احتمال پیشرفت در حل مشکلات بانکی در حاشیه نشست سازمان ملل

شرکت ایران ایر توافق کرده که بیش از 100 فروند هواپیمای مسافربری به ارزش 50 میلیارد دلار از شرکت های اروپایی و آمریکایی خریداری کند. این خریدها، آزمونی جدی برای سنجش میزان گشایش ایجاد شده در روابط تجاری ایران با کشورهای خارجی پس از برجام است.

با گذشت 9 ماه از زمان لغو تحریم ها، بانک های خارجی همچنان تمایلی به همکاری با ایران ندارند، زیرا نگران اند که گرفتار تحریم های همچنان پابرجای دولت آمریکا علیه ایران شوند. بر اساس توافق هسته ای، ایران می تواند هواپیمای مسافربری و کالاهای دیگر خریداری کند، اما به دلیل پابرجا بودن تحریم های غیرهسته ای مجاز به پرداخت پول آنها به دلار یا استفاده از سیستم مالی آمریکا نیست.

ممنوعیت پرداخت ها به دلار به دردسری برای شرکت بوئینگ و شرکت های بین المللی لیزینگ هواپیما تبدیل شده که معمولا برای معاملات خود از دلار استفاده می کنند.

پرداخت به سایر ارزها نیز مستلزم اقداماتی در داخل سیستم مالی امرکیا تحت عنوان تراکنش های «یو ترن» است که آنها نیز ممنوع هستند.

اصغر فخریه کاشان، معاون وزیر راه و شهرسازی ایران دیروز گفت: «ما در حال مذاکره هستیم و امیدواریم که در طی سفر رئیس جمهور روحانی به نیویورک در طی امروز و فردا، خبرهایی در این زمینه داشته باشیم.»

فرهاد پرورش، رئیس ایران ایر نیز به همراه روحانی به نیویورک خواهد رفت.

آمریکا گفته برنامه ای برای اعطای مجوز تراکنش های «یو ترن» برای اینکه بانک های خارجی بتوانند با استفاده از سیستم مالی آمریکا برای معاملات مرتبط با ایران پول انتقال دهند، ندارد.

ایران خواهان پرداخت پول معامله با بوئینگ به دلار است، اما در صورت شکست چنین توافقی –که بسیاری از ناظران آن را بعید ارزییابی می کنند- تهران می خواهد مجوز خزانه داری امریکا برای تامین مالی این قرارداد در قالب بخشی از یک فرآیند مجزا را بگیرد که بر اساس ان خزانه داری امریکا باید برای صدور هواپیماها به ایران، مجوزهایی را صادر نماید.

منابع صنعتی گفتند، بوئینگ در حال مذاکره با طرف های ثالث در مورد انجام این تراکنش ها و پرداخت  آنها به دلار است، اما بعید است که این اقدامات بدون کسب دستورالعمل روشن از واشنگتن انجام پذیرد.

به گفته منابع صنعتی، شرکت ایرباس نیز که معمولا هواپیماهای خود را به دلار می فروشد، احتمالا بابت فروش هواپیما به ایران یورو خواهد گرفت و برای گرفتن پول نیاز به اجازه دیگری از خزانه داری امریکا ندارد.

اما از آنجایی که بخش قابل توجهی از قطعات هواپیماهای ایرباس، ساخت شرکت های آمرکایی است، این شرکت نیز برای فروش محصولات خود به ایران به مجوز دولت آمریکا نیاز دارد. فخریه کاشان گفته، مجوزهای لازیم برای فروش هواپیما به ایران از سوی خزانه داری آمریکا تا اواخر سپتامبر صادر خواهد شد.

بانک های خارجی که برخی از آنها بابت نقض مقررات آمریکا در سال های گذشته جریمه های سنگینی پرداخت کرده اند، تمایلی به تامین مالی این قراردادها ندارند.

برتراند گرابووسکی، مدیر موسسه دی وی بی آلمان گفت: «مشکل بانک های اروپایی  این است که ما نمی دانیم تحت چه شرایطی اداره کنترل دارایی های خارجی خزانه داری آمریکا (اوفک) با (این قراردادها) موافقت خواهد کرد و مسئله دوم موضوع شهرت و اعتبار است…. حتی اگر اوفک موافقت کند، آنچه مایه نگرانی اکثر بانک های بزرگ اروپایی است، این است که آنها ممکن است بابت همکاری ای که با ایران می کنند، به شکلی ناشناخته و یک زمان نامعلوم با تبعاتی منفی مواجه شوند.»