بانک‌های ایرانی در لیست سیاه کاخ سفید/ همه تحریم‌های واشنگتن علیه بانک‌ها و روابط مالی ایران در سال ۹۷

به گزارش پایگاه خبری بانکداری الکترونیک، بانک‌ها و روابط مالی و تجاری ایران با بازار بین‌المللی، همواره بخش اصلی و قابل توجه بسته‌های تحریمی آمریکا و اتحادیه اروپا علیه ایران را تشکیل می‌دهند. برجام که گشایش‌هایی را در این زمینه ایجاد کرده بود و منجر به آن شده بود که بانک‌های ایرانی یکی پس از دیگری از فهرست تحریم های غرب خارج شده بودند در سال ۹۷ بار دیگر با انزوای شدیدی مواجه شدند.

در ادامه این گزارش و به بهانه پایان سال نگاهی داریم به بازگشت تحریم‌های آمریکا علیه بانک ها و نهادهای مالی و همچنین روابط مالی ایران در سال ۹۷:

خروج آمریکا از برجام؛ سرنوشت بانک‌های ایرانی در هاله‌ای ازابهام!

ابتدای سال ۹۷ با خروج آمریکا از توافق هسته‌ای ایران و گروه ۱+۵ آغاز شد و اعلام کرد که طی چند مرحله تمامی تحریم‌های این کشور طی سال‌های گذشته که به واسطه برجام تعلیق شده بودند، مجددا علیه تهران اعمال خواهند شد.

بر اساس برجام همه تحریم‌های مالی، بانکی و اقتصادی، تحریم‌های مربوط به نقل و انتقالات مالی از مبدأ ایران و یا به مقصد ایران مصوب اتحادیه اروپا، تمامی تحریم‌های مربوط به فعالیت‌های بانکی، تمامی تحریم‌های بیمه، تحریم ارائه خدمات پیام رسانی مالی بانکی ( سویفت) به ایران، تحریم‌های ارائه خدمات مالی در تجارت با کشورها و موسسات بانکی و مالی و اقتصادی اروپایی با ایران، تحریم‌های مربوط به ارائه کمک‌های مالی، اقتصادی و وام‌های ترجیحی از سوی کشورها و موسسات اروپایی به ایران، تحریم‌های امکان دسترسی ایران به اوراق ضمانت و تضمین‌های مالی و اقتصادی، تحریم‌ها و محدودیت‌های ارائه هر یک از خدمات انتقال مالی و بانکی و بیمه‌ای لغو شده بود.

اما با خروج آمریکا از این توافق و اعلام اعمال مجازات علیه کشورهایی که با ایران به مبادله مالی و بانکی بپردازند، عرصه روز به روز بر روابط مالی و بانکی کشور با کشورهای خارجی تنگ  و تنگ تر شد که از جمله مهمترین آنها می توان به قطع سامانه پیام رسان مالی سوئیفت اشاره کرد.

پس از اردیبهش ماه، بانک های ایران یکی پس از دیگری وارد لیست تحریم های آمریکا شدند، بانک های خارجی که یا در ایران شعبه افتتاح کرده بودند و یا به دنبال افتتاح شعبه در کشور بودند، اعلام کردند که از کشور خارج می شوند. حساب بانکی بسیاری از شهروندان ایرانی در چندین کشور جهان بسته شد.

همزمان با ۱۳ آبان و آغاز دور جدید تحریم های واشنگتن علیه ایران پس از خروج این کشور از برجام، فهرست بلندبالای دیگری از بانک های ایرانی وارد لیست تحریم های وزارت خزانه داری دولت آمریکا شدند، علاوه بر آن سوئیفت نیز به روی بانک های ایرانی بسته شد و بیش از ۵۰ بانک و نهاد مالی ایرانی بار دیگر هدف تحریم های آمریکا قرار گرفتند. با قطع سوئیفت، درهای روابط مالی با جهان به روی بانک های ایران بسته و برجام با خطر نابودی کامل مواجه شد، در این بین اروپا اعلام کرد شبکه مالی مستقل از سوئیفت را ویژه ایران راه اندازی خواهد کرد.

کدام بانک‌ها و نهادهای مالی ایران تحریم شدند؟

ولی الله سیف رئیس کل بانک مرکزی ایران از جمله شخصیت های ایرانی است که در سال 97 وارد لیست تحریم های آمریکا شد. بانک ملت، بانک مهر اقتصاد، گروه مالی مهر اقتصاد،  بانک پارسیان و بانک سینا از جمله بانک‌های ایرانی هستند که وارد لیست تحریم های آمریکا شدند.

همچنین در 13 آبان بسیاری از موسسات مالی و دیگر بانک های ایرانی نیز وارد فهرست تحریم های آمریکا شدند که اسامی آنها به شرح زیر است: بانک ملی، بانک آرین، بانک آینده، بانک توسعه صادرات ایران، بانک قوامین، بانک سپه، بانک صنعت و معدن، بانک ایرانی-اروپایی هاندلز بانک وابسته به بانک صنعت و معدن، پست بانک، بانک تجارت و بانک دی، بانک سپه اینترنشنال، بانک کشاورزی، بانک بین‌المللی کیش، بانک قرض‌الحسنه رسالت، موسسه مالی و اعتباری قوامین، بانک خاورمیانه، بانک شهر و بانک رفاه کارگران، بانک بین‌المللی پرشیا، بانک فرست ایست اکسپورت و شرکت سهامی خاص بانک ملت. موسسه آتیه‌سازان دی، شرکت سرمایه‌گذاری بوعلی، شرکت هلدینگ توسعه دیدار ایرانیان، شرکت تجارت‌گستر فرداد، صرافی دی، شرکت لیزینگ دی، شرکت کارگزاری بانک دی، شرکت سرمایه‌گذاری رویای روز کیش، شرکت بازرگانی الکترونیکی دی، شرکت توسعه دنیا شهر کهن، شرکت تولید نیروی برق دماوند، شرکت خدمات بیمه امید بنیان دی، شرکت عمران و مسکن آباد دی و شرکت خدمات مالی و حسابداری دی ایرانیان.

اروپا، تحریم‌های آمریکا را دور می‌زند؟

برجام بدون آمریکا همچنان به حیات خود ادامه می‌دهد، تهران به تمامی تعهدات خود بر اساس این توافقنامه بین المللی عمل کرده و همچنان متعهد است و در مقابل اروپا نیز متعهد به تسهیل روابط مالی ایران بر اساس برجام و اکنون بدون آمریکا شد. بر این اساس قرار شد کانال مالی به میزبانی یکی از کشورهای اروپایی برای ادامه حیات روابط مالی و پولی ایران و اروپا راه اندازی شود.

در نهایت پس از گذشت بیش از ۱۰ ماه از وعده راه اندازی یک سازوکار مالی مشترک میان ایران و اروپا با نام (spv) با هدف ادامه مبادلات تجاری، در روز پنجشنبه ۱۱ بهمن ماه گذشته این کانال مالی با نام اینستکس در فرانسه ثبت و مدیریت آن را «پر شیفر» آلمانی با سابقه طولانی مدیریت در کامرز بانک این کشور بر عهده گرفت.

در این ساز و کار مبادلات با یورو انجام خواهد شد؛ اما نکته قابل تامل اینجاست که در این ساز و کار قرار نیست ایران پولی دریافت کند، بلکه نفت را به کشور‌های اروپایی می‌دهد و در مقابل از آن‌ها اقلام مورد نیاز خود را دریافت می‌کند. از سوی دیگر گفته می‌شود اینستکس دو شعبه در ایران و اروپا خواهد داشت و قرار است به عنوان یک نهاد واسط برای تسویه حساب شرکت‌های بدهکار و بستانکار در دو طرف عمل کند.

حمید بعیدی نژاد سفیر کشورمان در لندن در صفحه توییتر خود در رابطه با اینستکس اظهار کرد: «سه کشور اروپایی (فرانسه- آلمان- انگلستان) پیشنهاد کرده‌اند که برای عملیاتی شدن سریع کانال مالی که برای تسهیل تجارت بین دو کشور در تمامی زمینه‌ها تاسیس شده است، فاز اول آن به پرداخت‌های مرتبط با اقلام کالا‌های اساسی و پزشکی اختصاص یابد.»

بخش قابل توجهی از درآمدبانک های کشور از طریق روابط مالی بین المللی آنها ایجاد می شد، روابط مالی و تجاری و بانکی ایران با کشورها همسایه، کشورهای اروپایی و دیگر شرکای آسیایی خود امروز در کانال تحریم ها قرار گرفته است، موضوعی که به شدت اقتصاد کشور را تحت تاثیر خود قرار داده است.  حیات بانک ها در دوران تحریم اگرچه سخت و دشوار است اما از آنجایی که به گفته مقامات کشور ما امروز در یک جنگ اقتصادی به سر می بریم، این امیدواری وجود دارد که راه کارهای جایگزین و سیاست های کارآمدی در این زمینه از سوی مقامات اتخاذ شود تا این جنگ اقتصادی را نیز پیروزمندانه به پایان ببریم.

منبع: فابانیوز
گزارشی از: خدیجه غبیشاوی