تفاوت توکن و کوین ، ارز دیجیتال و ارز مجازی

به گزارش پایگاه خبری بانکداری الکترونیک ، آیا میان توکن ‌ها و کوین‎ها ، ارزهای دیجیتال و ارزهای مجازی تفاوتی وجود دارد؟

به‌طور خلاصه باید گفت: بله متفاوتند. در واقع تفاوت‌هایی میان تمام این عناوین بزرگ و کوچک وجود دارد. برای مثال زمانی که شرکت جی‌پی‌مورگان سکه یا همان کوین JPM خود را ارائه داد، آن را به‌عنوان یک سکه دیجیتال عرضه کرد. درحالی که لیبرای فیسبوک به‌عنوان یک رمزارز معرفی شد و این شاید بخشی از دلایلی باشد که تنظیم‌کنندگان مقررات در سراسر جهان در مورد آن به تکاپو افتادند.

بااین وجود، گرچه سکه JPM و لیبرای فیسبوک در طراحی متفاوتند اما متخصصان این حوزه از منظر غیرمتمرکز بودن هر دوی آنها را رد نموده و این دو را رمزارز قلمداد نمیکنند. اما از آنجایی که این دارایی‎های دیجیتال توسط یک مجموعه متمرکز ارائه شده‌اند، بر همین اساس آنها را یک دارایی متمرکز محسوب نموده و میتوان این دو را پول مجازی (Vitural money) یا ارز دیجیتال (digital currencies) خطاب کرد. متأسفانه این مثال تمام و کمالی نیست؛ چراکه اگر مبنای رمزارز بودن را فقط ماهیت غیرمتمرکز بودن در نظر بگیریم باید گفت رمزارز های دیگری نیز وجود دارند که متمرکزند! و یا حداقل تا حدی میتوانند اینطور باشند.

بنابراین یک رمزارز ، چه دیجیتال و چه مجازی (در ادامه به تفاوت‎های میان این دو میپردازیم) براساس الگوریتم رمزنگاری بسیار قدرتمندی ایجاد میشود که آن را بسیار امن و غیرقابل تغییر میسازد. اغلب رمزارز ها مبتنی بر فناوری بلاکچین هستند و دفترکل توزیع شده‌ (distributed ledger) آنها توسط یک شبکه‌ی رایانه‌ای غیرمتمرکز اجرا و سازماندهی میشود.

همچنین ممکن است رمزارز هایی وجود داشته باشند که مبتنی بر فناوری بلاکچین نباشند. در حقیقت دیجی کش (Digicash) یکی از اولین مدل‎های پرداخت الکترونیک رمزنگاری شده بود که در دهه ۹۰ میلادی عرضه شد و شبکه بلاکچین نداشت.

برای هرچه پیچیده‌تر شدن موضوع باید گفت زیرشاخه‌هایی به‌صورت قراردادی نیز وجود دارند، مثلاً رمزارز های مبتنی بر بلاکچین مدرن. به‌عبارت دیگر نئو (NEO) یک سکه است درحالیکه بایننس کوین (BNB) در واقع یک توکن است. همانطور که برایتان روشن شد فضای کریپتو آکنده از این اصطلاحات گیج‌کننده است، ما در این مقاله در صدد هرچه قابل هضم‌تر و شفاف‌تر شدن این موضوع برآمده‌ایم.

سکه یا کوین چیست؟

سکه‌ها یا کوین ها ، شبکه بلاکچین اختصاصی خود را دارا می باشند. بیتکوین (BTC)، مونرو (XRM) و اتریوم (ETH) نمونه‌هایی از سکه ‌های رمزارز ی هستند. نقاط مشترکشان عبارتنداز: تمام آن‌ها دارای شبکه بلاکچین و دفترکل مستقل خودشان میباشند. بیتکوین از بلاکچین خودش، اتریوم از بلاکچین اتریوم و مونرو نیز از بلاکچین مونرو استفاده میکنند. تمام آنها میتواند ارسال، دریافت و استخراج شوند.

همانطورکه از نامشان برمی‌آید سکه ‌ها تمایل دارند که ویژگی‌های پول را در خود داشته باشند. خصوصیاتی نظیر قابل مبادله، قابل تقسیم، قابل حمل بودن و محدودیت در عرضه. بنابراین سکه ‌ها یا کوین های رمزارز ی به مثابه پول فیزیکی هستند و اگرچه پذیرش آنها در فروشگاه‎ها به کندی پیش میرود، اما میتوان از آنها برای پرداخت در ازای خرید یک محصول استفاده کرد.

بااین‎حال استثنائاتی نیز وجود دارد. مثلاً با اینکه اتریوم ویژگی‌های یک کوین را دارا است، عملکرد آن بسیار فراتر از نقش پولی‌اش میباشد و پلتفرم این رمزارز قابلیت‌های فراوانی دارد.

اصطلاح آلتکوین نیز حتماً به گوشتان خورده است، این اصطلاح از آنجا نشأت میگیرد که آلتکوین‌ها را به منزله‌ی جایگزینی برای بیتکوین قلمداد میکنند. در واقع تمام رمزارز های معرفی شده پس از بیتکوین را آلتکوین می‎نامند. بسیاری از آلتکوین‌ها مانند لایت‎کوین (LTC) و دوج‎کوین (DOGE) فورکی از بیتکوین هستند و از پروتکل متن‌باز بیتکوین استفاده میکنند. اما مونرو و اتریوم علی‌رغم اینکه بطور کلی شبکه بلاکچین مستقل دارند، بازهم آلتکوین تلقی میشوند.

توکن چیست؟

دارایی‌های دیجیتال این قابلیت را دارند که در محیط یک پروژه مشخص مورد استفاده قرار بگیرند. اولین تفاوت توکن ‌ها و سکه ‌ها در این است که توکن ‎ها به یک پلتفرم بلاکچینی دیگر برای کار نیاز دارند. برای ایجاد توکن ‎ها، اتریوم رایج‎ترین پلتفرم موجود است و این اغلب به دلیل قابلیت قرارداهای هوشمند این پلتفرم است. توکن ‌هایی که بر پلتفرم اتریوم ساخته میشوند معمولاً با عنوان توکن ‎های ERC-20 شناخته میشوند. البته پلتفرم‌های دیگری مانند NEO و Waves نیز برای ایجاد توکن وجود دارند.

هدف توکن ‌ها با کوین ها متفاوت است، اگرچه میتوان از آنها نیز برای انجام امور پرداخت بهره جست که در این صورت به آنها توکن ‌های ارزی میگوند. بسیاری از توکن ‌ها برای استفاده در اپلیکیشن ‌های غیرمتمرکز (DApps) و شبکه‌ی آنها ساخته میشوند. برخی از توکن ‎ها موسوم به یوتیلیتی توکن (Utility token) هستند، هدف اصلی این توکن ‎ها این است که دارندگانش به عملکردهای پروژه دسترسی داشته باشند مانند توکن BAT که یک توکن ERC-20 است که برای تقویت تبلیغات دیجیتال ساخته شده است. تبلیغ‌کنندگان، تبلیغات را با توکن BAT میخرند و بعد از آن این تبلیغات میان ناشران و کاربران موتور جستجو بعنوان میزبان و مخاطب آنها توزیع میشود.

علاوه‎براین سکیوربتی توکن (Security token) که اساساً سرمایه‌گذاری در یک پروژه را نمایندگی میکند، نیز وجود دارد. اگرچه سرمایه‌گذاران در ارزشی که پشتوانه‌ی یک استارتآپ است سهیم میشوند، اما به‎عنوان سهامدار آن استارتآپ تلقی نمیشوند.

مردم این توکن ‎ها را با این ایده که در آینده ارزشمندتر میشوند میخرند، این موضوع در گذشته منشأ رونق تمام ICOها بوده است. موضوع ناراحت کننده آن است که برخی سکیوربتی توکن ‌ها را در پوشش یوتیلیتی توکن میخرند. معمولاً سکیوربتی‌ توکن ‌ها زیر ذره‌بین تنظیم‎کنندگان مقررات قرار دارند و سیاست‎های کامل احراز هویت را شامل میشوند، درحالیکه این موضوع برای بازار ICOها صادق نیست.

آیا ارزهای دیجیتال و ارزهای مجازی متفاوتند؟

خیر، یکی اصطلاحی بسیار انتزاعی است و دیگری کاملاً حقیقی. در واقع این موضوع ساده‌تر از مبحث توکن و سکه است. ارز دیجیتال یک کلیدواژه برای توصیف تمام مدل‎های پول الکترونیکی اعم از ارز مجازی و یا رمزارز است. مفهوم ارزهای دیجیتال اولین بار در سال ۱۹۸۳ در مقاله‌ای که توسط دیوید چائوم تهیه شده بود معرفی شد، او کسی است که بعدها تئوری‎اش را عملی نموده و دیجی‎کش (Digicash) را راه‌اندازی کرد.

ارزهای دیجیتال ویژگی‌هایی را نمایندگی میکنند که تنها در قالب‌های دیجیتال و الکترونیک وجود دارد و برخلاف اسکناس‎ها و سکه ‌های واقعی، محسوس و قابل لمس نیستند. این ارزها فقط به‌صورت آنلاین قابل تهیه و پرداخت هستند و این امر از طریق کیف‎پول‎های الکترونیکی و شبکه‌های مشخص متصل به اینترنت میسر است.

به‎طور معمول برای انجام تراکنش‎ها نیاز به واسطه‌ای نظیر یک بانک نیست و به همین دلیل تراکنش‎ها سریع و با کارمزدی اندک و یا رایگان صورت میپذیرند. خبر خوب این است که ارزهای دیجیتال با پول دیجیتال مترادف هستند.

به‎طور خلاصه میتوان گفت که توکن ‎ها، کوین ها و ارزهای مجازی در زمزه ارزهای دیجیتال قرار میگیرند. ارزهای مجازی هرچند که از نظر تئوریک دیجیتال هستند اما در واقع ماهیتی متفاوت دارند. همانطورکه درسال ۲۰۱۲ بانک مرکزی اروپا برای اولین بار تعریفی برای این اصطلاح ارائه داد، ارز مجازی، پولی دیجیتال است در محیطی غیرقانونی، که بواسطه توسعه دهندگانش صادر و کنترل میشود و برای انجام فرآیندهای پرداخت در میان اعضای یک جامعه مجازی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

مثالی اولیه برای ارز مجازی پول مورد استفاده در بازی‌های ویدیویی است که مبتنی بر رمزنگاری نمی‌باشد.  آنها معمولاً در محیط بازی مربوطه وجود دارند و برای باز کردن محتوای جوایز مانند امکانات و انیمیشن‎های جدید مورد استفاده قرار میگیرند.

بنابراین برخلاف پول معمولی یا حتی یک ارز دیجیتال خاص، ارزهای مجازی قابلیت صدور توسط بانک‌های مرکزی را ندارند و این امر توجیه کننده‌ی تمایلشان به نوسان است. در نتیجه رمزارز ها کاملاً از ارزهای مجازی متفاوتند و نباید با هم اشتباه گرفته شوند، نهایتاً میتوان آنها را در یک دسته کلی تر با نام ارزهای دیجیتال قرار داد.

آیا این تعاریف جهانی هستند و عمومیت دارند؟ باتوجه به اینکه این فضا مدام درحال رشد و تکامل است باید گفت خیر. رمزارز ها تا جایی که ما میدانیم ۱۰ سالی است که مورد توجه قرار گرفته‌اند، درحالیکه بسیاری از نهادها تنها ۳ تا ۵ سال است که آنها را مدنظر و توجه قرار داده‌اند، دقیقاً از زمانی که محبوبیت بیتکوین به دلیل رشد چشمگیر قیمتش افزایش یافت.

شایان ذکر است که لیبرای فیسبوک باعث تلاطم بزرگ دیگری در میان ناظران مالی شده است. برخی کشورها درحال حاضر به بررسی ماهیت و چگونگی قانونی شدن لیبرا اقدام نموده‌اند.

بنابراین تعریف رمزارز ها بسیار گوناگون و بسته به قلمرویی که میخواهد در آن تعریف شود، متفاوت است. در ایالات متحده آمریکا ۵ سازمان مختلف نظارتی وجود دارد که براساس دیدگاهشان تعاریف متفاوتی از رمزارز ها ارائه داده‎اند. به همین نسبت در ژاپن و روسیه هم تعاریف مختلفی برای رمزارز ها وجود دارد.

در نهایت باتوجه به اینکه فضای کریپتوها با سرعتی بی‌نظیر درحال رشد و تکامل است، تنظیم کنندگان قوانین نیز عقب مانده‌اند، عاقلانه این است که در نظر داشته باشیم ممکن است در آینده تعاریف جدیدی برای ارزهای دیجیتال مطرح شود که ما را ملزم میکند که درخصوص آنها بروز باشیم.

منبع:  cointelegraph