ربات نصاب اسپیسر توزیع برشمرد و یکی دیگر از رباتهای به کار گرفته شده را ربات پرنده بازدید از تاسیسات صنعت برق عنوان کرد.

وی از جمله نمونه‌های موفق رباتهای خارجی را که تاثیر بسزایی در ارتقای تعمیر و نگهداری تاسیسات صنعت برق داشته، ربات بازدید توربین شرکت آلستوم ذکر کرد و افزود: ربات انجام دهنده تستهای غیرمخرب (NDT) از دیگر رباتهای خوبی است که در سطح دنیا با استقبال مواجه شد و رباتهای پرنده‌ای نیز برای مانیتورینگ و بعضا انجام سرویس و تعمیرات جزئی ساخته شده است.

فرحناکیان درباره نقش ارزشمند رباتها در صنعت برق به ربات مانیتورینگ دیواره بویلر نیروگاه‌ها اشاره کرد و هرگونه بروز نشتی در بویلر را با توقف واحد نیروگاهی به مدت حداقل 24 ساعت همراه دانست که در پی آن عملیات خنک کردن بویلر جهت تامین حداقل شرایط برای حضور نیروهای تعمیرات در داخل بویلر آغاز می‌شود و پس از تخلیه فشار بویلر، پرسنل تعمیرات با استفاده از لباس‌های ضد حرارت وارد بویلر می‌شوند و پمپهای آب تغذیه برای تشخیص محل نشتی روشن و آب پرفشار تا قبل از شیرهای اصلی توربین پمپاژ می‌شود که در چنین شرایطی در صورت وجود هرگونه نشتی شیرها و نفوذ آب به سمت توربین، خسارات عمده ‌ای به توربین وارد می‌شود.

وی افزود: علاوه بر آن حضور پرسنل تعمیراتی در شرایط دمایی نامناسب در داخل بویلر با وارد آمدن آسیبهای جسمی همراه است و اغلب جوشکاران با سابقه که به دفعات عملیات ورود به بویلر را انجام دادند از صدمات حنجره و مشکل تارهای صوتی رنج می‌برند.

فرحناکیان خسارت عدم تولید برق ناشی از توقف یک واحد 320 مگاواتی طی 24 ساعت را معادل هفت میلیون و 680 هزار کیلووات ساعت کمبود تولید انرژی الکتریکی در شبکه عنوان کرد و افزود: با طراحی و ساخت ربات مانیتورینگ بویلر، ضمن به حداقل رساندن زمان خروج واحد نیروگاهی، می‌توان از بروز خسارتهای جانی پرسنل تعمیرات به میزان قابل توجهی جلوگیری کرد؛ به ویژه اینکه در مرحله دوم ساخت این پروژه، ربات به تجهیزات جوشکاری مجهز و جوشکاری محل‌های نشتی به وسیله ربات و تحت کنترل پرسنل متخصص انجام می‌شود که نقش بسزایی در افزایش ایمنی پرسنل تعمیرات و جلوگیری از خسارتهای مستقیم و غیرمستقیم ناشی از عدم تولید برق مشترکان دارد.

وی خاطرنشان کرد: تجربه استفاده از ربات پرنده بازرس خطوط انتقال برق در یکی از شرکتهای برق منطقه‌ای، مؤید کاهش بیش از 50 درصد از هزینه‌های تعمیرات و نگهداری خطوط است و افزایش سرعت و دقت عیب یابی را نیز در پی داشته است.

فرحناکیان در خصوص اینکه سرمایه گذاری مورد نیاز بخش رباتیک صنعت برق از چه طریق تامین می‌شود، گفت: با توجه به اینکه این فناوری نوین و در مرحله بلوغ قراردارد، سرمایه‌گذاری اولیه در این بخش مانند سایر کشورها به وسیله بخش دولتی انجام می‌شود و در مرحله بعد بخش خصوصی، توسعه و تجاری ‌سازی دانش فنی حاصل شده را بر عهده می‌گیرد.

مدیرکل دفتر امور تحقیقات برق توانیر با تاکید بر آمادگی این دفتر برای همکاری با تمامی پتانسیل‌های تخصصی رباتیک که در بخش خصوصی کشور فعالیت دارند، در خصوص طرح‌های آتی دفتر تحقیقات اظهار کرد: پس از پیشرفت پروژه‌های تحقیقاتی (طراحی و ساخت شش ربات اولویت دار)، پروژه‌های مربوط به سایر رباتهای مورد نیاز که بر اساس نیازسنجی در شرکتهای زیرمجموعه صنعت برق مشخص شدند، در دستور کار قرار می‌گیرد.

وی ارتباط با مراکز تحقیقاتی و صنعتی بین‌المللی فعال در حوزه رباتیک را از دیگر برنامه‌های کمیته تخصصی رباتیک صنعت برق عنوان کرد که امکان اجرای پروژه‌های مشترک و انتقال فناوری‌های نوین مرتبط با رباتیک به داخل کشور را تسهیل می‌کند.

انتهای پیام