روزانه ۶۰ بیت کوین در ایران استخراج می شود
تدبیر یا تردید
بر اساس آمارهای منتشرشده توسط خبرگزاریها مبنی بر جمعآوری دستگاههای ماینر در سطح کشور از خردادماه تا پایان مردادماه سال 98 در حدود 30 هزار دستگاه انتماینر در سطح استانها کشف و ضبط شده است.اگر میزان قدرت این ماینرها به طور متوسط در نظر گرفته شود، دستگاههای جمعآوریشده روزانه بیش از 10 بیتکوین استخراج کردهاند. بر اساس آمار وزارت نیرو ۱۴۸ هزار دستگاه در ایران اقدام به استخراج ارز میکنند که اگر این آمار درست باشد روزانه 60 بیتکوین تنها در کشور ایران استخراج میشود که درآمدی 600 هزار دلاری ایجاد میکند. درآمد سالانة این فعالیتها با نرخ کنونی بیتکوین در حدود 219 میلیون دلار برآورد میشود.
به گزارش پایگاه خبری بانکداری الکترونیک ، محاسبه تولید روزانه بیتکوین کمی پیچیده است و بستگی به تعداد ماینر های فعال در سطح جهان دارد. هر چه تعداد ماینر ها افزایش یابد سرانه تولید بیتکوین توسط هر دستگاه کاهش مییابد. در ابتدا شبکه بیتکوین به گونهای طراحی شد که در هر 10 دقیقه 50 بیتکوین تولید کند. این میزان هر چهار سال به نصف کاهش یافت و در حال حاضر با گذشت بیش از هشت سال از تأسیس بیتکوین، هر 10 دقیقه 5/12 بیتکوین استخراج میشود. از سال 2022 نیز این میزان به 25/6 بیتکوین کاهش خواهد یافت؛ اما آیا در آن زمان هنوز هم استخراج بیتکوین مقرون به صرفه خواهد بود؟
بر اساس آمارهای وزارت نیرو در حال حاضر در حدود 147 هزار دستگاه ماینر در کشور در حال فعالیت هستند (تیرماه 98) که با در نظر گرفتن نرخ کنونی سختی (Difficulty) روزانه در حدود 60 بیتکوین استخراج میکنند؛ البته طبق آمارهای اعلامشده توسط پلیس و سازمان اطلاعات از تیرماه تا مرداد در حدود 30 هزار دستگاه در سراسر کشور ضبط شده است که در صورت کسر این تعداد از 147 هزار، تنها 117 هزار دستگاه در حال حاضر فعال هستند.
میزان برق مصرفی
بر اساس مصوبه هیئت دولت، قیمت برق برای استخراج رمزارز سقف قیمت متوسط صادراتی برق در نظر گرفته شده است. در مصوبه هیئت دولت همچنین آمده است که فعالیت استخراج رمزارز باید به صورت فارم (مزرعه، مجموعه متمرکز) انجام شود. به گفته امیر ناظمی این به معنای آن است که اجازة فعالیت در این زمینه به صورت جزئی و کوچک داده نمیشود.
میزان برق مصرفی در این دستگاهها به طور قابل توجهی بالاست و با در نظر گرفتن قدرت متوسط این دستگاهها در هر ساعت در حدود 1500 وات برق مصرف میکنند که در کل، میزان برق مصرفی 147 هزار دستگاه در حدود 220 مگاوات ساعت خواهد بود. برای مقایسه، سد لتیان و نیروگاه کلان قدرت تولید 160 مگاوات برق را دارند؛ بنابراین، میزان برق مصرفی ماینر های فعال در حال حاضر بیش از ظرفیت سد لتیان است. در مجموع طبق آمارها، این دستگاهها تنها نیم درصد برق کشور را در ساعات اوج بار مصرف میکنند.
مصطفی رجبی مشهدی، سخنگوی صنعت برق نیز روز دوشنبه ۷ مرداد با اشاره به شناسایی بیش از ۳۵۰ مرکز استخراج رمزارز گفت که این مراکز بیش از ۱۵۰ مگاوات برق مصرف میکنند و این آمار همچنان در حال افزایش است. سخنگوی صنعت برق همچنین از «ضبط نشدن» دستگاههای استخراج رمزارز خبر داد و اضافه کرد که برق این دستگاهها قطع و فعالیتشان متوقف میشود و اگر پروانة بهرهبرداری و مجوز فعالیت دریافت کنند، پس از مشخص شدن تعرفة برق میتوانند مجدداً به فعالیت ادامه دهند. با این حال، برخلاف اظهارات سخنگوی وزارت، در حال حاضر نیروی انتظامی در حال ضبط دستگاهها به عنوان کالای قاچاق است.
سوآپ برق، مسیری برای کاهش هزینه ماینر ها
مناطق سردسیر میتوانند بالاترین بهرهوری را از «رمز ارز» داشته باشند. وی با طرح پیشنهاد سوآپ برق میان دولت و استخراج کنندگان اظهار داشت: استخراج کنندگان میتوانند در استانهای جنوبی که نیاز به برق بیشتر است، نیروگاه احداث کنند و آن را در اختیار دولت قرار دهند و مابهازای آن در استانهای سردسیر که مناسبتر برای استخراج رمزارز است، برق از دولت دریافت کنند.
دولت به دنبال راهکار
پس از اینکه سولهها و سالنهای استخراج بیتکوین یکی پس از دیگری در سراسر کشور جمعآوری شدند، مجلس و دولت وارد عمل شدند تا راهحلی برای تعیین نرخ برق صادراتی استخراج ارزهای دیجیتال ایجاد کنند تا هم این اتفاق جدید را مدیریت و هم درآمد جدیدی را به خزانة کشور سرازیر کنند. مشاهدات از بازار ارز های دیجیتال نشان میدهد که فعالان این حوزه از این اقدامات دولت و مجلس راضی هستند و با توجه به سود استخراج این ارزها، آنها میتوانند بدون نگرانی اقدام به پرداخت هزینة برق صادراتی کنند. با این حال، قیمت هفت سنت، 5/3 تا چهار برابر قیمت برق تجاری که بالاترین قیمت کشور محسوب میشود، است و از نظر مدیر عامل انجمن بلاکچین این قیمت برای ماینر ها بسیار ناعادلانه است.
نگاهی به مزارع کشفشده
در 17 تیرماه 98، ۷۰ مزرعه بیتکوین در استان مرکزی کشف و پلمب شد. این مزارع با بررسی مصرف برق واحدهای صنعتی و کشاورزی در شهرکهای صنعتی استان مرکزی که مصرف غیر متعارف داشتند توسط عوامل شرکت توزیع برق استان مرکزی کشف، شناسایی و پلمب شدند. افزایش معمول سالانة مصرف برق در استان مرکزی حدود ۲ تا سه درصد است و فعالیت مزارع بیتکوین در این استان افزایش ۱۰ درصدی مصرف در استان را نسبت به سال گذشته به همراه داشت. این مزارع در همة شهرستانهای استان مرکزی شناسایی شدند که ساوه، زرندیه، دلیجان و اراک بیشترین شمار آنها را به خود اختصاص دادهاند.
در 22 تیرماه 98 طبق اظهارات مدیرعامل شرکت توزیع نیروی برق استان تهران در شهرهای استان تهران به استثنای تهران بزرگ، ۸۱ واحد تولید بیتکوین با تعداد ۴۴۱۳ دستگاه ماینر شناسایی و با قطع برق آنها از ادامه فعالیتشان جلوگیری شده است و بهای انرژی مصرفی آنها با تعرفة تجاری محاسبه و دریافت شد. در تاریخ 12 تیرماه تعداد ۲ هزار دستگاه استخراج بیتکوین در ۱۴ مزرعه در ورامین کشف شد که بزرگترین این مزارع که در سطح استان تهران کشف شده است، مربوط به یک مرکز فعال در شهرک صنعتی سالاریه است. از این مزرعه تعداد یک هزار و ۱۳۴ دستگاه استخراج بیتکوین کشف شد. این مزرعه استخراج روزانه ۸۰۰ کیلووات برق با تعرفة صنعتی مصرف میکرد.
در 6 مرداد امسال فرماندة انتظامی شرق استان تهران از کشف یک مزرعه ارز دیجیتال با ۱۴۰۰ دستگاه استخراج ارز دیجیتال (ماینر) در شهرستان پاکدشت خبر داد.
در 19 مرداد امسال کشف بیش از 2 هزار مزارع استخراج بیتکوین در استان خراسان رضوی گزارش شد. این مزارع در نیشابور، سبزوار، فریمان، مشهد و … کشف شدهاند.
جغرافیای کشفیات
بر اساس آمارهای منتشرشده از منابع مختلف خبری در دو ماه گذشته حدود 30 هزار دستگاه ماینر در سراسر کشور کشف و ضبط شده است که در حدود هشت هزار دستگاه، یعنی یک سوم دستگاهها در استان تهران و هفت هزار دستگاه در استان مرکزی کشف شده است. بیش از نیمی از این دستگاهها در دو استان تهران و مرکزی بودند و استان بوشهر در منطقة عسلویه با کشف 2500 دستگاه در حدود 9 درصد از دستگاهها کشف و ضبط شدهاند. در استان خراسان شمالی نیز بیش از 2 هزار دستگاه کشف و ضبط شده است.
تنها در استان تهران بیش از نیمی از ماینر ها در شهرستان ورامین کشف و ضبط شده است که در حدود 4200 دستگاه است. 93 درصد از کشفیات استان تهران در این شهرستان و شهرستان پاکدشت انجام شده است که در مجموع بالغ بر 7500 دستگاه است.
این آمارها حاکی از آن است که مزارع استخراج رمزارز ها بیشتر در استانهای مناطق سرد و خشک واقع شدهاند. با این حال 2500 دستگاه کشفشده در استان بوشهر این سؤال را مطرح میکنند که تهویة مورد نیاز این ماینر ها در این استان چگونه مرتفع شده است.