عربستان تا ۲۰۲۰ ورشکسته می‌شود
IMF پیش‌بینی خود را از رشد اقتصادی جهان کاهش داد
صندوق بینالمللی پول (IMF) در گزارش جدید خود با عنوان «چشم‌انداز اقتصاد جهان» که دیروز منتشر شد، ضمن ابراز نگرانی از سلامت اقتصاد جهان، پیش‌بینی قبلی خود از نرخ رشد اقتصاد جهان در سال 2016 را که در ماه اکتبر سال 2015 منتشر کرده بود اصلاح کرد و آن را از 6/ 3 درصد به 4/ 3درصد کاهش داد. صندوق همچنین پیش‌بینی خود از رشد اقتصاد جهان در سال 2017 میلادی را نیز از 8/ 3 درصد به 6/ 3 درصد کاهش داد.
به گزارش پایگاه خبری بانکداری الکترونیک به نقل از دنياي اقتصاد، صندوق در پی این کاهش 2/ 0 درصدی پیش‌بینی خود برای سال جاری و سال آینده از دولت‌ها خواست تا سرمایه‌گذاری‌های بخش دولتی را افزایش دهند تا خطر انحراف احیای اقتصادی از مسیر درست کاهش یابد. صندوق بینالمللی پول اعلام کرده است که در صورت مقابله نادرست با چالش‌ها، احیای اقتصادی و خروج از بحران مالی اخیر می‌تواند از مسیر خود منحرف شود.
این نهاد بینالمللی که مقر اصلی آن در واشنگتن واقع است، در این گزارش اعلام کرد که رشد اقتصادی جهان در سال‌های 2016 و 2017 احتمالا 2/ 0 درصد کمتر از آنچه سه ماه قبل پیش‌بینی کرده خواهد بود و ریسک کاهش رقم این پیش‌بینی همچنان وجود خواهد داشت. صندوق در این پیش‌بینی خود رشد اقتصادی منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا را برای هر یک از سال‌های 2016 و 2017 بالغ بر 6/ 3 درصد اعلام کرد که این رقم نسبت به پیش‌بینی قبلی صندوق برای سال 2016 به میزان 3/ 0 درصد و برای سال 2017 به میزان 5/ 0 درصد کاهش یافته است. صندوق بینالمللی پول با اعلام اینکه بانک‌های مرکزی باید همچنان بر تلاش‌های خود برای افزایش رشد اقتصادی بیفزایند، اعلام کرد که وزارتخانه‌های اقتصاد کشورها هر جا که ممکن باشد باید بر سرمایه‌گذاری‌های دولتی بیفزایند.
براساس پیش‌بینی‌های جدید صندوق بینالمللی پول و بانک اچ‌اس‌بی‌سی، اقتصاد عربستان سعودی در سال 2016 با کندترین آهنگ از سال 2002 رشد خواهد کرد، زیرا درپی کاهش قیمت نفت از دارایی‌های این کشور کاسته خواهد شد. صندوق بینالمللی پول در گزارش چشم‌انداز اقتصادی جهان در 2016 که دیروز منتشر شد رشد 2/ 1 درصدی را برای بزرگ‌ترین صادرکننده نفت جهان پیش‌بینی کرده که بسیار خوش‌بینانه‌تر از پیش‌بینی بانک اچ‌اس‌بی‌سی است. این بانک پیش‌بینی کرده است بزرگ‌ترین اقتصاد عربی در سال 2016 رشد 8/ 0 درصدی را تجربه خواهد کرد. عربستان در سال 2015، رشد 4/ 3 درصدی را ثبت کرد. این در شرایطی است که صندوق بینالمللی پول معتقد است با توجه به بی‌ثبات‌تر شدن قیمت نفت، اقتصاد عربستان سعودی در خطر فروپاشی قرار دارد. صندوق بینالمللی پول در گزارش خود از چشم‌انداز اقتصاد منطقه‌ای درباره خاورمیانه و آسیای مرکزی که در اکتبر 2015 منتشر شد، این مساله را عنوان کرد. آدام لیلند در روزنامه ایندیپندنت این پیش‌بینی شوم برای اقتصاد عربستان را این‌گونه شرح داد: «صندوق بینالمللی پول می‌گوید دولت عربستان در سال 2015 با کسری تراز مالی 6/ 21 درصد و در سال 2016 با کسری تراز مالی 4/ 19 درصد روبه‌رو خواهد شد که نسبت به کسری تراز مالی 4/ 3 درصد در سال 2014 به شدت افزایش یافته است. عربستان سعودی دارای 5/ 654 میلیارد دلار ذخایر ارزی است، اما این مبلغ به سرعت درحال کم شدن است. «آژانس پولی عربستان سعودی» مبلغ 70 میلیارد دلار از صندوق‌هایی که توسط نهادهای مالی خارجی مدیریت می‌شوند برداشت کرده است و از زمان کاهش قیمت نفت تقریبا 73 میلیارد دلار از دست داده است. این در شرایطی است که 90درصد از درآمد عربستان از نفت حاصل می‌شود.» صندوق بینالمللی پول براین باور است که اگر این روند تغییر نکند، عربستان سعودی تا سال 2020 ورشکسته خواهد شد.
با توجه به اینکه قیمت نفت درحال کاهش است، مقامات عربستان آگاه هستند که باید اقداماتی جدی و موثر اتخاذ کنند، اما تحقیقی که در نشریه اینترنشنال بیزینس تایمز منتشر شد، نشان می‌دهد تحلیلگران اقتصادی درمورد توانایی دولت عربستان در اجرای این برنامه‌ها تردید دارند: «این یک استراتژی است که دولت عربستان دهه‌ها است تلاش می‌کند اتخاذ کند، اما عمدتا ناموفق بوده است. در برنامه‌های اولیه توسعه بر تقویت بخش‌هایی مانند معدن، پتروشیمی، گردشگری و خدمات مالی تاکید شده است.» دیوید اوتاوی، کارشناس خاورمیانه در مرکز ولیسون در واشنگتن می‌گوید: «آنها هنوز به نفت وابسته هستند.» او اضافه می‌کند زمانی که قیمت نفت کاهش می‌یابد اجرای برنامه‌های دولت سرعت می‌گیرد، اما به محض اینکه قیمت نفت دوباره بالا رود، اجرای آنها کند می‌شود. ایندیپندنت درمورد جدیدترین تلاش عربستان برای تنوع بخشیدن به اقتصاد می‌نویسد: «در سال 1970، دولت اولین برنامه پنج ساله توسعه را منتشر کرد، که در آن بر تنوع بخشیدن به منابع درآمد ملی و کاهش وابستگی به نفت از طریق افزایش سهم دیگر بخش‌های مولد در تولید ناخالص داخلی تاکید شده بود. در 9 برنامه بعدی، دولت فقط دوباره بر ماموریت خود در توسعه دیگر بخش‌های اقتصادی و کاستن از سهم نفت در درآمدها تاکید کرد.»
نشریه سی‌ان‌بی‌سی معتقد است که مردم عربستان که به یکی از بالاترین استانداردهای زندگی در جهان عادت کرده‌اند، در اثر محدودیت‌های اقتصادی جدید به‌طور فزاینده ناآرام می‌شوند. این نشریه می‌نویسد: «رژیم عربستان سعودی برای مبارزه با کسری بودجه روزافزون در اواخر سال 2015 یک بودجه ریاضتی را ارائه کرد. این کشور همچنین برای تامین بودجه خود، فروش سهام شرکت دولتی نفت و گاز آرامکو را در دست بررسی دارد.» آلبرتو گالو، تحلیلگر اقتصاد بین‌الملل، می‌گوید: « با توجه به کاهش هزینه‌های اجتماعی و کاهش یارانه‌ها خطر افزایش ناآرامی‌های داخلی وجود دارد، همان‌طور که در بهار عربی در سال 2011، تورم بالا، رشد اقتصادی پایین و نابرابری موجب تظاهرات گسترده در سراسر خاورمیانه شد.» این در شرایطی است که در سال 2015 عربستان کسری بودجه حدود 98 میلیارد دلاری را ثبت کرد. از سوی دیگر از ماه اکتبر تاکنون قیمت نفت بیش از 40 درصد سقوط کرده است. در ماه اکتبر صندوق بینالمللی پول پیش‌بینی کرده بود اقتصاد عربستان در سال 2016 با رشد 2/ 2درصدی روبه‌رو خواهد شد. صندوق با اعلام اینکه «موج پناهندگان» اتحادیه اروپا را تحت فشار گذارده، افزود که باید اقدامات ضروری شکل گیرد تا اطمینان حاصل شود که مهاجران موفق می‌شوند شغلی برای خود بیابند. صندوق بینالمللی پول با اعلام اینکه چشم‌انداز اقتصاد جهان همچنان مورد تهدید است عوامل این تهدید را به این شرح برشمرد: کندی بازارهای نوظهور، متعادل شدن اقتصاد چین، افت قیمت کالاها و خروج تدریجی آمریکا از شرایط شدیدا انبساطی پولی.
پیش‌بینی جدید صندوق از رشد اقتصادی مناطق و کشورها را در جدول زیر می‌بینید.
