نبرد بر سر پرداخت های موبايلي/مروری بر نقاط قوت و ضعف ۹ شبکه پرداخت همراه در جهان

پایگاه خبری بانکداری الکترونیک، ترجمه: گلبرگ شفیعی-.در سال 2015 صنعت پرداخت در ایالات متحده حدود 2.7 تريليون از پرداخت های مبتني بر كارت را پردازش كرد.  در حال حاضر، شاهد حجم عظيمي از نوآوري‌ با محوریت موبایل در حوزه پرداخت هستیم که رقابت بر سر جذب مشتریان بیشتر را شدت بخشیده است.

اگر در صنعت پرداخت سررشته داشته باشید، مي‌دانيد كه در پنج سال گذشته فناوري‌هاي جديد و شگفت‌انگيزي به صنعت پرداخت راه پيدا كرده است. علاقه به صنعت پرداخت آن چنان ملموس و مشخص است که بسیاری از استارت آپ های جدید در راستای به دست آوردن سهم خود از این بازار، وضعیت موجود این صنعت را به چالش کشیده اند. البته فقط استارت آپ های نوظهور نیستند که در حال تغییر چهره این صنعت اند بلکه حتی غول های «سیلیکون ولی» (مانند اپل) نیز به صرافت ورود به صنعت پرداخت افتاده اند و برخی نیز (مانند گوگل) درصدد ترمیم و بازبینی در سازوکارهای موجود خود در این بازار هستند.

در نتیجه تغيير وتحولات اخير در عرصه و فضای رقابتي صنعت پرداخت، به نظر ارزیابی و بررسی نحوه عملکرد دست اندرکاران کیف پول های موبایلی و دستگاه های پرداخت کارت محور جدید از منظر نوع فناوری به کار گرفته شده برای تعیین این که بانک ها و اتحادیه های اعتباری چگونه از این موج جدید نوآوری بهره مند می شوند، راهگشا خواهد بود.

روش ها و راهکارهایی که در تحلیل دو بخشی من بررسی خواهند شد، عبارت اند از:

1)    اپل پی / پس بوک (NFC)
2)    اندروید پی / گوگل ولت (NFC/HCE)
3)    سامسونگ پی
4)    MCX/CurrentC/Paydiant Wallet
5)    پی پال ولت
6)    کوین کارت (Coin Card)
7)    پلاست سی کارت (Plastc Card)
8)    سوئیپ کارت (Swyp Card)
9)    استراتوس کارت (Stratos Card)

هر كدام از فناوری های فوق الذکر دارای نقاط ضعف و قوتي است. پنج مورد اول روش های کیف پول موبایلی اند که در آن ها، پرداخت از طریق گوشی تلفن همراه در دستگاه پُز  (POS) صورت می گیرد. چهار مورد آخر، علاوه بر گوشی تلفن همراه، برای انجام پرداخت از یک وسیله پلاستیکی مستقل بهره می گیرند.  

نقاط قوت
شرکت گوگل قصد دارد تا پلتفرم پرداخت جدید خود (با عنوان اندروید پی) را در قالب یک شیوه پرداخت API عرضه کند. این مساله به گوگل اجازه می‌دهد تا دریچه API را به روی تولیدکنندگان دستگاه‌ها و افزارهای موبایلی باز کرده تا از این طریق فرصتی برای ساخت کیف پول هایی که بتوانند نبض بازار را در دست بگیرند، فراهم آورد.

اندروید از پایگاه کاربری قدرتمندی در ایالات متحده و دیگر نقاط جهان برخوردار است. در واقع کاربران اندروید را بیشتر نسل جوان و شیفتگان دنیای دیجیتال تشکیل می‌دهند.

از طریق جدا کردن پرداخت‌های موبایلی به شیوه API و «گوگل ولت»، شرکت گوگل راه را برای نوآوری بیشتر در این حوزه باز می‌کند. این مساله به موسسات مالی اجازه می‌دهد تا سرانجام بتوانند پرداخت‌ها را با شیوه‌های بانکداری موبایلی تلفیق کنند؛ مساله‌ای که مدت‌های متمادی به آرزویی دست نیافتنی برای موسسات مالی بدل شده بود.

شرگت گوگل هنوز مشخص نکرده که چگونه می‌خواهد از روش (شبیه سازی کارت میزبان) HCE در پرداخت‌های موبایلی و روش کیف پول موبایلی خود بهره گیرد. با این حال، برای پشتیبانی از گوشی همراهی که فاقد قابلیت NFC هستند، فرصت خوبی برای تلفیق HCE در روش پرداخت API اندروید ایجاد شده است.

نقاط ضعف
در حالی که «اپل پی» رفته رفته بازار را در دست می‌گیرد، «اندروید پی» هنوز رسما به بازار عرضه نشده است. این ورود با تاخیر به بازار می‌تواند بر سهم «اندروید پی» از بازار تاثیر بگذارد.

موفقیت درآمدی که گوگل وعده آن را به شرکت «تلکوس» داده تا «گوگل ولت» را در گوشی‌های تلفن همراه خود نصب کند، تنها پس از عرضه آن به بازار محک زده خواهد شد.

 فرصت ها
اندروید 80 درصد سهم بازار را در اختیار دارد. گوگل با ارائه یک API باز می‌تواند با اتکا به پایه مشتری خود، این روش پرداخت را به یک موفقیت بزرگ تبدیل کند.
بعد از راه اندازی و عرضه API، موسسات مالی ممکن است بتوانند این قابلیت را با شیوه‌های بانکداری موبایلی خود ادغام کرده و از این طریق روش پرداخت یکدست تر و یکنواخت تری را به مشتریان خود عرضه کنند.

تحلیل
 هرچند شاید «اندروید پی» دیر به بازار می‌آید ولی هم چنان می‌تواند به رقیب خوبی برای «اپل پی» بدل شود. علاوه بر این الگوی API باز، امکان ادغام روش‌های پرداخت با دستگاه‌های مختلف و اپلیکیشن هایی مانند اپلیکشین‌های بانکداری موبایلی را ا فراهم می‌آورد.

اندروید پی
گوگل ولت مجهز به NFC
كیف پول گوگل (گوگل ولت)، پیشگام ارائه كیف پول موبایلی مجهز به تكنولوژی NFC در ایالت متحده بود. به‌دلیل عدم‌همكاری دیگر شرکت‌ها و عدم ‌تمایل ارایه‌دهندگان خدمات مخابراتی برای نصب كیف پول موبایلی روی گوشی هایی جدیدی که به بازار عرضه می‌شوند، این کیف پول موبایلی در ابتدا با استقبال چندانی مواجه نشد و نتوانست جایگاه اصلی خود را پیدا کند.
پس از راه‌اندازی «اپل پی»، شرکت گوگل با جلب همکاری «سافت کارت» (Softcard) توانست جان دوباره‌ای به ایده ابتکاری خود بخشیده و قصد دارد تا در کنار پلتفرم پرداخت API، این کیف پول موبایلی را با سر و شکلی جدید، بار دیگر به بازار عرضه نماید.

اپل پی
اواخر سال 2014 «اپل پی» با هیاهوی زیادی به بازار آمد و تا به‌حال با اقبال خوبی از سوی پذیرندگان و کاربران مواجه شده و رشد قابل توجهای را تجربه كرده است. در مراسم رونمایی از ساعت اپل (اپل واچ)، تیم كوك اعلام كرد كه «اپل پی» در حال حاضر در بیش از 700 هزار مكان مختلف پذیرفته می‌شود. این تعداد شامل 50 هزار دستگاه فروش خودکار كوكاكولا می‌شود كه تا پایان سال جاری بیش از 100 هزار دستگاه دیگر نیز به این فناوری پرداخت‌ بی‌سیم مجهز خواهند شد.
 در زمان عرضه «اپل پی» به بازار فقط 220 هزار نقطه فروش (POS) قابلیت پذیرش آن را داشتند که افزایش این تعداد به 700 هزار نقطه فروش، نشان از اقبال به «اپل پی» و تسریع حرکت به سوی پایانه‌های NFC در نزد پذیرندگان دارد. با اضافه شدن به تعداد و شمار کاربران «اپل واچ»، میزان پذیرش «اپل پی» در نقاط فروش نیز به تبع افزایش خواهد یافت.

نقاط قوت
اپل پی در بازار فعلی بهترین شیوه پرداخت موبایلی محسوب می‌شود.
«اپل پی» پیشتاز و پیش قراول ایده «رمزگذاری» (Tokenization) در پرداخت‌های موبایلی است. این شیوه تشخیص هویت، از این قابلیت برخوردار است که به شکلی موثر شیوه‌های کلاهبرداری کارتی مربوط به کارت‌های اعتباری مغناطیسی را از بین ببرد.
«اپل پی» به منظور ارائه شیوه آسان در پرداخت، امکان احراز هویت از طریق حسگرهای لمسی را فراهم آورده است. وقتی مشتری گوشی همراه خود را در مجاورت یک پایانه پرداخت غیرتماسی مجهز به NFC قرار دهد، کیف پول موبایلی به صورت خودکار و بدون نیاز به اجرای اپلیکیشن، پرداخت را انجام می‌دهد.

در حالی که در روش‌های دیگر پرداخت، اطلاعات مربوط به پرداخت در یک ابر (cloud) ذخیره می‌شود، ذخیره سازی «رمز» یا همان token در یک عنصر امن صورت می‌گیرد (که برای اتصال به «اپل پی» نیازی به اینترنت ندارد).

ثبت نام كارت و ارایه آن از طریق iTunes یا به‌وسیله گرفتن یك عكس از كارت‌‌ (راه سبز) انجام می‌شود.

شرکت اپل توانسته تا با اکثر شبکه‌های پرداخت، بانک‌ها و اتحادیه‌های اعتباری وارد تعامل و همکاری شود. موسسات مالی بیشتری در حال امضاء قرارداد برای پیوستن به این سرویس هستند.

نقاط ضعف
این که تعداد قابل ملاحظه‌ای از كسب و كارها هنوز به پایانه‌های غیرتماسی NFC مجهز نیستند، استفاده از «اپل پی» را با محدودیت هایی مواجه ساخته است.
 از دیگر محدودیت‌های «اپل پی» نداشتن برنامه تخفیف و جایزه است‌‌.
«اپل پی» منحصر به سیستم عامل iOS است و كاربران اندروید كه تعداد قابل‌توجهی از كاربران در ایالت متحده و سراسر جهان را تشکیل می‌دهند را دربر نمی‌گیرد.

فرصت‌ها
هر چه تعداد بیشتری از گوشی‌های iPhone به فروش برسد، توجه به «اپل پی» بیشتر شده و کاربران سعی به امتحان کردن آن می‌کنند که این به معنای افزایش بکارگیری آن است.
راه اندازی ساعت هوشمند اپل، باعث می‌شود تا امکان استفاده از «اپل پی» برای دارندگان گوشی‌های قدیمی تر iPhone نیز مهیا شود که ممكن است پای آن‌ها را نیز به «اپل پی» باز کند.
همان‌طور كه می‌دانیم در سال 2015 میلادی، کسب و کارهایی بیشتری در راستای امنیت بیشتر و حرکت به سوی معیار EMV، به ترمینال‌های پراخت مجهز به NFC روی آوردند. در نتیجه این امر، تعداد محل‌های پذیرش «اپل پی» رشد خواهد كرد.

تحلیل
در کمال تعجب، تا کنون فقط نسخه 1 اپل پی به بازار عرضه شده و این مساله نشان می‌دهد که این فناوری پرداخت، فرصت زیای برای بهتر شدن دارد. با افزایش تعداد مکان هایی که «اپل پی» را می‌پذیرند، کاربران این روش پرداخت بدون شک وابستگی شدیدی به آن پیدا خواهند کرد.

Paydiant Wallet
نقاط قوت
«ام سی ایکس» از حمایت چند تاجر قدرتمند برخوردار است.
کوپن‌ها و تخفیف هایی که به مشتریان ارائه داده می‌شود از جمله مزایای این کیف پول موبایلی به شمار می‌رود.
این شرکت در طرح‌های تشویقی خود، جوایزی را برای مشتریان ارا ئه می‌کند.
امکان پرداخت از حساب‌های بانکی، کارت‌های هدیه و حتی کارت‌های اعتباری شرکت‌های خصوصی در این کیف پول موبایلی برای مشتریان فراهم آمده است.
فقط صاحبان کسب و کار به داده‌های تراکنش مشتریان دسترسی دارند.

نقاط ضعف
بهره گیری از فناوری کد QR که در آن بر خلاف «اپل پی» و دیگر کیف‌های پول موبایلی، امکان استفاده از پز سیار وجود ندارد.

در این سرویس، امکان پذیرش کارت‌های اعتباری شبکه‌های معظم پرداخت از قبیل ویزا، مسترکارت، امکس در حال حاضر وجود نداشته و هیچ گونه برنامه مشخصی نیز برای پشتیبانی این کارت‌های در آینده نزدیک وجود ندارد.

یکی از منابع اصلی تامین مالی، حساب جاری مشتری است که ممکن است مشتریان بنا به دلایل امنیتی علاقه‌ای به اشتراک گذاری آن نداشته باشند.

شرکت «ام سی ایکس» دو سال پیش اقدام به عرضه ارز مجازی CurrentcC کرد ولی هنوز این ارز مجازی در اختیار عموم قرار نگرفته است.

فرصت ها
شرکت «ام سی ایکس» این وعده را می‌دهد تا با حذف کارمزد و هزینه هایی که به شرکت‌های صادرکننده کارت پرداخت می‌شود، در هزینه‌های مشتریان صرفه جویی کند. به عنوان مثال، این شرکت به مشتریان خود وعده داده تا در صورت استفاده از کیف پول «کارنت سی» در پمپ‌های بنزین، بین 10 تا 20 درصد به ازاء هر گالن بنزین از تخفیف بهره مند شوند. در صورت عملی شدن این وعده، این تخفیف‌ها می‌تواند مشوق‌های جذابی برای تغییر رفتار مشتریان باشد.
ادغام در برنامه‌های تشویقی که توسط فروشندگان و صاحبان کسب و کار اراده می‌شود، می‌تواند حکم انگیزه و مشوقی را برای استفاده از کیف پول «کارنت سی» در میان مشتریان و کاربران داشته باشد.

تحلیل
روش پرداخت از طریق کد QR هنوز با موفقیت در استارباکس برای پرداخت‌های موبایلی استفاده می‌شود. از دیدگاه مشتریان، باید دید که آیا برنامه‌های تشویقی و تخفیفی این شرکت می‌تواند در مردم برای استفاده از خدمات این »«ام سی ایکی» ایجاد انگیزه کند یا نه.

تحلیل یک کیف پول موبایلی که فقط عده محدودی نسخه آزمایشی (بتا) آن را استفاده کرده اند، کار دشواری است. «ام سی ایکس» (MCX) یک شرکت چندمنظوره تجاری است که برای رهایی از کارمزدهایی که صاحبان کسب و کار به شبکه‌های پرداخت می‌پردازند، در حال راه اندازی یک کیف پول موبایلی است. MCX کیف پول موبایلی خود را بر استفاده از کد QR «پی دیانت» مبتنی کرد است. با این حال، خریداری شدن «پی دیانت» توسط شرکت «پی پال» تعجب همه را برانگیخت و بار دیگر نشان داد که این صنعت بیشتر تحت استیلا چند بازیگر و شرکت ثروتمند قرار دارد.

سامسونگ پی
سامسونگ یک هفته پیش از آن که گوگل قرارداد با «سافت کارت» را اعلام کند، استارت آپ پرداخت موبایلی «لوپ پی» را خریداری کرد. این مساله سامسونگ را در موقعیت خوبی قرار داد. در حال حاضر، سامسونگ یکی از نخستین تولیدکنندگان گوشی تلفن همراه محسوب می‌شود که مستقیما اقدام به ارائه یک کیف پول موبایلی کرده که این شرکت را در رقابتی سخت با «اپل پی» قرار می‌دهد. این که سامسونگ چگونه می‌خواهد بدون ایجاد تنش در روابطش با گوگل، «اندروید پی» را پشتیبانی کند هنوز مشخص نیست.

نقاط قوت

«سامسونگ پی» در بیشتر قابلیت هایی که ارائه می‌کند، مستقیما «اپل پی» را نشانه گرفته است. سامسونگ پی علاوه بر پشتیبانی «رمزگذاری» و بیومتریک، روابط خوبی با شبکه‌های عمده کارتی و بانک‌ها برقرار کرده است.

سامسونگ پی مدعی است که حدود 90 درصد پُزها در ایالات متحده را در اختیار دارد. در واقع، بکارگیری فناوری «انتقال امن مغناطیسی» (MST) شرکت «لوپ پی»، باعث گردید که این شیوه پرداخت موبایلی در پزهای سنتی غیر NFC نیز قابل استفاده باشد.

نقاط ضعف

«سامسونگ پی» در تابستان 2015 روانه بازار می‌شود. این تاخیر، فرصت مغتنمی را در اختیار «اپل پی» قرار می‌دهد که در اکتبر 2014 به بازار عرضه شده است.

«سامسونگ پی» اطلاعات مربوط به پرداخت را در یک مکان امن (ابر) ذخیره کرده و «رمز» از ابر به دستگاهی که خرید از طریق آن صورت گرفته، منتقل می‌شود. این مساله نیازمند یک اتصال داده یا موبایلی است که در نقاطی که سیگنال موبایلی ضعیف است، عمل نمی‌کند.
برخلاف «اپل پی» که خود اپلیکیشن به صورت خودکار و بدون نیاز به اجرا توسط مشتری قابلیت پرداخت را دارد، کاربران «سامسونگ پی» به منظور انجام پرداخت در مجاورت پایانه پرداخت، باید اپلیکیشن مربوطه را اجرا کنند.

سامسونگ پی فقط خریدهای POS ( هم NFC و هم دستگاه‌های مغناطیسی موجود) را پشتیبانی می‌کند و از پرداخت‌های درون اپلیکیشنی خبری نیست.

فرصت ها

در صورتی که «سامسونگ پی» تصمیم بگیرد تا فناوری «لوپ پی» را به یک تراشه سخت افزاری تبدیل کند، می‌تواند آن را مجددا به خود تولیدکنندگان بفروشد. این مساله باعث می‌شود تا فناوری MST در اکثر گوشی‌های موبایل خانواده اندروید تعبیه شود.

بحثی وجود دارد مبنی بر این که سامسونگ ممکن است تمام هزینه‌ها و کارمزدهای مربوط به سرویس پرداخت موبایلی جدید خود را حذف کند. این به معنای حذف هزینه 0015/0 درصدی به ازاء هر تراکنش است.

سامسونگ پی در ایالات متحده و کره به طور هم زمان راه اندازی خواهد شد که فرصتی برای به محک گذاشتن موفقیت آن در بازار بین المللی است.

سامسونگ بر خلاف «اپل پی»، کارت‌های اعتباری خصوصی را نیز پشتیبانی می‌کند.
رشد و توسعه کندتر پایانه‌های NFC در ایالات متحده می‌تواند به فرصتی برای «سامسونگ پی» بدل شود که از فناوری MST «لوپ پی» بهره می‌گیرد. اکثر دیگر کیف پول‌های موبایلی صرفا با پایانه‌های مجهز به NFC کار می‌کنند.

تحلیل

 «سامسونگ پی» شاید اولین رقیب مستقیم «اپل پی» باشد که با ویژگی‌های مشابه در ایالات متحده راه اندازی خواهد شد. شرکت سامسونگ گوشی‌های S6 و s6 Edge را به عنوان محصولی ویژه روانه بازار کرده تا در رقابت با iPhone 6 و iPhone 6 plus قرار گیرند. در حالی که بسیاری از تحلیل گران صنعت پرداخت، راهبرد و استراتژی سامسونگ برای حذف برخی قابلیت‌های موردعلاقه کاربران اندروید ( از جمله ضدآب بودن و باتری‌های قابل تعویض) را زیر سوال می‌برند، با این حال گوشی‌های سری S6 هم چنان رقیبی جدی برای iPhone 6 و iPhone 6 plus محسوب می‌شوند.

رکوردشکنی اپل در فروش حدود 74 میلیون گوشی تلفن همراه در سه ماهه آخر سال 2014، بسیار خبرساز شد و توجه‌های زیادی را به خود جلب کرد. هرچند سامسونگ رتبه اول فروش گوشی‌های تلفن همراه را به اپل واگذار کرده ولی با فروش 73 میلیون گوشی در سراسر جهان، هم چان رقیبی جدی برای اپل محسوب می‌شود. این در حالی است که سهم سامسونگ از بازار جهانی فروش گوشی‌های هوشمند تلفن همراه 7/24 درصد است که در مقایسه با سهم 4/15 درصدی اپل، نشان از پایه مشتری قوی سامسونگ دارد.

پی پال
نقاط قوت
استفاده از اپلیکیشن «پی پال» تجربه پرداختی آسان و راحت را به مشتریان عرضه می‌کند. «پی پال» به شما این امکان را می‌دهد که به صورت دستی یا حتی خودکار به حساب فروشگاهی که از آن قصد خرید را دارید، وارد شود.
«پی پال» برای به حداقل رساندن کارمزدهای شبکه‌ها و شرکت‌های صادرکننده کارت، از روش تامین مالی ACH بهره می‌گیرد.
روش‌های موثر ضدتقلب «پی پال» یکی از نقاط قوت کلیدی این کیف پول موبایلی محسوب می‌شود. «پی پال» تا کنون میلیون‌ها حساب سپرده گذاری بانکی را رمزگذاری کرده است.
«پی پال» با خرید «پی دیانت» (Paydiant) حالا از امکان پشتیبانی پرداخت‌های مبتنی بر کد QR در پایانه‌های پز نیز برخوردار است.

نقاط ضعف
بکارگیری «پی پال» از سوی کاربران نسبتا کند بوده است. در حال حاضر، آمار مشخصی در خصوص تعداد کاربران و میزان بهره گیری از این کیف پول موبایلی در دست نیست.
راهبرد کیف پول موبایلی «پی پال» در شرایط فعلی و پس از خریداری کردن «پی دیانت» نامشخص است. در واقع مشخص نیست که «پی پال» قصد رقابت با «کارنت سی» را دارد یا می‌خواهد آن را به عنوان گزینه‌ای مستقل مطرح کند.

فرصت ها
تصاحب Paydiant ممکن است به «پی پال» برای بهبود وضعیت خود در پرداخت پز کمک کند. حتی اگر «پی پال» به طور کامل با طرح Home Deput هماهنگ می‌شد که در آن مشتری می‌تواند با وارد کردن شماره تلفن «پی پال» و یک پین در محل خرید اقدام به پرداخت کند، به خاطر فقدان آموزش کارمندان و فروشندگان، این طرح در عمل راه به جایی نمی‌برد.
«پی پال» می‌تواند با خرید و تصاحب «ونمو» (Venmo)، نسل جوان را به سمت کیف پول موبایلی خود جلب کند.

تحلیل
«پی پال» با تصاحب شرکت هایی چون «برین تری» (Braintree)، «ونمو» (Venmo) و «پی دیانت» (Paydiany)، گام‌های بلندی را در حوزه پرداخت برداشته است. علاوه بر این، «پی پال» از پایه مشتریان قدرتمندی برخوردار است. از این گذشته، این شرکت نزدیک به یک دهه است که با شیادی و تقلب در حوزه پرداخت مبارزه می‌کند و همین مساله به «پی پال» جایگاه ویژه‌ای از لحاظ امنیت پرداخت بخشیده است. تلفیق همه این توانایی‌ها و ظرفیت‌ها برای عرضه یک کیف پول موبایلی بسته به نظر مدیر عامل جدید این شرکت، آقای ن شولمان دارد؛ امری که می‌تواند در مسابقه پرداخت‌های موبایلی، جایگاه ویژه‌ای به «پی پال» بخشیده تا به سرنوشت «اسکوئر ولت» (Square Wallet) دچار نشود.

کیف پول موبایلی «پی پال» چندان با تعریف متداول کیف پول‌های موبایلی هم خوانی ندارد. اپلیکیشن «پی پال» به کاربر این امکان را می‌دهد تا در یک منطقه جغرافیایی خاص، به فهرستی از صاحبان کسب و کار که «پی پال» را پذیرفته اند، دسترسی پیدا کند. در واقع، وقتی که در فروشگاه موردنظر قرار دارید، با تیک زدن نام فروشگاه، «پی پال» به شما امکان پرداخت را می‌دهد. «پی پال» از تصویری که در هنگام ثبت نام از شما گرفته، به عنوان راهکاری امنیتی برای تائید صحت پرداخت بهره می‌گیرد.

ادامه دارد….

 نویسنده:دِوا انامالاي، مدير بخش نوآوري و ایده پردازی شرکت «فیزرو»  (Fiserv)

منبع: ماهنامه بانکداری آینده/شماره12 و 13/مرداد و شهریور1395