دغدغه های رئیس کل بانک مرکزی در یک سالگی

نگاهی به یادداشت های یک ساله همتی

در طی یک سال ریاست بانک مرکزی توسط آقای عبدالناصر همتی، بانک مرکزی ایران و اقتصاد کشور دستخوش تغییرات قابل توجهی شدند. از یک طرف فشار حاصل از تحریم ها منجر به نزول قابل توجه ارزش پول ملی شد و از طرف دیگر، ریاست بانک مرکزی به دنبال اصلاح نظام بانکی، اصلاح ترازنامه بانک مرکزی و استفاده از ابزارهای سیاست پولی همچون عملیات بازار باز بود. گرچه فشارهای قابل توجهی به اقتصاد و مردم وارد شد، اما پیگیری ریاست بانک مرکزی از سه اقدام مذکور میتواند دریچه ای به سوی بانکداری نوین و اقتصاد بهتر کشور باشد.

به گزارش پایگاه خبری بانکداری الکترونیک ، آمارهای عبارات و کلمات استفاده شده توسط ریاست بانک مرکزی حاکی از آن است که وی به طور متوسط از هر 10 یادداشت در 6 یادداشت به بازار ارز و در 3 یادداشت به اصلاح نظام بانکی اشاره کرده است.

نگاهی به آمارهای یادداشت ها

با نگاهی به آمار یادداشت های ریاست بانک مرکزی مشخص می شود که ایشان در هر دو سال 97 و 98 به طور متوسط در هر ماه در حدود 4 یادداشت ارسال می کرده اند. تعداد یادداشت ها در سال 97، 21 عدد و در سال 98، 24 عدد بود.

آمار ماهانه تعداد یادداشت ها نشان می دهد که اوج پیگیری ها و فعالیت های ریاست بانک مرکزی از دی ماه 97 تا اردیبهشت 98 بوده و پس از آن با موفقیت وی در ایجاد ثبات در بازار ارز ، تعداد یادداشت ها نیز کاهش یافته است.

شکل 3 نشان می دهد که ریاست بانک مرکزی در طی روزهای هفته بواسطه مشغله کاری بالا یادداشت های بسیار کمتری نسبت به روزهای جمعه نگارش کرده است. بیشترین تعداد یادداشت ها در طی هفته یادداشت های چهارشنبه بوده است و در مجموع ایشان 7 چهارشنبه یادداشت ارسال کرده اند. این در صورتی است که 17 جمعه در طی کل دوره یادداشت ارسال کرده اند که نشان دهنده یافتن فرصتی کوتاه در روزهای تعطیل است.

جنگ اقتصادی و ریسک ارزی

جنگ اقتصادی مهمترین عبارتی بود که توسط ریاست بانک مرکزی در بسیاری از یادداشت ها به آن اشاره شده و ریاست بانک مرکزی وضعیت کنونی بازار ارز کشور را ناشی از جنگ سخت و همه جانبه اقتصادی ایالات متحده با کشور ما دانسته است. همانطور که در خبرها نیز به چشم می خورد روز به روز تعداد و شدت تحریم های کشور ایالات متحده نسبت به کشور ما افزایش چشم گیری داشته و منجر به سخت تر شدن شرایط کشور و در نتیجه بازار ارز خواهد شد.

علاوه بر جنگ اقتصادی، به نظر می رسد یکی دیگر از عوامل مخرب بازار، خرید و فروش حجم قابل توجهی از ارز توسط مردم بوده است. تأکید ریاست بانک مرکزی در یادداشت ها، علاوه بر جنگ اقتصادی، ریسک بالای بازار ارز بوده است. از آنجایی که در حال حاضر قیمت ارز از وضعیت ثبات خارج شده و بیشتر مانند یک کالای کمیاب نوسان می کند، تأکید ریاست بانک مرکزی تنها روی کاهش مشارکت مردم در این بازار و نوسان های آن است زیرا خرید و فروش ارز بدون داشتن اهداف فعالیت های خارجی توسط مردم تنها وضعیت را دش وارتر می کند.

عبارات کلیدی، کلید روابط علت و معلولی

نگاهی به تأکید ریاست بانک مرکزی بر عبارات کلیدی در یادداشت ها پرده از ارتباط تنگا تنگ عوامل مختلف در اقتصاد کشور بر می دارد. زمینه هایی که ریاست بانک مرکزی بیشتر از همه روی آن تأکید داشته اند شامل بازار ارز ، اصلاح نظام بانکی، تورم، عملیات بازار باز و تأمین ارز بوده است که نشان دهنده همت ریاست بانک مرکزی در افزایش ارزش پول ملی از طریق اصلاح نظام بانکی و ابزارهای سیاست پولی می باشد.

نگاهی به سرانه تعداد عبارات کلیدی در هر 10 یادداشت حاکی از آن است که ریاست بانک مرکزی از هر 10 یادداشت به طور متوسط در 6 یادداشت به بازار ارز و در 3 یادداشت به اصلاح نظام بانکی اشاره کرده است. همچنین وی از هر 10 یادداشت در 2 یادداشت به تورم و کمتر از 2 یادداشت به عملیات بازار باز، تأمین ارز و صادرات نفت اشاره کرده است.

زمینه هایی که کمتر در مورد آن صحبت شده است زمینه های گروه ویژه اقدام مالی (FATF)، حذف 4 صفر، مبارزه با فساد، ضعف سیستم نظارت و حکمرانی خوب در بانک مرکزی است.

 تسلط بانک مرکزی بر بازار ارز

تسلط بانک مرکزی بر بازار ارز از جمله موضوعاتی بود که در یادداشت های ریاست بانک مرکزی بر آن تاکید شده بود. این تاکید در حالی بود که نرخ ارز به طور کامل از دست بانک مرکزی خارج شده و تنها توسط دلالان و میزان تقاضا مشخص می شد. تأکید ریاست بانک مرکزی بر قدرت این بانک در کنترل بازار ارز در ابتدای ریاست بسیار بالا بوده است اما بالاخره در روز جمعه، 26 بهمن ماه 97 ریاست بانک مرکزی به طور غیر مستقیم اعلام کرد که بانک مرکزی در کنترل بازار ارز مستأصل شده و از صاحبنظران درخواست کرده است که در حال حاضر هیچ تفسیری از بازار ارائه نکنند.

همچنین ریاست بانک مرکزی در یادداشت بعدی خود در تاریخ 28 بهمن 97 اعلام کرد که عوامل مخرب در بازار به شدت در تلاش برای افزایش نوسانات ارز هستند. اما مساله این است که چرا قدرت عوامل مخرب ناشناس در بازار ارز بر قدرت انک مرکزی در آن روزها چیره شده بود. همه این ها در حالی بود که ریاست بانک مرکزی یادداشت هایی مبنی بر موجودی ارزی کافی در کشور خبر می داد (یکشنبه، 30 دی ماه 97).

بازار متشکل ارزی

بازار متشکل ارزی یکی از ابزارهایی است که به گفته ریاست بانک مرکزی می تواند ثبات خوبی را در بازار ارز ایجاد کند. گرچه اولین یادداشت ریاست بانک مرکزی با این موضوع منتشر شد، اما تنها در روز چهارشنبه، 19 دی ماه 97 دوباره در این زمینه سخن به میاد آمده و اشاره ای به سپرده های مبتنی بر ارز شد. اما پس از آن خبری از بازار متشکل ارزی نبود.

ابزارهای سیاست پولی

استفاده از ابزارهای سیاست پولی موضوع جالبی است که بارها توسط ریاست بانک مرکزی مطرح شده است که مهمترین آن عملیات بازار باز می باشد. با توجه به یادداشت های ریاست بانک مرکزی تعدیل و کنترل ترازنامه بانک مرکزی هیچ قدرتی در کنترل تورم در کشور نداشته است و تنها راه چاره در کنترل تورم و نرخ سود بانک ها، عملیات بازار باز می باشد.

ساز و کار تجارت اروپایی ساتما و اینستکس

یکی از ابزارهای تأمین ارز و معامله بین المللی که توسط ریاست بانک مرکزی در یادداشت ها به آن اشاره شد، ساز و کار تجارت اروپایی بود که برای اولین بار در 25 اسفند 97 از آن سخن گفته شد. بر اساس یادداشت های ریاست بانک مرکزی ساز و کار اینستکس در روز یکشنبه 9 تیرماه 98 اجرایی شد.

تأمین ارز

تامین ارز که یکی از مهمترین دغدغه های بانک مرکزی کشور است، به دفعات توسط ریاست بانک مرکزی در یادداشت ها مورد اشاره قرار گرفته است. بر اساس آمارهای ارائه شده توسط ریاست بانک مرکزی از ابتدای سال تا اواخر خرداد ماه این بانک توانسته است 4/9 میلیارد دلار ارز مورد نیاز کشور را تأمین کند که طبق یادداشت روز جمعه، 17 اردیبهشت 98، 60 درصد ارز این ارز توسط صادرکنندگان تأمین شده است. در حدود 800 میلیون دلار از ارز مورد نیاز کشور از طریق واردات و صادرات تهاتری صرفه جویی شده است که رقم قابل توجهی می باشد.

طرح تأمین مالی مولد

این طرح یکی از مهمترین گام های بانک مرکزی در کمک به بخش تولید در کشور است. از آنجایی که قیمت ارز نسبت به سال 96 در حدود 3 برابر افزایش یافته است، تولید کنندگان نیز به ناچار باید سرمایه در گردش خود را به همین میزان افزایش دهند که این امر به سادگی ممکن نخواهد شد. طرح تأمین مالی مولد جهت افزایش سرمایه در گردش تولید کنندگان از جمله طرح های کلیدی است که توسط ریاست بانک مرکزی پیشنهاد شده و کمک شایانی به تولید کنندگان کشور خواهد کرد.

نتیجه یادداشت ها

نگاهی به موضوعات و زمینه های یادداشت های ریاست بانک مرکزی حاکی از آن است که در نیمه اول سال ریاست، بانک مرکزی با مشکلات بزرگی روبرو بوده است. پس از افزایش ثبات قیمت ارز با ریاست دکتر عبدالناصر همتی ، طرح های بسیار کلیدی همچون تعدیل ترازنامه ها، فروش دارایی های بانک ها، اصلاح نظام بانکی، امهال مطالبات بانک ها و عملیات بازارباز در حال اجرایی شدن است که این طرح ها می تواند سیستم بانکداری کشور را وارد عصری جدید کند که بسیاری از مشکلات اقتصادی را از راه بردارد.

 

لینک کوتاهلینک کپی شد!
ممکن است شما دوست داشته باشید
ارسال یک پاسخ

  −  7  =  1