گزارش تفصیلی از معوقات پنجساله بانکی/جزئیات مطالبات هر بانک

نگاهی بر مانده تسهیلات اعطایی بانک ها در طی 5 سال گذشته

در 5 سال گذشته از حدود 3283 هزار میلیارد ریال در سال 1390 به 7113 هزار میلیارد ریال در سال 1394 رسیده است، که این میزان برابر است با رشد 117 درصدی مانده تسهیلات در طی 5 سال است. بنابراین، مانده تسهیلات بانک ها در بخش های مختلف، میانگین رشد سالانه ای در حدود 23.4 درصد داشته است که رشد بسیار قابل توجهی است. شکل 1 تغییرات مانده تسهیلات سیستم بانکی را در طی 5 سال گذشته در تمامی بخش ها نشان می دهد.

مانده تسهیلات بانک ها از جمله مهمترین عوامل تعیین کننده گردش اقتصادی بانک ها است. پرداخت این وجوه منجر می شود تا بسیاری از فعالیت های تولیدی و اقتصادی کشور به گردش درآمده و افزایش تولید ناخالص داخلی را رقم زند. مانده تسهیلات بانک ها به شش بخش اساسی تقسیم بندی می شوند. این بخش ها شامل کشاورزی، صنعت و معدن، ساختمان و مسکن، بازرگانی، خدمات و صادرات است. هر یک از بانک ها بر اساس نوع (تخصصی یا غیر تخصصی بودن) سهمی در این بخش ها دارند.
 

مانده تسهیلات کل در یک نگاه

به گزارش پایگاه خبری بانکداری الکترونیک، بر اساس آمارهای خود اظهاری بانک ها، در طی 5 سال گذشته از حدود 3283 هزار میلیارد ریال در سال 1390 به 7113 هزار میلیارد ریال در سال 1394 رسیده است، که این میزان برابر است با رشد 117 درصدی مانده تسهیلات در طی 5 سال است. بنابراین، مانده تسهیلات بانک ها در بخش های مختلف، میانگین رشد سالانه ای در حدود 23.4 درصد داشته است که رشد بسیار قابل توجهی است. شکل 1 تغییرات مانده تسهیلات سیستم بانکی را در طی 5 سال گذشته در تمامی بخش ها نشان می دهد. بر اساس این نمودار بیشترین مانده تسهیلات مربوط به بخش های صنعت و معدن، و ساختمان و مسکن است که به طور پایاپای پیش می روند. کمترین سهم و نرخ رشد مربوط به تسهیلات بخش صادرات است که حتی رشد منفی را نیز در این دوره تجربه کرده و در حداقل قرار دارد. در سال 1394 تسهیلات کشاورزی در حدود 10 درصد، صنعت و معدن در حدود 27 درصد، ساختمان و مسکن در حدود 25 درصد، بازرگانی در حدود 17 درصد، خدمات در حدود 15 درصد، صادرات در حدود 1 درصد و ترکیب بازرگانی و خدمات (برای بانک های ملی، کشاورزی و پست بانک) 5 درصد از کل تسهیلات را به خود اختصاص داده اند.

شکل 2 سهم هر یک از بانک ها از مجموع کل مانده تسهیلات سیستم بانکی را در سال 1394 نشان می دهد. بر اساس این شکل بیشترین مانده تسهیلات در این سال مربوط به بانک ملت با مقدار 1097 هزار میلیارد ریال است که 15 درصد از کل مانده تسهیلات را نشان می دهد. بانک های مسکن و ملی نیز به ترتیب با 936 و 668 هزار میلیارد ریال در رتبه های بعدی قرار دارند. در مجموع بیش از 50 درصد از کل مانده تسهیلات سیستم بانکی کشور مربوط به بانک های ملت، مسکن، ملی، صادرات و تجارت است. با وجود اینکه بخش صنعت و معدن هم پای بخش ساختمان و مسکن رشد کرده است اما به نظر نمی رسد این مانده تسهیلات مربوط به بانک تخصصی این حوزه باشد، زیرا بانک صنعت و معدن در رتبه 12 از نظر سهم مانده تسهیلات قرار دارد.

تغییرات مانده تسهیلات بر اساس تعداد شعب بانک ها

جهت ارزیابی بهتر، مانده تسهیلات بانک ها بر اساس تعداد شعب به سه گروه تقسیم شد تا بانک ها به نحو بهتری با یکدیگر قابل قیاس باشند. روند تغییرات نشان داده شده برای بانک های بیش از 1000 شعبه در شکل 3 نشان می دهد که بانک های ملت و مسکن در تمامی دوره بیشترین میزان مانده تسهیلات را داشته و بانک سپه کمترین میزان را به خود اختصاص داده است. بر اساس این نمودار در سال 1394 مانده تسهیلات دو بانک مسکن و تجارت روند نزولی داشته که حاکی از بازپرداخت آن است، در صورتی که در تمامی بانک های دیگر در این سال ماند تسهیلات رشد مثبتی داشته است.

شکل 4 نیز حاکی از آن است که در بین بانک های بیش از 200 و کمتر از 1000 شعبه سه بانک پاسارگاد، پارسیان و اقتصاد نوین بیشترین سهم از مانده تسهیلات را به خود اختصاص داده اند. در بین این سه بانک، روند رشد مانده تسهیلات بانک پاسارگاد به صورت چشمگیری بالا است. بانک هایی چون ایران زمین و توسعه تعاون سهم بسیار اندکی از مانده تسهیلات را در سراسر دوره به خود اختصاص داده اند.

در بانک های کمتر از 200 شعبه بر اساس آمارهای ارائه شده در شکل 4 مانده تسهیلات بانک صنعت و معدن بیشتر از بقیه بانک ها بوده است. با این حال، در سال 1394، بانک آینده با رشد قابل توجهی بالاترین ارزش مانده تسهیلات را به خود اختصاص داده است. بانک های خاورمیانه، گردشگری و حکمت ایرانیان کمترین سهم از مانده تسهیلات را در این گروه از بانک ها به خود اختصاص داده اند.

تغییرات مانده تسهیلات در بخش کشاورزی

بررسی مانده تسهیلات بانک ها در بخش کشاورزی (شکل 6) نشان می دهد که در بین بانک های بش از 1000 شعبه، بانک کشاورزی بیشترین مانده تسهیلات را به خود اختصاص داده است. مانده تسهیلات کشاورزی این بانک در سالهای 1393 با رشد قابل توجه 194 درصدی از 124 هزار میلیارد ریال به 364 هزار میلیارد ریال رسید. در سال 94 این رشد در حدود 17 درصد بود. مابقی بانک ها مانده تسهیلاتی کمتر از 100 هزار میلیارد ریال دارند.

بر اساس شکل 7 در بین بانک های بیش از 200 شعبه نیز بانک توسعه تعاون با حدود 5 هزار میلیارد ریال در سال 1390 الی 12 هزار میلیارد ریال در سال 1394، بیشترین بخش از مانده تسهیلات کشاورزی را به خود اختصاص داده است. شکل 8 حاکی از آن است که بیشترین مانده تسهیلات کشاورزی در بین بانک های کمتر از 200 شعبه متعلق به بانک آینده بوده است که در سال 1392 به حداکثر رسید و در سال 1393 و 94 رشد منفی قابل توجهی را تجربه کرده است.

تغییرات مانده تسهیلات بخش ساختمان و مسکن

مانده تسهیلات بخش ساختمان و مسکن در بین بانک های بزرگ متعلق به بانک مسکن است که امری کاملاً واضح می باشد. مانده تسهیلات ساختمان و مسکن این بانک در طی این دوره 5 ساله، تا سال 1393 رشدی مثبت داشت و در سال 1394 رشدی منفی را نشان داد. در سال 1393، 55 درصد و در سال 1394، 49 درصد از مانده تسهیلات بخش ساختمان و مسکن تنها متعلق به این بانک بود (شکل 9).

با توجه به شکل 10 در بین بانک های بیش از 200 شعبه نیز سه بانک اقتصاد نوین، انصار (آمارهای این بانک برای سال های قبل از 1394 در دسترس نبوده و جهت نشان داده شدن در نمودار صفر در نظر گرفته شد) و سینا بیشترین سهم را در مانده تسهیلات اعطایی بخش ساختمان و مسکن داشته اند. شکل 11 نیز حاکی از آن است که بانک سامان در بین بانک های کمتر از 200 شعبه دارای بیشترین سهم از این مانده تسهیلات بوده و بانک کارآفرین با رشد قابل توجهی از سال 1392 به بعد همپای این بانک بوده است.

تغییرات مانده تسهیلات بخش صنعت و معدن

 در بخش صنعت و معدن بیشترین سهم مانده تسهیلات با توجه به شکل 12 متعلق به بانک ملت است. میزان مانده تسهیلات این بانک در این بخش در سال 1390 در حدود 264 هزار میلیارد بوده که با رشد 87 درصدی در سال 1392 به 495 هزار میلیارد ریال رسید و پس از آن رشد قابل توجهی را نشان نداد. مانده تسهیلات سایر بانک های بیش از 1000 شعبه به طور قابل توجهی پایینتر از این بانک است. سهم بانک کشاورزی نیز از این نوع مانده تسهیلات به طور قابل توجهی کاهش یافته است.

شکل 13 نشان می دهد که در بین بانک های بیشتر از 200 شعبه تغییرات قابل توجهی در سهم مانده تسهیلات وجود دارد. بیشترین سهم در طی کل دوره مربوط به بانک پارسیان بوده که بدون رشد چشمگیر در طی این 5 سال در حدود 70 تا 80 هزار میلیارد ریال متغیر بوده است، اما مانده تسهیلات بانک اقتصاد نوین در این بخش رشد بسیار چشمگیری داشته است. به گونه ای که در طی این 5 سال مانده تسهیلات این بخش در این بانک بیش از 10 برابر افزایش داشته. چنین روندی اما با شدت کمتر در بانک انصار مشاهده شده است که رشد ثابتی را در طی دوره تجربه کرده است.

بر اساس شکل 14 نیز میزان مانده تسهیلات بانک صنعت و معدن در این بخش در طی 5 سال گذشته رشد قابل توجهی داشته و به رقم 250 هزار میلیارد ریال در سال 1394 رسیده است. بانک های آینده و توسعه صادرات نیز رشد قابل توجهی را در بین بانک های گروه خود در این بخش تجربه کرده اند.

تغییرات مانده تسهیلات سایر بخش ها

مانده تسهیلات سایر بخش ها که شامل مجموع بخش بازرگانی، خدمات و صادرات است در شکل 15 برای بانک های بیش از 1000 شعبه نشان داده شده است. با توجه به این نمودار بانک ملت در سایر بخش ها نیز بیشترین سهم از مانده تسهیلات اعطایی را دارا می باشد و در بین بانک ها نیز بیشترین رشد را نشان داده است. مانده تسهیلات اعطایی این بانک از سال 1390 که در حدود 195 هزار میلیارد ریال بود به حدود 467 هزار میلیارد ریال رسیده است که یک رشد 140 درصدی را در طی این دوره 5 ساله نشان می دهد. بانک های کشاورزی و مسکن در این بخش دارای کمترین سهم بوده اند.

منبع: ماهنامه بانکداری آینده، شماره 14، مهرماه 1395 (ویژه آمار و عملکرد بانکی)

لینک کوتاهلینک کپی شد!
ممکن است شما دوست داشته باشید
ارسال یک پاسخ

47  +    =  49