لزوم تغییر فرایندها در پروژه‌های دیجیتال‌سازی
مدیرعامل شرکت تجارت الکترونیک حکمت، ضمن تاکید بر این نکته که شکل‌گیری شعبه‌های نوین دیجیتال، تنها به معنای تغییر ظاهر شعبه بانک‌ها نیست، گفت: در شعبه‌های دیجیتال، فرایندها باید تغییر کند که این امر مستلزم رعایت امور فنی از یک سو و آشنایی با قوانین و اخذ مجوزهای لازم از سوی دیگر است.
به گزارش پایگاه خبری بانکداری الکترونیک، به نقل از فابانیوز، شرکت تجارت الکترونیک حکمت، به صورت کامل وابسته به بانک حکمت ایرانیان است و پروژه‌های مروبط به فناوری اطلاعات و ارتباطات این بانک را اجرایی می‌کند. بر اساس یکی از این پروژه‌ها، نخستین شعبه نوین بانک حکمت ایرانیان، با عنوان «ایرانیان‌نت» راه‌اندازی شده است.
مهرداد خسروی مدیرعامل این شرکت در مورد پروژه «ایرانیان‌نت» توضیح داد: در سال‌های اخیر، بحث بازطراحی شعب به صورت جدی مورد توجه شبکه بانکی قرار گرفته است؛ چرا که در شعب سنتی، مشتری باید برای هر کاری وقت خود را در صف باجه هدر بدهد.
وی افزود: از سوی دیگر موضوه شعبه‌محوری، بانک‌ها را با زیان مواجه کرده است؛ آنها ناچار به تهیه ساختمان، به عنوان دارایی ثابت هستند و نگهداری شعبه و زیرساخت‌های آن نیز هزینه‌بر است.
مدیرعامل شرکت تجارت الکترونیک حکمت ادامه داد: بر همین اساس، بانک حکمت ایرانیان نیز پروژه ایرانیان‌نت را به عنوان نخستین شعبه نوین خود کلید زد که با پیمانکاری این شرکت انجام شده است.
خسروی گفت: در شعبه نوین بانک حکمت ایرانیان، باجه و متصدی‌‌ای وجود ندارد؛ همه امور با مجموعه‌ای از ابزارهای الکترونیکی نرم‌افزاری و سخت‌افزاری انجام می‌شود که نرم‌افزارها بومی هستند و توسط نیروی متخصص شرکت طراحی شده‌اند.
وی افزود: در حوزه سخت‌افزاری نیز از دستگاه‌های به روز الکترونیکی بهره گرفته شده که یکی از آنها VTM است؛ این دستگاه هفت روز هفته و 24 ساعته، همه خدمات باجه را انجام می‌دهد که از جمله می‌توان به این موارد اشاره کرد؛ افتتاح حساب، دریافت تسهیلات و صدور انواع کارت‌های نقدی، اعتباری، هدیه و المثنی.
این فعال فناوری‌های مالی بیان کرد: از آنجا که ارتش جمهوری اسلامی ایران، سهام‌دار عمده بانک حکمت ایرانیان است، نخستین شعبه این پروژه چندی پیش در شهرک شهید فلاحی آغاز به کار کرد و افتتاح شعب دیگری از این دست نیز در تهران و شهرهای دیگر در دستور کار بانک قرار دارد.
مدیرعامل شرکت تجارت الکترونیک حکمت با اشاره به استقبال خوب مشتریان از «ایرانیان‌نت» گفت: حضور کاربران در این شعبه، تقریبا در همه حوزه‌ها از پیش‌بینی‌ها فراتر رفته است؛ برای مثال تصور می‌شد تعداد تراکنش‌ها به دو تا سه هزار مورد، افتتاح حساب 10 تا 15 عدد و صدور انواع کارت‌ها به 50 تا 70 مورد در ماه برسد در حالی که این اعداد اکنون به ترتیب به 12 هزار تراکنش، 200 مورد افتتاح حساب و حدود 300 عدد کارت رسیده است.
حذف کاغذ و اجرای دیجیتال همه فرایندها
خسروی گفت: هدف از ایجاد شعبه نوین بانک حکمت ایرانیان صرف ارائه خدمات پرداخت نیست؛ این پروژه به دنبال ارائه همه خدمات بانکداری به صورت دیجیتال است؛ بر این اساس یکی از عمده‌ترین مشکلات این حوزه در کشور به بحث رگولاتوری مربوط می‌شود که هنوز امکان احراز هویت الکترونیک را نمی‌پذیرد.
وی افزود: به دلیل تسلطی که مدیران مجموعه تجارت الکترونیک حکمت به دلیل سوابق کاری خود روی قوانین و مقررات بانکی دارند، پروژه ایرانیان نت توانسته است مجوزهای لازم را در برخی حوزه‌ها اخذ کند؛ برای مثال احراز هویت از طریق کارت ملی هوشمند انجام می‌شود و در نتیجه افتتاح حساب و امضای دیجیتال از طریق الکترونیکی صورت می‌گیرد.
مدیرعامل شرکت تجارت الکترونیک حکمت ادامه داد: شکل‌گیری شعبه‌های نوین دیجیتال تنها به معنای تغییر ظاهر شعبه و استفاده از دستگاه به جای متصدی نیست؛ در این شعب فرایندها باید تغییر کنند که این امر از یک سو مستلزم امور فنی و تخصصی در حوزه نرم‌افزاری و سخت‌افزاری و از سوی دیگر آشنایی با قوانین و اخذ مجوزهای لازم است.
خسروی بیان کرد: در این شعب، احراز هویت برای افتتاح حساب به صورت حضوری یا اعتبارسنجی به شیوه دستی انجام نمی‌شود؛ همه این فرایندها باید به صورت دیجیتال و از طریق کارت ملی انجام شود که به نوبه خود به سامانه‌های مختلف از جمله اعتبارسنجی و ثبت‌احوال متصل است و بررسی‌ها و استعلام‌ها را انجام می‌دهد.
این فعال فناوری‌های مالی افزود: در شعبه دیجیتال بانک حکمت ایرانیان، مشتری مجبور نیست هیچ سند کاغذی‌ای را ارائه دهد یا فرمی را تکمیل کند. همه فرایندها الکترونیکی است و هم امضای خیس از مشتری گرفته می‌شود و هم دیجیتال. برنامه بعدی پروژه این است که از شناسایی هویت بر اساس ویژگی‌های ساختاری و منحصر به فرد افراد، مانند اثرانگشت یا عنبیه بهره گرفته شود.
لزوم همراهی بیشتر رگولاتور با پروژه‌های دیجیتال‌سازی
مدیرعامل شرکت تجارت الکترونیک حکمت ادامه داد: در ایران، متولیان چنین پروژه‌هایی معمولا روی بخش فنی آن تمرکز می‌کنند؛ در حالی که بخش فرایندها اهمیت بیشتری دارد و دلیل استقبال مردم از «ایرانیان‌نت» نیز توجه این پروژه به همین موضوع است.
خسروی بیان کرد: این استقبال نشان می‌دهد مردم به این باور رسیده‌اند که دوره فعالیت‌های حضوری و زمان‌بر داخل شعبه گذشته است و تمایل دارند خدمات خود را از دستگاه و به صورت دیجیتال دریافت کنند. اجرای پروژه ایرانیان‌نیت، علاوه بر رضایت مشتریان، هزینه‌های بانک را نیز کاهش می‌دهد.
وی افزود: بر این اساس، رگولاتوری باید همراهی بیشتری با اجرای چنین پروژه‌هایی داشته باشد؛ هنوز قانون منسجمی در این حوزه به تصویب نرسیده است و مجوزها باید به صورت موردی گرفته شود.
مقاوت بخش‌های دولتی در برای تکنولوژی‌های جدید/ لزوم تقویت استارتاپ‌های فین‌تک
مدیرعامل شرکت تجارت الکترونیک حکمت گفت: متاسفانه ایران در بهره‌گیری از تکنولوژی‌های جدید معمولا حدود 20 تا 25 سال از دنیا عقب‌تر است و نوعی مقاوت در کشور در برابر تغییرات وجود دارد؛ البته این مقاومت نه از سوی مردم که بیشتر در ساختارهای دولتی دیده می‌شود.
خسروی افزود: بخش‌های دولتی در ایران به صورت جزیره‌ای و جدا از همدیگر فعالیت می‌کنند؛ تجمیع کردن آنها در کنار یکدیگر تا حدودی سخت است و این موضوع، بهره‌گیری از تکنولوژی‌های نوین را مشکل می‌کند.
وی ادامه داد: اکنون در حوزه مالی و پولی، فناوری‌ها و نوآوری‌های محتلفی در دنیا مطرح هستند که هنوز در ایران استفاده‌ای ندارند؛ برای مثال هوش مصنوعی گسترش زیادی یافته و امروزه بانکداری در دنیا ربات‌محور شده است.
مدیرعامل شرکت تجارت الکترونیک حکمت بیان کرد: بانک‌های بین‌المللی، حتی از مرحله دیجیتال نیز گذر کرده‌اند و به سمت بانکداری باز رفته‌اند؛ به این معنا که مشتریان نیازی به حضور فیزیکی در شعبه دیجیتال ندارند و می‌توانند با تلفن همراه هوشمند خود همه خدمات مالی از جمله امور بانکی، خرید و فروش سهام، دریافت بیمه، بهره‌گیری از مشاوره سرمایه‌گذاری و تحلیل شرایط سبد خانوار را دریافت کنند.
خسروی گفت: در ایران هنوز تا چنین مرحله فاصله زیادی وجود دارد و چالش اصلی نیز کمبود داده است؛ نرم‌افزارهای جمع‌آوری اطلاعات جزیره‌ای هستند و این امر جمع‌آوری نتایج آنها و تحلیل کلان‌داده را مشکل می‌کند.
وی توضیح داد: برای مثال در حوزه پرداخت، بخشی از داده‌ها نزد PSPها و بخشی نزد بانک‌هاست. همچنین بعضی از اطلاعات هویتی یا اعتباری کاربران نیز در سازمان‌هایی مانند ثبت احوال یا امور مالیاتی قرار دارد. هیچکدام از این مراکز حاضر نیستند داده‌ها را به یکدیگر متصل کنند تا ارزش افزوده‌ای ایجاد شود.
این فعال فناوری‌های مالی گفت: در این شرایط نمی‌توان انتظار داشت تکنلولوژی‌هایی مانند هوش مصنوعی در سیستم بانکداری کشور، حداقل در آینده نزدیک کاربرد ویژه‌ای داشته باشد؛ برای حرکت به این سمت باید استارتاپ‌های فین‌تک تقویت شوند و دولت کار را به بخش خصوصی بسپارد چرا که ساختارهای دولتی نمی‌نوانند اقدام قابل توجهی در این زمینه انجام دهند.
گفت‌وگو از: سارا اسلامی