بانک ملت; بانک ۲۰۰ هزار میلیارد تومانی

به گزارش پایگاه خبری بانکداری الکترونیک، این بانک درحال حاضر با بیش از 1500 شعبه و حدود 22 هزار نفر پرسنل یکی از بزرگترین بانک‌های غیردولتی در کشور به شمار می‌رود. 
مهم‌ترین راهبردهای بانک ملت توسعه فناوری اطلاعات و ارتباطات، مدیریت روابط مشتریان، بهبود کیفیت خدمات، توسعه منابع انسانی و بهبود شاخص‌های عملکرد است. برای دستیابی به این راهبردها، اهدافی همچون رشد و بهره‌وری بانک، سوددهی و ارائه خدمات مناسب به مشتریان، شناخت نیازها و دسته‌بندی مشتریان و فرآیندهای مربوط به سود، آموزش‌های استراتژی‌محور، فناوری نوین بانکی و همسوسازی اهداف فردی، بخشی و سازمانی ترسیم شده است.
فعالیت اصلی بانک طبق اساسنامه اشتغال به عملیات بانکی در چارچوب مقررات پولی و بانکی کشور و شرکت‌های فرعی آن عمدتا در زمینه‌های بانکداری، لیزینگ، سرمایه‌گذاری، صرافی، طراحی و تولید نرم‌افزارهای کامپیوتری و انجام خدمات نگهداری نرم‌افزار‌های تولیدی است. 
نگاهی به عملکرد بانک ملت در سال‌های گذشته کارنامه قابل قبولی از این بانک به دست می‌دهد. در سال 95 این بانک با سهم حدود 19 درصدی از کل سپرده‌های ریالی بانک‌های تجاری، از این حیث رتبه نخست را به خود اختصاص داده است. در بخش منابع و مصارف ارزی و ریالی نیز بانک ملت موفق شد به ترتیب با اختصاص سهم 21 و 24 درصدی در میان بانک‌های تجاری پیشتاز باشد. همچنین این بانک در میان بانک‌های تجاری با سهم 3/16 درصدی، بیشترین نیروی انسانی را داراست. کسب رتبه نخست در میان بانک‌های تجاری از حیث مانده سرانه کارکنان و شعب در جذب منابع، مانده سرانه شعب در جذب سپرده‌های ریالی و مانده سپرده‌های قرض‌الحسنه جاری از دیگر دستاوردهای این بانک در سال 95 است. همچین بانک ملت در سال یاد شده به لحاظ مانده سپرده‌های کوتاه‌مدت، صدور ضمانتنامه و جذب سپرده‌های بلندمدت رتبه دوم را در اختیار گرفته است. 
به علت گستردگی اهمیت بانک ملت در نظام بانکداری کشور کرسی‌های مدیریتی این بانک از اهمیت خاصی برخودار بوده و تغییرات در مدیریت این بانک همواره مورد توجه رسانه وکارشناسان قرار می‌گیرد. از آبان‌ماه 96 محمد بیگدلی با تجربه دوساله عضویت در هیات‌مدیره این بانک، مدیرعاملی بانک ملت را پذیرفت و هم‌اکنون زمام امور اجرایی بانک را برعهده دارد.
با آغاز موج خصوصی‌سازی در دولت نهم، بانک ملت در سال 86 به شرکت سهامی عام تبدیل و سهام آن در اواخر سال 87 در تابلوی اصلی بازار بورس اوراق بهادار تهران درج و با عرضه 5 درصدی، معاملات ثانویه سهام این بانک از همین سال آغاز شد. در حال حاضر دولت به لطف مالکیت مستقیم 17 درصدی به علاوه مالکیت غیرمستقیم 30 درصدی از طریق شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی (سهام عدالت)، سهام مدیریتی بانک ملت را در اختیار دارد. مجموع 10 درصد از سهام بانک نیز به زیرمجموعه آن یعنی «گروه مالی ملت» و شرکت «تامین آتیه کارکنان» تعلق دارد. تامین اجتماعی نیز با مالکیت 10 درصدی سهامدار عمده دیگر این بانک به شمار می‌رود. با توجه به ترکیب سهامداری اشاره شده، بیان این جمله که بانک ملت تنها روی کاغذ خصوصی شده است، سخنی به گزاف نیست.
بانک ملت در حال حاضر با ارزش بازاری نزدیک به 50,000 میلیارد ریال از این حیث رتبه نخست را در بین تمامی نماد‌های بانکی دارد و نماد معاملاتی آن برخلاف بسیاری از بانک‌ها مدت زیادی متوقف نبود. نگاهی به ترازنامه بانک ملت در سال 95 نشان می‌دهد یکی از نکات قوت سهام این بانک نسبت به سایر بانک‌های پذیرفته شده در بازار سرمایه نقدشوندگی بالای آن است. به گونه‌ای که با وجود توقف نیمی از نمادهای معاملاتی بانکی (در تاریخ نگارش در نیمه اسفندماه) و توقف بسیاری دیگر در اغلب روز‌های سال، نماد معاملاتی بانک ملت به دلیل شفاف‌سازی به موقع اطلاعات از سوی مدیران، در یک سال اخیر تنها 21 روز متوقف بوده است. 
سرمایه اسمی بانک ملت در حاضر مبلغ 50,000 میلیارد ریال است. آخرین نسبت کفایت سرمایه اعلام شده برای این بانک (به تاریخ خرداد ماه 96) عدد 6.39 را نشان می‌دهد. این رقم در پایان سال‌های 94 و 95 به ترتیب 6.09 و 6.3 بوده است. 
نگاهی به دارایی‌های بانک ملت در سال‌های اخیر، از روند صعودی مستمر آن حکایت دارد به گونه‌ای که به طور میانگین در 6 سال گذشته سالیانه 20 درصد رشد داشته است. در پایان آذرماه 96 جمع دارایی‌های بانک ملت از رقم 2 میلیون میلیارد ریال گذشت که این رقم در میان بانک‌های خصوصی بی‌سابقه است. در بین کل بانک‌های کشور نیز (به دلیل اینکه آماری از میزان دارایی‌های بانک ملی در سال 95 در دسترس نیست)، بانک ملت رتبه اول یا دوم را در اختیار دارد. پیش بینی می‌شود این روند صعودی در سال‌های بعدی نیز ادامه داشته باشد.

 
آخرین صورت مالی منتشر شده این بانک نیز به دوره 9 ماهه منتهی به آذر ماه 96 مربوط می‌شود که در آن جمع دارایی‌های بانک ملت ۲,۱۰۷,۵۷۶ میلیارد ریال عنوان شده است. نگاهی به تفکیک منابع دارایی‌های این بانک نشان می‌دهد که حدود نیمی از آن از محل سپرده‌های سرمایه‌گذاری مدت دار و 18 درصد از آن از محل سایر سپرده‌های مشتریان به دست آمده است. نکته قابل توجه آن که سهم حقوق صاحبان سهام از تامین منابع دارایی‌های بانک ملت تنها حدود 3 درصد است.
 

نگاهی به بخش مصارف این دارایی‌ها نشان می‌دهد که بیش از نیمی از آن‌ها به اعطای تسهیلات به اشخاص غیردولتی اختصاص یافته است. این موضوع حکایت از آن دارد که منابع و مصارف در بخش عمده‌ای از دارایی‌های این بانک همخوانی دارد. تسهیلات اعطایی به بخش‌های دولتی نیز با سهم 14 درصدی پس از تسهیلات غیردولتی دومین بخش بزرگ از مصارف را به خود اختصاص داده است. بخش‌های صنعت و معدن و همچنین بازگانی و خدمات بیشترین سهم از تسهیلات این بانک را به خود اختصاص داده‌اند. نکته قابل توجه دیگر در این حوزه مطالبات ۱۰۲,۳۸۶ میلیارد ریالی از دولت است که با توجه به سهم 5 درصدی آن از کل دارایی‌ها، در صورت بازپرداخت می‌تواند نقطه عطفی در عملیات و سودآوری این بانک باشد. هرچند طبق بررسی‌های به عمل آمده این مطالبات در سال‌های اخیر روندی صعودی را طی کرده است. اختصاص 4 درصد از دارایی‌ها به سرمایه‌گذاری در سهام و سایر اوراق بهادار نیز جالب توجه است. گروه مالی بانک ملت از بزرگترین گروه‌های مالی در بازار سرمایه می‌باشد که بخشی عمده‌ای از سرمایه‌گذاری‌های این بانک را در دل خود جای داده است.
 

براساس صورت‌های مالی منتشر شده منتهی به آذرماه 1396، بانک ملت سود خالصی معادل 3,785 میلیارد ریال شناسایی کرده است که این مبلغ نسبت به دوره مشابه سال قبل افزایش اعجاب انگیز 476/1 درصدی را نشان می‌دهد. با احتساب این سود بانک ملت موفق شده است در 9 ماهه نخست 55 درصد از سود پیش‌بینی‌شده را محقق سازد. 
بررسی تغییرات درآمدی بانک ملت در سال‌های اخیر روندی صعودی را به تصویر می‌کشد. هرچند میزان این صعود در سال‌های مختلف متفاوت بوده است اما میانگین رشد سالانه آن حدود 12 درصد برآورد شده است. جمع درآمد‌های بانک در سال 95 رقمی معادل ۷۳,۰۴۸ میلیارد ریال بوده است. هرچند در آخرین بودجه اعلام شده از سوی بانک جمع درآمد‌ها رقم 91,139 میلیارد ریال برآورد شده اما با فرض تکرار روند سودآوری 9 ماهه نخست، در سه ماهه پایانی جمع درآمد‌های شرکت به 83,630 میلیارد ریال بالغ می‌شود که این رقم نسبت به رقم سود سال 95 رشد 14 درصدی را نشان می‌دهد. همچنین با فرض رشد 10 درصدی درآمدهای پیش‌بینی‌شده 96، برای سال 97 جمع درآمدهای این بانک به رقمی حدود 89,000 میلیارد ریال خواهد رسید.
 

درآمد‌های بانک ملت نیز همچون سایر بانک‌ها از «سهم بانک از درآمد‌های مشاع» و «درآمد‌های غیرمشاع» تشکیل شده است. درآمد مشاع درآمد مشترک بین بانک و سپرده‌گذاران است که با توجه به نسبت منابع هرکدام بین آنها تقسیم می‌شود که مهم‌ترین آن شامل سود تسهیلات اعطایی به وام‌گیرندگان، سود اوراق مشارکت و سرمایه‌گذاری‌های مربوطه، سود سپرده‌گذاری در بانک‌های دیگر و همچنین وجه التزام (جریمه دیرکرد) دریافتی بابت تسهیلات اعطایی است. درآمد غیرمشاع نیز عبارت است از درآمدهای ناشی از عملیات بانکی از محل منابع خود بانک، هرچه این درآمد‌ها بیشتر باشد نشان‌دهنده بهتر بودن عملیات بانکی است. درآمد کارمزد، مبادلات ارزی، درآمدهای حاصل از حساب‌های جاری و قرض‌الحسنه از جمله این درآمدها است.
نکته جالب توجه در سود و زیان این دوره اتکای 96 درصدی بانک ملت به درآمدهای غیرمشاع است. به گونه‌ای که حدود 98 درصد درآمد غیرمشاع پیش‌بینی‌شده در 9 ماهه محقق شده و توانسته است بخشی از عقب‌ماندگی سهم بانک از درآمدهای مشاع را جبران کند. لذا پوشش بیش از صددرصدی این مبلغ در عملکرد سالانه چندان دور از ذهن نیست. بررسی‌ها نشان می‌دهد رشد 289 درصدی درآمد ناشی از مبادلات ارزی در 9 ماهه نخست سال 96، مهم‌ترین عامل تاثیرگذار در افزایش 44 درصدی درآمد‌های غیرمشاع بانک ملت در این دوره بوده است. اتکای هرچه بیشتر بانک به درآمدهای غیرعملیاتی از آن جهت حائز اهمیت است که بانک را در سال‌های آینده در مقابل ریسک‌های ناشی از نوسانات سود سپرده بانکی تا حدود بسیار زیادی مصون می‌سازد. لذا پیش‌بینی می‌شود با وجود مجوز انتشار اوراق گواهی سپرده، تاثیر این انتشار بر سودآوری بانک در سال 97، چندان قابل توجه نخواهد بود.
 

در بخش هزینه‌ها نیز روند سال‌های اخیر صعودی بوده به گونه‌ای که با وجود تفاوت تغییرات در سال‌های مختلف متوسط رشد جمع هزینه‌ها در سال‌های 90 تا 95 حدود 15 درصد بوده است. در پیش‌بینی هزینه‌ها همچون برآورد درآمدها، میزان هزینه شناسایی‌شده در 9 ماهه نخست 96 ملاک قرارداده و به کل 12 ماه سال تعمیم داده شده است. با این احتساب جمع هزینه‌های بانک ملت در سال 96 رقمی معادل 77,660 میلیارد ریال برآورد می‌شود که با وجود رشد 12 درصدی نسبت به هزینه‌های سال 95، از 82,765 میلیارد ریال اعلام شده در آخرین بودجه شرکت کمتر است. برای پیش‌بینی هزینه‌های سال 97 نیز هزینه‌های براوردی سال 96، با توجه اقلام هزینه‌ای، به میزان 10 درصد افزایش داده شده است. با توجه به پیش‌بینی تورم حدود 10 درصدی در سال‌های 96 و 97، میزان افزایش هزینه‌های پیش‌بینی‌شده در این دو سال معقول به نظر می‌رسد.

در 9 ماهه نخست سال 96، بانک ملت جمع هزینه‌های خود (به غیر از مالیات) را مبلغ ۵۸,۲۴۵ میلیارد ریال اعلام کرده است که از رشد 41 درصدی نسبت به مدت مشابه سال قبل حکایت دارد. نکته قابل توجه آن که در این دوره ۵,۰۸۸ میلیارد ریال هزینه مطالبات مشکوک‌الوصول شناسایی شده است که این عدد در دوره مشابه سال قبل صفر بوده است. نگاهی به اجزای هزینه‌ای بانک ملت در 9 ماهه نخست سال 96، حکایت از آن دارد که حدود 35 درصد از آن به هزینه کارکنان اختصاص یافته است. 
 

با توجه به مفروضات اشاره شده در برآورد اقلام درآمدی و هزینه‌ای بانک ملت در سال‌های 96 و 97، سود خالص این بانک در این دو سال به ترتیب حدود 5,000 و 5,500 میلیارد ریال می‌شود. این ارقام اگرچه از سود مندرج در بودجه کمتر بوده و با سود‌های شناسایی شده در سال‌های 91 تا 93 فاصله زیادی دارد، اما نسبت به سود سال 95 به ترتیب رشد 27 و 39 درصدی را نشان می‌دهد. همچنین با برآوردهای انجام‌شده حاشیه سود خالص بانک در سال‌های 96 و 97 حدود 6 درصد است. این رقم در سال 95 حدود 5/5 درصد بوده است.
 

فارغ از اعداد و ارقام، به اذعان بسیاری از کارشناسان با توجه به داشته‌های بالقوه و بالفعل بانک ملت، این بانک یکی از پرپتانسیل‌ترین بانک‌های کشور به شمار می‌رود. به گونه‌ای که با توجه به ماهیت نیمه‌دولتی خود توانسته است یکی از بهترین کارنامه‌ها را در میان تمام بانک‌های کشور اعم از دولتی، نیمه‌دولتی و خصوصی به نمایش گذارد. به گونه‌ای که هم رسالت‌های اجتماعی خود در قبال جامعه را به نحو احسن اجرا کرده و هم سهامداران خود را از سودآوری به نسبت قابل قبولی بهره‌مند ساخته است.