قاچاق ۹۰ درصد واردات موبایل/ قانونی که در تاریخ جا مانده است
بازار خرید و فروش گوشیهای موبایل همچون دیگر بازارها در میان اما و اگرها و مشکلات صنفی راه خودش را میرود. بازاری که آخرین تحقیق مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی با توجه به آمار گمرک کشور و بازار فروش گوشی تلفن همراه در کشور نشان میدهد، 90 درصد واردات این محصولات از طریق غیررسمی (قاچاق) انجام میشود؛ بازاری گردش مالی 8/ 1میلیارد دلاری در سال. کارشناسان میگویند برای متوقف کردن روند قاچاق گوشی تلفنهمراه نه مشوقهایی برای واردات قانونی بلکه تنها طرح رجیستری تلفن همراه جوابگو است. طرحی که از سال 85 تا کنون در گیر و دار آمادگی زیرساختهای فنی پیچ و تاب میخورد و تاکنون به مرحله اجرا نرسیده است.
به گفته او برای اجرایی کردن این کار حمایت صدا و سیما هم مهم است.« صدا و سیما باید بهصورت رایگان اطلاع رسانی کند. هر موبایل کد ملی 16 رقمی دارد که آن کد باید هنگام فروش اخذ شود. مردم باید سعی کنند از مغازههای دارای جواز و برندهای دارای نمایندگی رسمی در کشور خرید کنند و نه از خیابان. وقتی خرید با فاکتور رسمی و شماره ملی، کد IMEI و با جواز صنفی باشد و در فاکتور نیز قید شده باشد، تخلف به راحتی قابل پیگیری است.» به گفته او برای مبارزه با قاچاق کالا همین حالا هم دستورالعملهای اجرایی زیادی وجود دارد اما ضعف در نظارت و اجرا است که مشکل میآفریند. « در زمینه رجیستری گوشیهای تلفن همراه هم تاکنون حرفهای زیادی زده شده اما در عمل همه چیز در حد صفر است.» او رقابتی کردن بازار را هم در این موضوع دخیل میداند و میگوید که دولت اجازه واردات با سقف معین به اشخاص از برندهایی که نمایندگی رسمی در کشور دارند را میدهد اما در همین زمینه نیز اتحادیه باید تایید سرویس خدمات و گارانتی این شرکتها را انجام دهد تا تخلفی صورت نگیرد. کریمی درباره شکایتهای رسیده به اتحادیه تجهیزات مخابراتی که مربوط به گوشیهای قاچاق است، میگوید: «تقریبا 10 درصد شکایتها مربوط به گوشیهای قاچاق است که عموما بررسی نمیشوند بلکه تنها با شناسایی مراکز خرید اقدام به پلمب واحد مربوطه میکنیم و دیگر شکایتها درخصوص فروش کالای بدون گارانتی و جنس غیر اصل و گرانفروشی اجناس است.»
طرح رجیستری روی میز است
با وجود اینکه بارها طرح موسوم به رجیستری گوشیهای تلفن همراه که به شناسایی گوشیهای قاچاق میپردازد مطرح شده اما هربار اجرای آن با مشکلی که به گفته مسوولان فنی است، به تعویق میافتد. در همین راستا هم در هفتههای اخیر نیز مدیرکل کالاهای ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز درباره جزئیات اجرای طرح جدیدتری از رجیستری موبایل برای کاهش قاچاق خبر داد و گفت: در این طرح شماره IMEI با شماره ملی فرد خریدار و مشخصات گوشی ترکیب شده و امکان جعل تقریبا به صفر میرسد. به گفته عباس نخعی که در مورد آخرین وضعیت طرح رجیستری موبایل با خبرگزاری فارس گفتو گو کرد مشکلی از نظر فنی برای اجرا شدن این طرح وجود ندارد، بهمنماه سال گذشته چهار سناریو برای اجرا به وزارت ارتباطات پیشنهاد کردیم. آنها نگران بودند که سرنوشت طرح جدید نیز مانند سال 85 شود و جعل در روند اجرا صورت گیرد. نخعی در مورد جزئیات طرحی که ظاهرا قرار است به مرحله اجرا برسد، گفت: در این طرح شماره ایمیا با شماره ملی فرد خریدار و شماره مشخصات گوشی ترکیبی را ایجاد میکند که با آن امکان جعل تقریبا به حد صفر میرسد. این مسوول در ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز با تاکید براینکه این طرح در کمیتههای فنی متشکل از نماینده وزارت ارتباطات، صنعت و ستاد تدوین شده است، افزود: تمام ذینفعان نظر خود را در این طرح دادهاند و اکنون این طرح روی میز وزارت ارتباطات است.اما برای اجرای این گونه طرحها نمیتوان زمان قطعی اعلام کرد.
رجیستری موبایل؛ تنها نسخه فنی
اما از آنجا که این مشکل در دیگر کشورها تجربه شده و راه برون رفت آن نیز پیدا شده دلیل دیگری برای توجیه فنی این مساله به جز شناسایی هوشمند گوشیهای قاچاق موجود نیست. این گفته کامران مجد منش، کارشناس حوزه مخابراتی است که به «دنیای اقتصاد» میگوید طرح موسوم به رجیسترکردن گوشیهای موبایل هم اینک در همه کشورها در حال اجرا است و هر سیم کارت و گوشی توسط اپراتورها رجیستر شده و در صورت قانونی بودن قابلیت ارائه سرویس دارند. او ادامه میدهد:« به نظر میرسد راه فنی دیگری وجود نداشته باشد و تنها در این صورت میتوان جلوی قاچاق موبایل در کشور را گرفت. این راهحل همچنین میتواند منبع درآمد خوبی برای اپراتورها نیز محسوب شود یا اپراتوری مجزا تعیین شود برای این موضوع که نسبت به رجیستر کردن سیم کارت و گوشیها اقدامات لازم را انجام دهد.» به اعتقاد او در این مورد تنها دولت باید دخالت کند و مانع ورود کالاهای قاچاق و غیر قانونی شود. به گفته مجد منش اما بازار در این نابسامانی در حال فعالیت است و فروشندگان این کالاهای قاچاق سود خودشان را به جیب میزنند. «دولت باید اپراتورها را بهصورت قانونمند مدیریت کند تا زمانی که گوشی به سرقت رفت یا مفقود شد از مزایای رجیستر شدن آن گوشی بتوان بهره برد در غیر این صورت تا مادامی که این طرح اجرایی نشود در نهایت این مصرفکننده است که ضرر این دست از اقدامات را میبیند.»/ به نقل از دنیای اقتصاد