غلط مصطلح «الکترونیکی»

نمونه هایی از این دست در گفتارها و نوشتار های فارسی بسیارند: از جمله «می گردد» در عباراتی چون ایفاد می گردد. یا نماییدن در عباراتی چون «تقدیم می نمایید» یا «ببخشید» (که درست آن ببخشایید است) و نمونه دیگر که صفت «الکترونیکی» است.

همانطور که می دانیم زبان فارسی دارای پسوند صفت ساز «ایک» است. همانند: تاریک و نزدیک ،که از کلمه تار + ایک یا نزد + ایک  تشکیل شده  اما از این پسوند در نوشتار امروز فارسی یا کلام روزانه بسیار کم استفاده می شود .

در حقیقت ایک پسوندی در زبان پهلوی بوده که با افزوده شدن به هر اسم از آن صفت می ساخته است.اما با گذشت زمان، پسوند ایک در فارسی دری فرسایش یافته، و "ک" از انتهای صفت حذف شده است مانند نامی که نامیک بوده یا خوردنی که در واقع خوردنیک بوده است.

از نگاه دیگری، ایک یک پسوند مشترک صفت ساز بین فارس زبانان و انگلیسی زبانان است که  در فارسی حرف ک حذف شده و بر این اساس اگر در زبانهای اروپایی برای  Commerce   یا banking صفت electronic بکار می برند صحیح آن است که معادل آن یعنی تجارت یا بانکداری الکترونیک ترجمه  شود.

یک مثال دیگر

بسیاردیده ایم  که  معادل  واژه ای همچون « ideologic» که در زبان انگلیسی صفت محسوب می شود از واژه «ایدئولوژیکی» استفاده می کنند (این واژه تاکنون 105,000 بار در فضای وب فارسی به گزارش موتور گوگل به کار رفته است). در حالی که این کاربرد اشتباه است و باید بجای آن گفت «ایدئولوژیک»، چرا که پسوند ic موجود در انتهای این واژه غیرفارسی و بسیاری دیگر از واژه های همانند، برابر با همان پسوند باستانی «ایک» فارسی است و ما با آوردن «ایک» در پایان «ایدئولوژیک»، خود به خود، به حالت صفتی این واژه در زبان فارسی دست یافته ایم و دیگر نیاز نیست که یک پسوند «ای» برای گواهی دادن به صفت بودن آن در پایان آن به کار گیریم.

نتیجه

بنابراین الکترون+ «ایک»  یک صفت صحیح برای بانکداری الکترونیک، تجارت الکترونیک  یا هر کلمه ای که برای آن نیاز به استفاده از صفت الکترونیک بوده و اگر بجای الکترونیک کلمه  الکترونیکی به کار می رود در واقع«ایک» صفت ساز را دو بار تکرار کرده ایم: («الکترون+ایک + ایک» که «ک» از ایک دوم در زبان امروز فارسی حذف شده و مینویسم الکترونیکی) البته این مسئله ناشی از زبان و ظرفیتهای آن نیست بلکه ماییم که باید با هوشیاری به پیرایش زبان مادریمان همت گماریم و البته متاسف  باید بود از اینکه فرهنگستان علوم کشور ما سعی نکرده تا توانایی های خفته پارسی  را بیدارکند و  …به تداوم استفاده از یک غلط مصطلح دامن زده است.

در عین حال از مهندس مرآت نیا باید بسیار سپاسگزار بود که باب بحث را درگشودند و البته نویسنده از محضر ایشان طلب پوزش دارد و امیدوار است راقم را ببخشایند.