اصول توسعه گردشگری از زبان روحانی
تاکید رئیس‌جمهوری در مراسم روز جهانی گردشگری بر اشتغالزایی این صنعت
حسن روحانی رئیس‌جمهوری در مراسم روز جهانی گردشگری توجه به سه اصل را در افزایش جذابیت صنعت گردشگری موثر دانست. به اعتقاد رئیس‌جمهور، فرهنگ، سیاست خارجی و اقتصاد سه ضلعی هستند که در جذابیت‌بخشی به این صنعت باید مدنظر قرار گیرند.
درحالی مراسم روز جهانی گردشگری، دیروز در سالن همایش‌های صدا و سیما برگزار شد که حضور رئیس‌جمهوری فعالان صنعت گردشگری را به راهبرد کلی دولت برای تقویت و توسعه گردشگری امیدوار کرد. در این همایش از روزنامه «دنیای‌اقتصاد» به‌عنوان روزنامه حامی صنعت گردشگری تقدیر شد و تعدادی از فعالان این صنعت نیز مورد تقدیر سازمان گردشگری قرار گرفتند. در بخشی از متن لوح تقدیر که از سوی رئیس سازمان گردشگری به علیرضا بختیاری، مدیرمسوول روزنامه دنیای‌اقتصاد اهدا شد، آمده است: «به پاس همراهی و اهتمام شایسته و مجدانه حضرت‌عالی در راستای رشد و تعالی نام میهنمان در صنعت گردشگری، لوح برگزیده برتر ملی روزنامه حامی صنعت گردشگری را به شما اهدا می‌نمایم.»
رئیس‌جمهور روحانی در سخنان خود طی این مراسم، گردشگری را سکوی حرکت به سمت توسعه، پیشرفت و رشد کشور دانست، این صنعت را عامل مهمی برای اشتغالزایی برشمرد و بر لزوم سفر و گردشگری از دیدگاه اسلام تاکید کرد. وی با اشاره به اینکه یکی از موضوعاتی که حداقل در 100 سال گذشته کشور همواره به دنبال آن بوده، دست یافتن به توسعه همه جانبه مطلوب در کشور است؛ گفت: «توسعه متوازن و جامع به عنوان هدفی مهم برای ملت ایران حداقل از زمان مشروطه تا امروز مدنظر بوده است؛ اینکه چگونه می‌توانیم به این نقطه مطلوب دست پیدا کنیم تا رفاه مردم بیشتر شود و به استقلال اقتصادی و خوداتکایی در محصولات مهم دست پیدا کنیم و زندگی مردم توام با تعالی مادی و معنوی باشد و جایگاه ایران در منطقه و جهان در نقطه مطلوب و در شان ملت ایران قرار گیرد.»
رئیس‌جمهوری افزود: «بی‌تردید یکی از مهم‌ترین راه‌های توسعه، صنعت گردشگری است. این صنعت با توجه به ابعاد مختلف و فراوانی که دارد می‌تواند یکی از راه‌های نزدیک برای اشتغالزایی برای جوانان باشد؛ چراکه امروز یکی از اهداف مهم برای ما موضوع اشتغالزایی، جذب فناوری و جذب سرمایه است.» به اعتقاد رئیس‌جمهور، هرچند گردشگری امری ساده به نظر می‌رسد، اما در واقع این صنعت، پیچیده است و ما می‌توانیم مدیریت و فناوری لازم را در امر گردشگری جذب کنیم. روحانی ادامه داد: «ما باید سرمایه داخلی و خارجی لازم را برای گردشگری جذب کنیم و در کنار شکوفایی این صنعت، اشتغال جوانان و زندگی مردم در مسیری قرار گیرد که مدنظر جامعه ما است.»
وی ضمن تاکید بر اینکه در امر اشتغال یکی از راه‌های مهم توسعه صنعت گردشگری است که می‌تواند به سرعت اشتغال ایجاد کند، گفت: «برای اینکه جاذبه گردشگری را افزایش دهیم باید اصولی مورد توجه قرار گیرد؛ اولین اصل مساله فرهنگی است. تنها با طبیعت زیبا و آثار تاریخی گردشگر جذب نمی‌شود؛ بلکه یکی از شرایط لازم وجود فرهنگ جذب گردشگر است.» به گفته روحانی، گردشگر وارد کشوری می‌شود که با چهره گشاده مردم روبه‌رو شود، مردمش تحمل فرهنگی داشته باشند و در آن جامعه، اخلاق به عنوان یک اصل اساسی مورد توجه قرار گیرد.
رئیس‌جمهوری یادآور شد: «تمامی گردشگرانی که به ایران سفر کرده‌اند پس از بازگشت، مهمان‌نوازی و مهربانی و اخلاق مهربانانه را از مهم‌ترین خاطرات خود در سفر به کشور ما عنوان می‌کنند.» وی مساله سیاست خارجی را دومین اصل دانست که باید در توسعه گردشگری مورد توجه قرار گیرد و در این‌باره توضیح داد: «سیاست خارجی و نحوه ارتباط با کشورهای مختلف، یکی از پایه‌های اساسی برای جذب گردشگری است. اگر شرایط ما از نظر شرایط سیاست خارجی مطلوب باشد می‌توانیم توطئه ایران هراسی را خنثی کنیم.» روحانی مبارزه با ایران‌هراسی را یکی از افتخارات دولت خود عنوان کرد و این موضوع را از آثار مهم برجام دانست. رئیس دولت یازدهم ادامه داد: «ما به دنیا ثابت کردیم آنچه راجع به ترس از ایران مورد تبلیغ قرار می‌گیرد، بی‌اساس است. تاجایی که پس از 13 سال آژانس بین‌المللی انرژی هسته‌ای با هزاران بازرسی سرزده از ایران، اذعان و اعتراف کرد که فعالیت هسته‌ای کشورمان صلح‌آمیز بوده و به این ترتیب پرونده ابعاد احتمالی نظامی ایران به‌طور کامل بسته شد و این امر به معنای پایان یکی از ابعاد مهم ایران‌هراسی در دنیا بود.»
روحانی با یادآوری اینکه امروز حتی کشورهایی که مردم خود را از بازدید از ایران منع می‌کردند نیز یا منع خود را برداشته‌اند یا مردم را به دیدن ایران تشویق می‌کنند، این امر را ثمره سرمایه‌گذاری عظیم دولت برای امنیت دانست و افزود: « دولت یازدهم برای امنیت سرمایه‌گذاری کرده و حالا ثمره این سرمایه‌گذاری بزرگ برای امنیت، جذب سرمایه و گردشگر است. این مقدار سرمایه‌گذاری برای ایجاد امنیت در این منطقه پرآشوب در راستای توسعه کشور است و باید میوه توسعه را از این درخت بچینیم.» وی خاطرنشان کرد: «شرایط سیاسی کشور، اکنون بیش از هر زمان دیگری برای ورود گردشگر آماده است و ما قدم به قدم سیاست تعامل با جهان را پیش خواهیم برد؛ چه اینکه این سیاست در سیاست‌های کلی نظام نیز تعریف شده و ما باید آن را به خوبی اجرا و پیاده کنیم.»
رییس‌جمهوری از اقتصاد به عنوان اصل سوم در توسعه صنعت گردشگری یاد کرد و گفت: «گردشگر برای اینکه جذب یک کشور شود اول دخل و خرجش را محاسبه می‌کند. هر مقدار مخارج کمتری داشته باشد، تمایل بیشتری برای سفر به کشور مقصد در او ایجاد خواهد شد.» وی تورم را مخل برنامه‌ریزی مناسب گردشگران دانست و اظهار کرد: « اگر تورم در کشوری هر روز بالا برود، گردشگر نمی‌تواند برای سفر خود برنامه‌ریزی کند؛ این در حالی است که یکی از سیاست‌های اصلی دولت یازدهم در بخش اقتصادی، کاهش رشد تورم در کشور بوده است. اکنون ما شاهد آن هستیم که تورم سالانه بیش از 40 درصد در سه سال پیش به حدود 5/ 8 درصد و تورم نقطه به نقطه نیز از 45 درصد به حدود 5/ 7 درصد رسیده است.» رئیس جمهور، حفظ نرخ یک‌رقمی تورم را اصلی مهم برای دولت برشمرد و یادآور شد: «گردشگر باید این اطمینان را داشته باشد که در سفر به ایران با تغییر نرخ تورم و مشکلات بعدی آن مواجه نمی‌شود.»
روحانی در بخش دیگری از سخنان خود بر لزوم ایجاد زیرساخت‌های لازم برای صنعت گردشگری تاکید کرد و گفت: «از فضای مجازی گرفته تا مسائل مالی و بانکی، از جمله پیش‌نیازهای توسعه این صنعت است که ما در این حوزه گام به گام در حال پیشرفت هستیم. اکنون پیشرفت‌های خوبی در بخش مسائل بانکی با جهان داشته‌ایم و امروز یکی از مهم‌ترین بخش‌های مذاکراتی که با رهبران کشورهای مختلف داریم، مذاکرات در مورد تسهیلات بیشتر در امور بانکی و سرمایه‌گذاری است.» او ادامه داد: «توسعه راه آهن و نوسازی ناوگان هوایی کشور از جمله اقدامات در حال اجرا است. در تلاشیم تا با راه‌اندازی پروازهای مستقیم، کاری کنیم که گردشگران مستقیما به ایران وارد شوند که هم بتوانیم تمام درآمدها را از این طریق به کشور خود بکشانیم و هم امنیت و هزینه کمتر را به گردشگر هدیه کنیم.» روحانی یادآور شد: «سرمایه‌گذاری در بخش هتل‌سازی باید بیش از پیش مورد تاکید قرار گیرد که در این راستا گام‌های خوبی برداشته شده است.» رئیس قوه مجریه کشور، گردشگری را از واجبات در دین عنوان و خاطرنشان کرد: «در قرآن رفتن به خانه خدا و زیارت بقاع متبرکه به عنوان گردشگری مذهبی و زیارتی به مسلمانان توصیه شده است.
از سوی دیگر، خداوند در کتاب آسمانی خود به مومنان توصیه کرده‌اند که «در زمین سیر کنید» و در آیاتی دیگر از قرآن نیز آمده که برای دستیابی به علم سفر کنید؛ چه آنکه خداوند به حضرت موسی که پیامبر بود نیز گفت که برای یافتن علم و دانش باید به سفر برود تا علما و حکما را ببیند و بیاموزد. بنابراین از نظر دینی گردشگری یک اصل برای زندگی ما است؛ با سفر کردن شما درمان می‌شوید و سفر کردن موجب تجارت و اقتصاد می‌شود و در سفر است که انسان می‌تواند دوستان خوبی پیدا کند.» این سخنان رئیس جمهور در حالی مطرح می‌شود که عدم سامان‌یافتگی تعطیلات امکان را از هموطنان برای سفر در تمام ایام سال و در شرایطی با کیفیت سلب کرده است.
روحانی در بخش پایانی سخنان خود، ضمن ابراز خرسندی از پیشرفت صنعت گردشگری در سه سال اخیر گفت: «آمارها نشان می‌دهد صنعت گردشگری کشور از پذیرش 4 میلیون و 700 هزار گردشگر در سال 91 به 5میلیون و 200 هزار نفر گردشگر در سال گذشته رسیده و این نشاندهنده رشدی در حدود 10 درصد است. این رشد قابل قبولی است اما باید رشد بسیار سریع‌تری داشته باشیم؛ چراکه جاذبه‌های خوبی در کشور وجود دارد.» وی همچنین تاکید کرد: «اگر کسی بخواهد سود غیرعادلانه از طریق گردشگری به دست آورد، این درخت خشک می‌شود. ما باید رفتار انسانی و اسلامی توام با محبت و اخلاق داشته باشیم و بدانیم گردشگر به مبلغ ما تبدیل می‌شود.» رئیس‌جمهوری ابراز امیدواری کرد که سند جامع توسعه گردشگری کشور به‌زودی تهیه شود تا دولت نیز آن را تصویب کند. او از همه ارگان‌ها و دستگاه‌ها خواست کمک کنند تا شاهد رشد و رونق این صنعت باشیم؛ چراکه این مهم به نفع فرهنگ، اقتصاد و سیاست خارجی و داخلی ما خواهد بود.
4رویکرد اساسی سازمان گردشگری
رئیس سازمان میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری نیز در این مراسم از رشد 10 درصدی سالانه جذب گردشگران خارجی طی سه سال گذشته خبر داد و رونق گردشگری داخلی، ایجاد تسهیلات مناسب برای امکان اقامت همه اقشار مردم، توسعه گردشگری الکترونیکی و استفاده از ظرفیت تمام بخش‌ها با توجه به اقلیم مناسب ایران را چهار رویکرد اساسی و اصلی سازمان متبوعش در راستای توسعه گردشگری عنوان کرد. مسعود سلطانی‌فر در توضیح این چهار رویکرد گفت: «در حال حاضر 1750 پروژه در بخش گردشگری با سرمایه‌گذاری 40 هزار میلیارد تومان توسط بخش خصوصی در دست اجرا است و در این میان 820 هتل یک تا پنج ستاره ساخته خواهد شد که از این تعداد نیز 170 هتل چهار و پنج ستاره خواهد بود.» به گفته معاون رئیس‌جمهوری، در سه سال گذشته 35 هتل پنج ستاره نیز احداث شده و ساخت 70 هتل پنج ستاره دیگر نیز از محل صندوق توسعه ملی در دست اجرا است. وی خاطرنشان کرد: «20 مورد مذاکره با سرمایه‌گذاران خارجی در راستای سرمایه‌گذاری در بخش صنعت گردشگری انجام شده و در این میان با دو گروه سرمایه‌گذار از ترکیه و آلمان برای احداث هتل رایزنی‌های مناسبی صورت گرفته است.» سلطانی‌فر همچنین با اشاره به اینکه زمان استفاده از ویزای فرودگاهی برای اتباع 190 کشور از یک ماه به سه ماه افزایش یافته، از پیگیری موضوع صدور ویزای الکترونیکی و اجرایی شدن آن تا پایان سال جاری خبر داد.
مقام اول گردشگری کشور ضمن یادآوری شعار «گردشگری برای همه» به عنوان شعار امسال روز جهانی گردشگری، تصریح کرد: «در دنیایی که امروز پر از تفاوت است، این شعار به درستی انتخاب شده و تصمیمی است که به موقع گرفته شده است.» وی با بیان اینکه تهیه طرح جامع گردشگری مراحل پایانی خود را طی می‌کند و تا پایان سال برای تصویب به دولت تقدیم خواهد شد، از رئیس جمهور خواست دستورات لازم را برای تصویب این طرح صادر کند. وی با تاکید بر اینکه گردشگری هم یکی از منابع درآمدزایی است و هم در اشتغال زایی نقش مهمی بر عهده دارد، خاطرنشان کرد: «از زمان فعالیت دولت یازدهم و به‌ویژه در فضای پسابرجام، شاهد این هستیم که گردشگری کانون توجهات بین مسوولان بخش‌های مختلف واقع شده و در بین عموم مردم نیز رشد این صنعت به یک مطالبه عمومی تبدیل شده است.» به گفته وی گردشگری در سه سال اخیر مسیر خود را از امتناع، به رضایت عمومی گردشگران تغییر داده است.
نیم میلیارد سفر داخلی در سه سال
معاون گردشگری سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری نیز در این مراسم از ورود 16 میلیون گردشگر خارجی به ایران در سه سال گذشته خبر داد و گفت در این مدت نیم میلیارد سفر نیز توسط ایرانی‌ها در داخل کشور صورت گرفته است. مرتضی رحمانی موحد در این باره افزود: «گردشگران خارجی که در سه‌ونیم سال گذشته به ایران سفر کردند، هر یک ١٥٠٠ دلار هزینه‌کرد داشتند که درآمدی برابر با ٢٤ میلیارد دلار عاید کشورمان شده است.» این اظهارات درحالی از سوی معاون گردشگری کشور مطرح شد که بنا بر آمار سازمان جهانی گردشگری، گردشگران در کشورهای خاورمیانه حدود 900دلار هزینه می‌کنند. این مقام مسوول همچنین با اشاره به اهتمام دولت برای ایجاد و گسترش زیرساخت‌های صنعت گردشگری، از مشارکت بخش خصوصی، راهنمایان، جوامع محلی، کودکانی که بلدِ محلی هستند، وزارتخانه‌ها و سایر دستگاه‌ها در توسعه گردشگری تقدیر کرد و گفت: «تحقق شعار گردشگری امسال، «گردشگری برای همه و همه برای گردشگری» آمال همه ما است.»
نسخه جدید ابداع نکنید!
نایب‌رئیس اتاق بازرگانی تهران نیز در این نشست با اشاره به اینکه جای مدیران بانک‌ها در این گردهمایی خالی است، گفت: «اقتصاد ما بانک محور است و فعالان هر کاری بخواهند انجام دهند یک رکن اساسی یا یک بخش از حرکت‌شان به شبکه بانکی کشور متصل می‌شود. از این‌رو کاش مدیران بانک‌ها هم حضور داشتند.» مهدی جهانگیری تمسک به گردشگری برای اشتغالزایی را شعار ندانست و تاکید کرد: «در گردشگری با ایجاد اشتغال ارزان‌قیمت و پایدار می‌توان به تمام اهداف فرهنگی که سیاست‌مداران و دولتی‌ها دنبال آن هستند، رسید و دغدغه اشتغال را برطرف کرد.» وی از تصمیم‌سازان گردشگری خواست که نسخه جدیدی برای توسعه گردشگری ایران ابداع نکنند چون تجربه کشورهای توسعه‌یافته در صنعت گردشگری خود می‌تواند نسخه پایداری برای کشور باشد. جهانگیری افزود: «رسیدن به اشتغال پایدار در گردشگری مستلزم تامین ابزارهایی است. ما باید در کشور حوزه برندینگ را تقویت کنیم، خدمات‌محور شویم و هزینه سفر را کاهش دهیم.» رئیس گروه مالی گردشگری از دولت درخواست کرد به تشکل‌های خصوصی و سرمایه‌گذاران داخلی توجه بیشتری نشان دهد. وی در این‌باره یادآور شد: «توسعه گردشگری اتفاق نمی‌افتد جز با فعال کردن بخش خصوصی و هموار کردن شرایط برای سرمایه‌گذاران داخلی و اتکا به آنها. البته راه برای سرمایه‌گذار خارجی باز است ولی سرمایه‌گذار داخلی را نباید فراموش کرد.»
چالش‌های گردشگری افراد دارای معلولیت
رئیس کانون سراسری تشکل‌های معلولان کشور نیز به‌عنوان نماینده جامعه افراد دارای معلولیت، با گلایه از چالش‌های عمده‌ای که این افراد حین سفر و بازدید از جاذبه‌های گردشگری دارند، ابراز تاسف کرد که در کشور همسایه ما، ترکیه، برای افراد دارای معلولیت و نابینا امکانات ویژه ایجاد می‌شود اما این اتفاق در ایران رخ نمی‌دهد. سهیل معینی، شعار امسال روز جهانی گردشگری را رویکردی کلی در تمام حوزه‌ها دانست و تصریح کرد: «وقتی از توسعه پایدار حرف می‌زنیم باید توجه داشته باشیم که 15درصد از جمعیت جهان دارای معلولیت هستند و این توسعه بدون درنظر گرفتن آنها فراهم نمی‌شود.» او خطاب به مسوولان گردشگری کشور با طرح این سوال که آیا معلولان نیز در طرح جامع گردشگری دیده شده‌اند یا خیر؛ آمادگی کانون خود را برای همکاری در این زمینه اعلام کرد. به گزارش خبرنگار ما، در جریان این مراسم از منشور همیار گردشگر با حضور وزیر آموزش و پرورش، بسته ICT روستایی و سایت ایران‌پلنر با حضور وزیر ارتباطات، تمبر روز جهانی گردشگری با حضور سلطانی‌فر و وزیر ارتباطات و سایت APRO (سایت رزرو بلیت و هتل با استفاده از کارت‌های پرداخت ایرانی) رونمایی شد.
تاکید سلطانی‌فر بر فواید افزایش تعطیلات آخرهفته
رئیس سازمان گردشگری در حاشیه مراسم روز جهانی گردشگری و در پاسخ به سوال خبرنگاران درباره ساماندهی تعطیلات و افزایش تعطیلات آخرهفته، تعطیلی شنبه‌ها به‌جای پنج‌شنبه‌ها را منوط به هماهنگی تمام نهادها به‌ویژه وزارت آموزش و پرورش در کشور دانست. مسعود سلطانی‌فر درباره سرنوشت هماهنگ شدن تعطیلات ایران با کشورهای دنیا تصریح کرد: «نخستین چیز آن است که تعطیلی جمعه برای مسلمانان اهمیت دارد و آن را نمی‌توان تغییر داد؛ ولی اینکه به جای پنج‌شنبه، شنبه‌ها تعطیل شود برخی کشورها این کار را انجام دادند و آثار و فواید آن را نیز در هماهنگی با تعطیلات دنیا به دست آورده‌اند.»
یادداشت/دنیای اقتصاد