هزینههای غیرجاری؛مطالبات مشکوک الوصول سیستم بانکی
بر اساس آمارهای مرکز پژوهشهای بانکی کشور مشخص شد؛
آمارهای اعلام شده توسط مرکز پژوهشهای بانکی کشور حاکی از آن است که بخش قابل توجهی از هزینههای سیستم بانکی کشور مربوط به هزینههای داراییهای غیرجاری میباشد/ در سال 1396 در حدود 714 هزار میلیارد ریال از هزینه سیستم بانکی کشور مربوط به مطالبات معوق بوده است که بخش قابل توجهی از آن مربوط به ذخیره گیری بانکها میباشد/ ارائه آمار ذخیرهگیری ناشی از مطالبات بانکها از سال 1394 توسط بانک مرکزی برای بانکها تعیین شد که حاکی از حجم قابل توجه مطالبات معوق و مشکوکالوصول سیستم بانکی دارد.
به گزارش پایگاه خبری بانکداری الکترونیک، از ابتدای سال 1390 حجم هزینههای مطالبات مشکوک الوصول بانکها افزایش قابل توجهی داشته است و از 6/41 هزار میلیارد ریال در سال 1390 به 4/120 هزار میلیارد ریال در سال 96 رسیده است.
البته شایان ذکر است که برخی از بانکها همچون پاسارگاد، سرمایه، سپه، شهر، قوامین و ملی میزان هزینه مطالبات مشکوک الوصول خود در سال 96 را ارائه نکردهاند. حجم ذخیرهگیری بانکها در طی 3 سال گذشته بر اساس آمارها از حدود 432 هزار میلیارد ریال در سال 94 به حدود 604 هزار میلیارد ریال در سال 95 افزایش یافته است. در سال 96 برخی از بانکهای بزرگ همچون ملت، سرمایه و پاسارگاد نیز حجم ذخیرهگیری خود را اعلام نکرده اند که با این اوصاف میزان ذخیره گیری بانکها در سال 96 به بیش از 700 هزار میلیارد ریال رسیده است (شکل 1).
وضعیت هزینههای بانکها به تفکیک
شکلهای 2 الی 31 روند هزینههای مطالبات معوق و میزان ذخیره گیری بانکها را به تفکیک ارائه کرده است. با توجه به آمارها بانک اقتصاد نوین در سال 1392 حجم قابل توجهی از هزینه مطالبات مشکوک الوصول را پرداخت کرده است.
در عمده بانکها بین میزان ذخیره گیری و میزان هزینه مطالبات مشکوک الوصول اختلاف قابل توجهی وجود دارد، اما در برخی از بانکها همچون بانک آینده، حکمت ایرانیان، خاورمیانه، دی، سرمایه و گردشگری اختلاف کمی بین میزان ذخیره گیری و هزینه مطالبات مشکوک الوصول وجود دارد.
بر خلاف این، در بانکهایی چون بانک پارسیان و ملت اختلاف قابل توجهی بین میزان ذخیره گیری و هزینه مطالبات مشکوک الوصول وجود دارد.
سهم بانکها در ذخیره گیری و هزینههای مطالبات مشکوک الوصول در سال 96
بر اساس شکل 32 از نظر میزان ذخیره گیری بانک صادرات با سهم حدود 20 درصدی، در سال 96 در حدود 119 میلیارد ریال ذخیره گیری انجام داده است . پس از آن بانک صنعت و معدن با ذخیره گیری 104 هزار میلیاردی، 5/17 درصد از کل ذخیره گیری سیستم بانکی کشور را انجام داده است.
بانکهای تجارت، ملی، مسکن و کشاورزی نیز مجموعاً در حدود 37 درصد از کل ذخیره گیری بانکی کشور را انجام داده اند. در این بین بانکهای پاسارگاد، توسعه تعاون، توسعه صادرات، دی، سرمایه، شهر، قوامین و ملت گزارشی از میزان ذخیره گیری در سال 96 ارائه نکرده اند.
با توجه به شکل 33 بیشترین میزان هزینه مطالبات مشکوک الوصول در سیستم بانکی مربوط به بانک تجارت با سهم 14 درصدی از کل بانکها است که مبلغی بالغ بر 9/16 هزار میلیارد تومان میباشد.
بانکهای ملت، صادرات و مسکن نیز به ترتیب 16، 7/14 و 12 هزار میلیارد ریال هزینه مطالبات مشکوک الوصول پرداخت کرده اند که به همراه بانک تجارت در حدود نیمی از هزینه مطالبات مشکوک الوصول توسط این بانکها پرداخت میشود. در زمینه آمار این بخش از هزینهها نیز بانکهای پاسارگاد، سپه، سرمایه، شهر، قوامین و ملی نیز آماری ارائه نکرده اند.
منبع: ماهنامه بانکداری آینده شماره 36