با بانکداری دیجیتال هر مشتری به یک کارمند هوشمند تبدیل می‌شود

به گزارش پایگاه خبری بانکداری الکترونیک، مفهوم کُربنکینگ با گذشته بسیار متفاوت شده است؛ برخی قائل به داشتن کُر نیستند برخی معتقدند؛ کُربنکینگ‌ ضروری است و باید با مدل کسب و کاری که طراحی شده، هماهنگ باشد.

در بخش اول گفتگو با افخمی، اولین بنیانگذار بانک دیجیتال درباره مزایا و موقعیت های بانک دیجیتال و همچنین بانکی که وی در حال تاسیس آن است، خواندیم.

*****************************************************************************

بخش دوم این گفتگو را باهم می خوانیم:

اشرف افخمی در پاسخ به این سوال که "آیا ساختار کربنگینگ بانک ها در بانکداری دیجیتال تحت تاثیر قرار می گیرد" تعدادی از بانک های برتر را به عنوان الگوی موفق در زمینه راه اندازی بانکداری دیجیتال مطرح می کند. 

– 85 میلیون مشتری بدون شعبه در بانک کلارنا با بانکداری دیجیتال
بانک کلارنا (Klarna) در سوئد کاملاً دیجیتالی و بیزینس مدل آن بسیار جالب و موفق است. این بانک کاملاً دیجیتالی است و شعبه ندارد و فقط با اپلیکیشن نصب شده در موبایل می‌توان در آن فعالیت کرد؛ البته برای اینکه کار را گسترده‌تر کنند اخیراً مشتری می‌تواند از این اپلیکیشن در لپ‌‌تاپ هم استفاده کند؛ چون خیلی مواقع به ویژه کسب و کارها ترجیح می‌دهند به جای اپلیکیشن موبایل، کارشان را در لپ‌تاپ یا کامپیوترشان انجام دهند. 
کلارنا خرید از کسب و کارهای مختلف را برای مشتریانش راحت کرده است. هم اکنون مشتریان این بانک دیجیتالی می‌توانند سوئدی باشند یا خارج از سوئد باشند؛ از طرفی کسب و کارهایی که می‌توانند در کلارنا حساب افتتاح کنند، ممکن است یک مغازه ساده باشد یا یک مرکز خرید بزرگ باشد یا یک تولیدکننده یا توزیع‌کننده یا ارائه‌دهنده خدمت و از این قبیل باشند. اصل این است که این بانک مشتریان خُرد را به کسب و کارها متصل می‌کند؛ از طرفی مدلی که این بانک را موفق‌تر کرده است مدل الان بخر بعداً پرداخت کن (Buy Now, Pay Later) است. این مدل یک مدل اعطای اعتباری است و به شدت به مشتریانش انگیزه می‌دهد و به نقدینگی آنها کمک می‌کند. 
این بانک از سال 2013 که اپلیکیشن خود را قابل عرضه برای نصب در موبایل‌های هوشمند کرد تا به امروز در مدت هفت سال توانست 200 هزار کسب و کار را جلب کند، به نحوی که هم اکنون در این بانک حساب دارند. مشتریانی که در این بانک حساب افتتاح کرده‌اند، بالغ بر ۸۵ میلیون نفر هستند. در ایران بانک‌های بزرگ با داشتن حدود سه هزار شعبه، حدود 30 میلیون مشتری دارند که آمار خوبی محسوب می‌شود؛ اما آن را مقایسه کنید با بانک دیجیتال کلارنا که 85 میلیون مشتری دارد؛ حتی یک شعبه هم ندارد و در واقع مشتریان عملاً کارمند بانک هستند. 
ارزش بازار این بانک جوان که شعبه‌ای هم ندارد و بین ۴۰0 الی ۵۰۰ نفر پرسنل دارد، ظرف هفت سال فعالیت به حدود ۱۱ میلیارد یورو رسیده است که بسیار رقم قابل توجهی است. 

– 5 میلیون مشتری در بانک N26 آلمان با بانکداری دیجیتال
بانک‌های دیجیتال دیگری مثل بانک N26 در آلمان حدود چهار الی پنج میلیون مشتری دارد و حوزه فعالیتش پرداخت الکترونیکی است. این بانک، پرداخت را برای مردم ساده‌تر می‌کند؛ البته مانند کِلارنا به کسی اعتبار نمی‌دهد. بسیاری از بانک‌ها در اروپا با این مدل فعالیت می‌کنند. این بانک در آلمان تأسیس شده است؛ ولی دامنه فعالیت‌اش را گسترده کرده است و در کشورهای دیگر مثل فرانسه نیز فعالیت می‌کند. پیش‌بینی می‌شود این بانک در سه الی چهار سال آینده بیش از ۱۵ میلیون مشتری داشته باشد. 
– 10 میلیون مشتری و سه میلیارد یورو اعتبار در بانک ریولوت با بانکداری دیجیتال
از بانک‌‌های بسیار موفق دیگر ریولوت (Revolut) نام دارد. فردی که این شرکت را راه‌اندازی کرد ۳5 سال سن داشت و امروز 40 ساله است؛ یعنی در سال ۲۰۱۵ فعالیت خود را آغاز و نرم‌افزار و اپلیکیشن خود را در سال ۲۰۱۶ عملیاتی کرد و امروز 10 میلیون مشتری و حدود سه میلیارد یورو سپرده دارد. 
ارزش بازار این شرکت حدود پنج میلیارد یوروست. همان‌طور که می‌دانید بانک‌ها در اروپا بهره نمی‌دهند و تمرکزشان بیشتر روی مدیریت هزینه است؛ از طرفی پس از آنکه مجوز فعالیت را دریافت می‌کنند از طریق مجوز خاص (پسپورتینگ Passporting) می‌توانند فعالیت بانکی خود را در یک کشور اروپایی دیگر متمرکز و به سایر کشورها توسعه دهند؛ ولی در عین حال تحت نظارت بانک مرکزی کشور مورد نظر قرار دارند. 

– سرویس های رایگان بانک مونزو و استارلینگ انگلیس با بانکداری دیجیتال
مونزو (Monzo) و استارلینگ (Starling) دو بانک انگلیسی هستند که در مدتی کمتر از پنج سال موفقیت خوبی داشته‌اند و الان به ترتیب سه و یک میلیون مشتری دارند. ارزش بازار مونزو یک میلیارد یوروست و سه سال است که راه‌اندازی شده است. استارلینگ حدود 2 میلیارد یورو ارزش بازار دارد. 
تمرکز این بانک‌ها بر ارائه خدمات نو به مشتریان است. سه بانک اخیر را در نظر بگیرید اگر با این سه بانک کار کنید قادر هستید پرداخت‌های خود را همه جا انجام دهید؛ چون این بانک‌ها به سیستم یکپارچه بین‌المللی متصل‌اند. از طریق این بانک‌ها به راحتی می‌توانید سرمایه‌گذاری هم انجام دهید. این بانک‌ها یا خودشان دارای صندوق‌های سرمایه‌گذاری هستند یا به روش برون‌سپاری با صندوق‌های سرمایه‌گذاری دیگر قرارداد همکاری دارند و مشتریان این بانک‌ها می‌توانند با این ابزار دیجیتالی، خودشان نوع سرمایه‌گذاری مورد نظرشان را انتخاب کنند؛ مثلاً اوراق قرضه بخرند یا در بورس سهام شرکت‌ها را خریداری کنند.
به تعبیر دیگر با کمترین هزینه و کارمزد، مشتری را به سیستم سرمایه‌گذاری متصل می‌کند و آنها را به سمت برنامه‌هایی می‌برد که می‌توانند سرمایه‌گذاری و سود کسب کنند. بانک بابت این سرویس پولی دریافت نمی‌کند؛ ولی از کسی که این سرویس را ارائه می‌کند کارمزد اندکی می‌گیرد تا کار برای مشتری‌اش راحت‌تر باشد این مدل BaaS مخفف Banking as a Service نام دارد. 
از سرویس‌های هوشمند دیگر این نوع بانک‌ها کمک به مدیریت هزینه شماست؛ به عبارت دیگر با طبقه‌بندی کردن هر هزینه‌ای که شما انجام می‌دهید این خدمت را در اختیار شما قرار می‌دهند تا خریدهای خود را دسته‌بندی کنید و به این وسیله با مدیریت مالی زندگی از دخل و خرج خود در لحظه مطلع شوید؛ البته این سرویس نیز هزینه دارد؛ ولی غالباً از مشتری خود کارمزدی دریافت نمی‌کنند. اینها سرویس‌هایی هستند که در اختیار مشتری قرار می‌دهند و آنان را به بانک خود پایبند می‌کنند.  
این بانک‌ها سرویس‌هایی از جمله انتقال پول از یک کشور به کشور دیگر را هم دارند؛ اما این خدمات به دلیل ضرورت رعایت مقررات مسائل مربوط به پولشویی با محدودیت‌هایی مواجهند. این بانک‌ها معمولاً سیستم‌های مبارزه با پولشویی و از این قبیل را در داخل سیستم اصلی خود تعبیه کرده‌اند؛ مثلاً همه این بانک‌ها سیستم AML (مبارزه با پولشویی) و سیستم تطبیق Compliance و KYC (احراز هویت) را دارند. از حوزه‌های دیگری نیز که این بانک‌ها به آن توجه دارند، می‌توان به مدیریت ریسک و اعتبارسنجی اشاره کرد و به علاوه اغلب آنها در راستای مسئولیت اجتماعی به موضوع محیط زیست هم گوشه چشمی دارند.

سخن پایانی
طی گفتگویی با اشرف افخمی، موسس اولین بانک دیجیتال در ایران، مشخص شد که راه اندازی بانکداری دیجیتال می تواند مسیر راحت و بدون هزینه ای برای کاربران بانک مهیا ساخته و هر کاربر تبدیل به کارمند هوشمند بانک شود. بانک های موفق زیادی در سراسر جهان وجود دارند که با راه اندازی تکنولوژی های مالی و تحولات مربوط به بانکداری دیجیتال توانسته اند با حذف تمامی شعب خود، تعداد مشتریان خود را چندین برابر کرده و هزینه های بانک را صرف تجهیزات و افزایش کیفیت خدمات خود کنند. در این بانک های دیجیتال محدودیت مرزی بی معنی بوده و فعالیت برون مرزی بانک سبب افزایش پایگاه مشتریان و در نتیجه سرمایه های بانک می شود.

منبع: ماهنامه بانکداری آینده شماره 49